Pokrzywka jest jedną z najczęstszych chorób dermatologicznych. Ostra pokrzywka jest rozpoznawana jeśli objawy trwają poniżej 6 tygodni, a przewlekła powyżej 6 tygodni. U dzieci najczęstszą przyczyną ostrej pokrzywki jest: infekcja, alergia na pokarm, konserwanty, leki, alergeny powietrznopochodne. Pokrzywka przewlekła może być klasyfikowana jako spontaniczna, przy nagłym samoistnym pojawieniu się objawów (Chronic Spontaneus Urticaria, CSU) lub indukowana (Chronic Inducible Urticaria, CindU), poprzednio określana jako fizykalna. Pokrzywka ta wymaga specyficznych, fizycznych czynników wywoławczych, takich jak światło słoneczne, ucisk, wibracje, ekspozycja na zimno, ciepło, wodę, bodziec cholinergiczny.
Dział: Studium przypadku
Realizacja szczepień zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych (PSO) w czasie pandemii COVID-19 jest zagadnieniem o podstawowym znaczeniu pozostającym w gestii podstawowej opieki zdrowotnej. Streptococcus pneumoniae należy do głównych czynników etiologicznych odpowiedzialnych za inwazyjne zakażenia u pacjentów w wieku > 3. m.ż. Pomimo istniejących metod diagnostycznych i dostępnej antybiotykoterapii wystąpienie objawów inwazyjnej choroby penumokokowej (IChP) związane jest ciągle ze stosunkowo wysoką śmiertelnością. W Polsce od 2017 roku szczepienia przeciwko pneumokokom znalazły się w programie szczepień ochronnych. Na polskim rynku istnieją szczepionki koniugowane przeciwko pneumokokom zawierające 10 (PCV10) lub 13 (PCV13) antygenów szczepów najczęściej wywołujących zakażenia inwazyjne, a także szczepionka polisacharydowa z 23 serotypami. Do realizacji PSO stosuje się PCV10, PCV13 jest natomiast wykorzystywana w ramach szczepień zalecanych. Szczepienia ochronne przyczyniły się do obniżenia częstości występowania IChP wywoływanej przez szczepy szczepionkowe, wzrasta jednak liczba zakażeń serotypami niezawartymi w szczepionkach.
W pracy przedstawiono zasady nawadniania dożylnego głównie w przebiegu ostrych biegunek infekcyjnych z uwzględnieniem odmiennych zasad postępowania w odwodnieniu izotonicznym i hipotonicznym a odwodnieniu hipertonicznym. Przedstawiono zasady bezpiecznej terapii kwasicy metabolicznej oraz hipokaliemii. Szczególną uwagę poświęcono jednemu z największych osiągnięć medycyny: nawadnianiu doustnemu, szeroko dyskutując mechanizm działania i skład płynów do nawadniania doustnego.
Zatrucie paracetamolem jest jedną z ważnych przyczyn hospitalizacji pacjentów pediatrycznych. Lek jest powszechnie stosowany i bezpieczny w przypadku odpowiedniego stosowania, jednak może być przyczyną bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia pacjenta w przypadku zażycia toksycznej dawki. Wiedza na temat postępowania w przypadku zatrucia jest niezwykle cenna, gdyż prawidłowe i szybkie postępowanie pozwala uchronić pacjenta przed niebezpiecznymi następstwami. Artykuł zawiera omówienie przypadku zatrucia i zalecane postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne.
W pracy przedstawiono informacje na temat postępów w leczeniu padaczki wieku rozwojowego. Lata dziewięćdziesiąte XX wieku były okresem, w którym do leczenia padaczki włączono wiele nowych leków. U progu trzeciej dekady XXI wieku dysponujemy niemałą liczbą leków przeciwpadaczkowych. Niektóre z nich pojawiły się w ciągu ostatnich dwóch, trzech lat. Te najnowsze leki zaakceptowano do leczenia padaczki dzieci po przeprowadzeniu wielu badań klinicznych w tej grupie wiekowej. Oprócz tego istnieje możliwość leczenia padaczki przy wykorzystaniu metod chirurgicznych, neuromodulacji oraz przeżywającej swój renesans diety ketogennej.
Miejscowe inhibitory kalcyneuryny (mIK), takrolimus w maści i pimekrolimus w kremie, to leki, które hamują fosfatazę kalcyneuryny, prowadząc do obniżenia aktywacji limfocytów T oraz inhibicji uwalniania prozapalnych cytokin. Jedynym wskazaniem rejestracyjnym tych leków w Polsce, zarówno u dorosłych, jak i dzieci, jest atopowe zapalenie skóry (AZS), jednakże możliwe jest ich stosowanie z dobrym efektem w wielu innych dermatozach. Główną zaletą miejscowych inhibitorów kalcyneuryny w terapii AZS jest brak działań niepożądanych charakterystycznych dla miejscowych glikokortykosteroidów, również powszechnie stosowanych w tej chorobie. Dzięki temu można aplikować je na wrażliwe okolice i stosować nawet przez długi okres. Aktualnie uważa się, że pogląd o zwiększonym ryzyku wystąpienia raków skóry i chłoniaków w wyniku stosowania mIK jest nieuzasadniony.
W związku ze złożonym patomechanizmem, choroby o podłożu alergicznym/atopowym są z pewnością nadal dużym wyzwaniem dla lekarzy klinicystów. Stąd też dąży się do jak najbardziej szczegółowej identyfikacji czynników modyfikujących przebieg tych chorób, a tym samym mogących korzystnie wpływać na poprawę jakości życia pacjentów. W pracy opisano znaczenie probiotyków w profilaktyce i leczeniu atopowego zapalenia skóry.
Zaburzenia neurorozwojowe stanowią bardzo szerokie pojęcie obejmujące zaburzenia charakterystyczne dla wieku rozwojowego, tzn. ujawniają się zwykle w okresie niemowlęcym, dzieciństwie lub w wieku dorastania. Powstają w wyniku nieprawidłowego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego w okresie płodowym oraz w okresie wczesnego dzieciństwa [1].
W dobie pandemii szczególnego znaczenia nabiera zapobieganie zakażeniom mogącym stanowić zagrożenie zdrowia i życia i być wskazaniem do hospitalizacji. Neisseria meningitidis (meningokok) jest jedną z głównych przyczyn zakażeń inwazyjnych, tj. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy u dzieci powyżej 3. m.ż. IChM występuje na całym świecie w formach endemicznych i epidemicznych, przez cały rok, ale częstość występowania jest najwyższa późną zimą i wczesną wiosną. Za większość przypadków odpowiadają serotypy A, B, C, W i Y. Nawet przy odpowiednio prowadzonej antybiotykoterapii wskaźnik śmiertelności w IChM to około 10–15%, a w przypadku posocznicy sięga nawet 40%. Odległe następstwa choroby, tj. niedosłuch, deficyty neurologiczne oraz utrata kończyny dotyczą 20% przypadków. Według Programu Szczepień Ochronnych w Polsce szczepienia przeciwko meningokokom należą do szczepień zalecanych. W Polsce zarejestrowane są szczepionki skoniugowane przeciwko serotypom A, C, W, Y oraz szczepionki rekombinowane przeciwko serotypowi B. Dostępne schematy szczepień pozwalają na podanie szczepionki już małym niemowlętom.
Ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych należy do częstych chorób górnych dróg oddechowych. Spowodowane jest najczęściej zakażeniem wirusowym błony śluzowej nosa, które drogą ujść naturalnych rozprzestrzenia się w obrębie jam zatok przynosowych, wywołując rozwój procesu zapalnego obejmującego błonę śluzową nosa i zatok przynosowych. W populacji dziecięcej w około 10% ostrych zapaleń zatok przynosowych rozwija się zakażenie bakteryjne. Charakterystyczne objawy ostrego zapalenia zatok przynosowych obejmują: uczucie upośledzenia drożności nosa lub/i nadmiernego wycieku patologicznej wydzieliny, ból lub wrażenie rozpierania w obrębie twarzy lub/i kaszel.
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry, charakteryzującą się częstymi nawrotami i intensywnym świądem. Morfologia zmian w przebiegu AZS różni się w zależności od wieku chorego. Atopowe zapalenie skóry najczęściej rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie. Uważa się, że 60% wszystkich przypadków ma początek w 1. r.ż., a 90% przed ukończeniem 5. r.ż. Głównym celem leczenia AZS jest zmniejszenie objawów stanu zapalnego skóry w okresie zaostrzeń i utrzymanie jak najdłuższego okresu remisji. Wybór terapii zależy od stopnia nasilenia zmian na skórze, jak również wieku chorego. Jak wspomniano wcześniej, jest to schorzenie przewlekłe, stąd też terapia powinna być planowana w perspektywie długoterminowej. Szczególną uwagę należy również zwrócić na aspekt bezpieczeństwa stosowanych terapii.
Toksyczna nekroliza naskórka (toxic epidermal necrolysis – TEN) i zespół Stevensa-Johnsona (SJS) to niezwykle rzadkie, potencjalnie zagrażające życiu schorzenia, o częstości 1–3 zachorowań na milion i znacznym odsetku śmiertelności (nawet do 40% w zespole TEN). Objawiają się wysiewem rumieniowych plam lub atypowymi zmianami typu „tarczy strzelniczej” i rozległymi nadżerkami na błonach śluzowych. Zlewanie się ze sobą zmian skórnych doprowadza do utraty naskórka, która, jak wynika z definicji, wynosi w SJS mniej niż 10% całkowitej powierzchni ciała, w przypadkach nakładania się 10–30%, a w TEN powyżej 30%. Powikłania są podobne jak
w przypadku oparzeń. Są to ciężkie reakcje nadwrażliwości na różnorodne czynniki, najczęściej leki, ale także czynniki fizyczne czy biologiczne. W niniejszym artykule przedstawimy przypadek nastoletniego pacjenta, hospitalizowanego w naszej Klinice dwukrotnie w roku 2017 z powodu zespołu objawów ze spektrum rumienia wielopostaciowego o różnym nasileniu.