Dział: Studium przypadku

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry, charakteryzującą się częstymi nawrotami i intensywnym świądem. Morfologia zmian w przebiegu AZS różni się w zależności od wieku chorego. Atopowe zapalenie skóry najczęściej rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie. Uważa się, że 60% wszystkich przypadków ma początek w 1. r.ż., a 90% przed ukończeniem 5. r.ż. Głównym celem leczenia AZS jest zmniejszenie objawów stanu zapalnego skóry w okresie zaostrzeń i utrzymanie jak najdłuższego okresu remisji. Wybór terapii zależy od stopnia nasilenia zmian na skórze, jak również wieku chorego. Jak wspomniano wcześniej, jest to schorzenie przewlekłe, stąd też terapia powinna być planowana w perspektywie długoterminowej. Szczególną uwagę należy również zwrócić na aspekt bezpieczeństwa stosowanych terapii.

Toksyczna nekroliza naskórka (toxic epidermal necrolysis – TEN) i zespół Stevensa-Johnsona (SJS) to niezwykle rzadkie, potencjalnie zagrażające życiu schorzenia, o częstości 1–3 zachorowań na milion i znacznym odsetku śmiertelności (nawet do 40% w zespole TEN). Objawiają się wysiewem rumieniowych plam lub atypowymi zmianami typu „tarczy strzelniczej” i rozległymi nadżerkami na błonach śluzowych. Zlewanie się ze sobą zmian skórnych doprowadza do utraty naskórka, która, jak wynika z definicji, wynosi w SJS mniej niż 10% całkowitej powierzchni ciała, w przypadkach nakładania się 10–30%, a w TEN powyżej 30%. Powikłania są podobne jak 
w przypadku oparzeń. Są to ciężkie reakcje nadwrażliwości na różnorodne czynniki, najczęściej leki, ale także czynniki fizyczne czy biologiczne. W niniejszym artykule przedstawimy przypadek nastoletniego pacjenta, hospitalizowanego w naszej Klinice dwukrotnie w roku 2017 z powodu zespołu objawów ze spektrum rumienia wielopostaciowego o różnym nasileniu.

Powiększenie się węzłów chłonnych obwodowych jest jednym z najczęściej spotykanych problemów w gabinecie lekarza pediatry. Ultrasonografia jako uzupełnienie badania podmiotowego i przedmiotowego jest uważana obecnie za metodę obrazowania z wyboru we wstępnej ocenie węzłów chłonnych. W badaniu ultrasonograficznym węzłów limfatycznych wykorzystuje się przede wszystkim głowice liniowe o częstotliwości nie mniejszej niż 7,5 MHz. Obrazujemy zarówno w trybie B-mode, jak i w opcjach dopplerowskich. Prawidłowy węzeł chłonny w badaniu USG jest strukturą owalną o gładkich granicach z miernie echogeniczną jednorodną częścią obwodową i hiperechogeniczną wnęką. Charakteryzuje go obwodowy typ unaczynienia. Istnieje wiele przyczyn limfadenopatii. Obserwuje się ją przede wszystkim w zakażeniach, ale również w chorobach nowotworowych, autoimmunizacyjnych, metabolicznych. Istnieją także guzy imitujące powiększone węzły. W poniższej pracy przedstawiono na przykładach klinicznych cechy pozwalające na odróżnienie węzłów chłonnych zmienionych zapalnie od tych, które budzą niepokój onkologiczny lub kwalifikują się do interwencji chirurgicznej.

Mózgowe porażenie dziecięce (MPDz) jest grupą trwałych i niepostępujących zaburzeń rozwoju ruchu i postawy, w których dominują zaburzenia motoryki dużej i małej. Spowodowane są licznymi czynnikami, spośród których najważniejsze jest niedotlenienie wewnątrzmaciczne i okołoporodowe. Powoduje ono powstanie blizny w mózgu, co uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie neuronów. Ostatnie lata przyniosły liczne badania potwierdzające wyraźną różnicę między skutkami niedotlenienia wśród noworodków płci męskiej i żeńskiej – badania obrazowe potwierdziły gorsze skutki wśród noworodków płci męskiej. Tłumaczyć to można teorią hormonalną (wysoki poziom testosteronu może nasilać neurotoksyczność), genetyczną lub kaskady apoptozy. Aby określić stopień upośledzenia motoryki, używa się różnych skal, w tym GMFCS, BFMF oraz MACS. Ze względu na zróżnicowany obraz choroby wyróżniono kilka podtypów związanych z dominującymi objawami (spastyczny, dyskinetyczny i ataktyczny). Warto także pamiętać o współchorobowości MPDz – często dzieci te dotknięte są padaczką, autyzmem, ADHD, zaburzeniami lękowymi czy zaburzeniami snu, co dodatkowo potęguje problem i skłania do objęcia rodzin z dziećmi z mózgowym porażeniem dziecięcym szczególną opieką.

Choroby zapalne nosa i zatok przynosowych są bardzo powszechne w społeczeństwie, a ich objawy i powikłania mogą w znaczący sposób wpłynąć na jakość życia. Donosowo podawane kortykosterydy są skuteczną i preferowaną metodą leczenia, gdyż terapia jest szybka, względnie prosta i optymalizuje jakość życia, nie niosąc ryzyka znacznych objawów ubocznych i powikłań. Ponieważ na rynku farmaceutycznym jest dostępnych wiele różnych preparatów, artykuł ten porównuje ich właściwości, aby ułatwić wybór tego najlepszego dla naszych pacjentów.

Zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych pierwsze szczepienie odbywa się w ciągu pierwszych 24 godzin życia dziecka i ma miejsce w oddziale noworodkowym [1]. Jednym z zaleceń wydawanych w trakcie wypisu noworodka ze szpitala jest kontynuacja szczepień ochronnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej. Pierwsza wizyta szczepienna w gabinecie POZ, zgodnie z kalendarzem szczepień, powinna odbyć się w 2. m.ż. dziecka (po ukończeniu 6. tyg.ż.). Jej przebieg może wpłynąć na przyszłą współpracę lekarza z rodzicami pacjenta oraz decyzje dotyczące uodpornienia dziecka.

Alergia na pokarm jest najczęstszą przyczyną reakcji anafilaktycznej u dzieci. Po alergenach białek mleka krowiego i jaja kurzego, trzecią w kolejności przyczyną anafilaksji są ziarna. Spośród ziaren objawy anafilaksji najczęściej wywołują orzechy arachidowe, laskowe, włoskie, sezam i orzechy nerkowca. Alergeny ziaren, które są najbardziej anafilaktogenne, to 2S albuminy oraz 11S globuliny należące do białek zapasowych. Wraz z rozwojem diagnostyki molekularnej opartej na ocenie stężenia swoistych przeciwciał IgE dla poszczególnych komponentów alergenowych możliwości tej diagnostyki są dostępne także dla każdego lekarza praktyka. Niezaprzeczalną wartością diagnostyki molekularnej jest możliwość przekazania pacjentom konkretnych zaleceń dotyczących ryzyka i prewencji ewentualnych reakcji anafilaktycznych w przyszłości.

Wzrost użycia steroidów donosowych w leczeniu różnych schorzeń dotyczących jamy nosowej odzwierciedla ich skuteczność, dobrą tolerancję i niezawodność. Jednak kwestie związane z bezpieczeństwem nadal wywołują dyskusje i zamieszanie wśród klinicystów. W związku z tym nadal panuje niechęć i niepewność w ordynowaniu i stosowaniu tych skutecznych środków do leczenia schorzeń przewlekłych. Szczególnie obawy budzi pytanie, czy steroidy donosowe niekorzystnie wpływają na różne układy homeostatyczne, wzrost i metabolizm kości oraz na wzrok. Ponadto rosnąca rola steroidów donosowych w populacjach pediatrycznych wzbudza obawy, że środki te mogą powodować nadmierne obciążenie sterydami, które łatwiej wywołują działania niepożądane. Przegląd piśmiennictwa w przeważający sposób potwierdza tezę, że steroidy donosowe są bezpieczne w standardowo przepisywanych dawkach, że są środkiem skutecznym, a w niektórych sytuacjach wręcz niezastąpionym.