Niedobory witaminy K w okresie noworodkowym i niemowlęcym mogą prowadzić do zaburzeń w układzie krzepnięcia, których konsekwencją jest krwawienie. W grupie ryzyka klasycznej postaci krwawienia z niedoboru witaminy K znajdują się przede wszystkim noworodki urodzone w zamartwicy, z porodów zabiegowych oraz wcześniaki. W przypadku późnej postaci choroby w grupie najwyższego ryzyka są noworodki z chorobami wątroby przebiegającymi z cholestazą oraz noworodki karmione piersią. Podanie witaminy K po urodzeniu wszystkim noworodkom odgrywa kluczową rolę w profilaktyce choroby krwotocznej. W roku 2016 zostały opublikowane nowe wytyczne dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt, w których podstawową rolę odgrywa domięśniowa podaż 1 mg witaminy K po urodzeniu. Wyłączna profilaktyka drogą doustną powinna być zarezerwowana dla dzieci, których rodzice odmawiają domięśniowego podania witaminy K oraz w przypadku przeciwwskazań do iniekcji (np. noworodki z hemofilią).
Dział: Studium przypadku
Zaparcie jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u pediatry. Aktualnie definicja zaparcia została ujęta w Kryteriach Rzymskich IV zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Wstępne postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne może być prowadzone przez lekarza pierwszego kontaktu. Leczenie powinno się opierać na edukacji rodziców oraz stosowaniu leków doustnych w optymalnych dawkach. W przypadku nieskuteczności prawidłowo prowadzonego leczenia przez trzy miesiące dziecko powinno być skierowane do ośrodka specjalistycznego.
Ssanie palca jest naturalnym etapem w rozwoju dziecka. Takie zachowanie spotykane jest u ludzi, a także u małp człekokształtnych [1]. Już w łonie matki podczas wykonywania badania USG możemy zaobserwować odruch ssania u dziecka. Częstość występowania problemu, jakim jest ssanie palca, szacuje się w literaturze na ok. 20%. Parafunkcje mają znaczenie w rozwoju wad zgryzu, co wpływa również na zaburzenia rozwoju mowy, a w konsekwencji wymowy. Ostatnie doniesienia naukowców z Nowej Zelandii wskazują, że ssanie palca może mieć korzystny wpływ na redukcję częstości występowania alergii skórnych, przy jednoczesnym braku wpływu na rozwój astmy czy kataru siennego.
Limfadenopatia dotyczy każdej sytuacji, w której węzły chłonne ulegają powiększeniu (fizjologicznie wielkość węzłów w zależności od lokalizacji waha się od kilku milimetrów do 2 cm). Wyróżnia się regionalne oraz uogólnione powiększenie węzłów chłonnych. W populacji dziecięcej najczęściej obserwuje się regionalne powiększenie węzłów chłonnych, głównie szyjnych i podżuchwowych. Limfadenopatia uogólniona to powiększenie dwóch lub większej liczby regionalnych węzłów chłonnych niepozostających w bezpośrednim sąsiedztwie (np. szyjne i pachwinowe).
Badanie elektrokardiograficzne (EKG) jest jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych w medycynie. Informacje uzyskane z interpretacji zapisu EKG można wykorzystywać w wielu dziedzinach, nie tylko w kardiologii. Dlatego chciałabym, aby po przeczytaniu tego artykułu Czytelnik uwolnił się od wrażenia, że opanowanie zasad interpretacji EKG przypomina uczenie się książki telefonicznej na pamięć. Podstawowe zasady przeprowadzania i interpretacji EKG u dzieci są identyczne jak u dorosłych, jedyną istotną odrębnością jest fakt, że w opisie musimy uwzględniać zmiany zachodzące w anatomii i fizjologii układu krążenia od momentu narodzin do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest zakaźną chorobą ośrodkowego układu nerwowego wywołaną przez wirusy. Wektorem zakażenia są kleszcze. Można zachorować niezależnie od wieku, ale częściej chorują osoby dorosłe. Liczba zachorowań – zwłaszcza u dzieci – jest niedoszacowana. W artykule omówiono obraz kliniczny KZM u dzieci i dorosłych, leczenie i zasady skutecznej profilaktyki.
Mikrobiom przewodu pokarmowego, inaczej określany mikrobiotą jelitową, to zespół mikroorganizmów zasiedlających układ pokarmowy człowieka. Termin mikrobiom dotyczy całych genomów, a więc zespołu genów wszystkich drobnoustrojów występujących w danej lokalizacji. Ludzkie jelito zawiera 1014 bakterii, co stanowi dziesięciokrotność całkowitej liczby komórek ludzkich. Na wczesnym etapie rozwoju człowieka, czyli już w okresie noworodkowym, tworzenie unikatowej mikroflory jelitowej odgrywa kluczową rolę w procesach dojrzewania układu odpornościowego, w ochronie przed drobnoustrojami patogennymi, jak również w procesach trawienia. Na bogactwo flory bakteryjnej przewodu pokarmowego wpływa wiele czynników, szczególne znaczenie odgrywa sposób zakończenia ciąży.
Klasyfikacja DSM-5 wprowadzona przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (APA) w 2013 r. rezygnuje z wyodrębniania jednostek chorobowych w zaburzeniach ze spektrum autyzmu [1]. Umieszcza je w kategorii zaburzeń neurorozwojowych (neurodevelopmental disorder). Dla ułatwienia porozumiewania się specjalistów wprowadza poziomy funkcjonowania (trzy), które obrazują ciężkość zaburzenia. W tabeli 1 przedstawiono zaburzenia ze spektrum autyzmu (Autism Spectrum Disorder; ASD) według DSM-5 i całościowe zaburzenia rozwojowe (według ICD-10) [2].
Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) jest ciężką, zagrażającą życiu chorobą zakaźną, najczęściej spowodowaną przez serogrupy A, B, C, Y i W-135. W artykule przedstawiono epidemiologię zakażeń meningokokowych w Polsce i na świecie oraz omówiono zasady chemioprofilaktyki i immunoprofilaktyki z uwzględnieniem aktualnych zmian w charakterystykach (ChPL) dostępnych szczepionek.
Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia oskrzeli u dzieci są infekcje wirusowe dolnych dróg oddechowych. Nawracające obturacyjne zapalenia oskrzeli u małych dzieci są częstym problemem i wielokrotnie zostają błędnie rozpoznane jako astma oskrzelowa. Ich objawy są bardzo podobne do zaostrzenia astmy. W przypadku rozpoznawania astmy niezwykle istotne jest dokładne zebranie wywiadu oraz przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki różnicowej.
W okresie jesienno-zimowym wzrasta liczba zakażeń wywołanych przez wirusy oddechowe. Zalicza się do nich wirusy grypy i paragrypy, adenowirusy, koronawirusy, rhinowirusy i enterowirusy. Najgroźniejsze są zakażenia wywołane przez wirusy grypy – grypa jest ostrą zakaźną chorobą układu oddechowego. Wirusy grypy typu A, B i C zaliczane są do Orthomyxoviridae. Najbardziej inwazyjny jest typ A. Wirusy grypy charakteryzują się dużą zmiennością antygenową – szczególnie typ A. Zmiany antygenowe dokonują się w obrębie antygenów powierzchniowych wirusa grypy – hemaglutyniny i neuraminidazy. Zmiana typu drift, czyli mutacji punktowej genu, prowadzi do zmiany sekwencji aminokwasów. Zmiana typu shift, nazywana skokiem antygenowym, jest dużo poważniejsza. Prowadzi do pojawienia się całkowicie nowego, niekrążącego dotychczas w populacji wirusa [1].
Niedotlenienie okołoporodowe jest zespołem objawów wynikających z hipoksji płodu i noworodka w okresie przed-, śród- i poporodowym. Częstość szacuje się na ok. 2–6/1000 żywo urodzonych noworodków, 15–25% z nich
umiera, a u 25% stwierdza się trwałe uszkodzenia neurologiczne. Wiedza na temat patofizjologii niedotlenienia okołoporodowego pozwala na zrozumienie mechanizmów dotyczących terapii, której celem jest zmniejszanie skutków spowodowanych uszkodzeniem komórek nerwowych i przywracanie ich funkcjonalności. Terapeutyczna hipotermia (cool cup lub chłodzenie całego ciała) jest standardem postępowania w przypadku ciężkiego niedotlenienia okołoporodowego noworodków urodzonych > 35. tyg. ciąży.