Dział: Studium przypadku

dr hab. n. med. Anna Mania
Klinika Chorób Zakaźnych i Neurologii Dziecięcej, Instytut Pediatrii, Uniwersytet im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Szczepienia ochronne są obecnie najskuteczniejszą dostępną metodą obrony przed infekcjami. Po wprowadzeniu obowiązkowych szczepień ochronnych udało się w niektórych krajach o 90% zredukować liczbę przypadków chorób zakaźnych, którym zapobiegają szczepienia. Programy szczepień ochronnych PSO przynoszą korzyść nie tylko szczepionemu dziecku, ale również pośrednio zabezpieczają osoby nieszczepione dzięki zjawisku odporności grupowej. PSO zawiera wykaz szczepień obowiązkowych i zalecanych oraz zasady ich przeprowadzania. Podlega zwykle corocznej aktualizacji. Wszelkie opóźnienia w jego realizacji sprowadzają na dziecko zagrożenie zachorowania na groźną w skutkach chorobę zakaźną, której szczepienie mogło zapobiec. Opóźnienia wymagają opracowania indywidualnego kalendarza szczepień na podstawie istniejącego programu, zasad przeprowadzania szczepień ochronnych oraz zaleceń producentów preparatów szczepionkowych. Zaległości w szczepieniach powinny zostać nadrobione z zachowaniem minimalnych odstępów między dawkami. Nie ma konieczności ponownego rozpoczynania serii, nawet jeśli odstęp między dawkami jest wydłużony.

Słowa kluczowe: szczepienia ochronne, dzieci

lek. Agnieszka Gościńska, lek. Michalina Leszczyńska-Pilich
Klinika Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej WIM-PIB

Stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej i gardła stanowią jedną z częstszych przyczyn wizyt dzieci w gabinetach podstawowej opieki zdrowotnej. Różnorodność przyczyn mogących wywoływać stany zapalne w jamie ustnej może stanowić problem podczas stawiania diagnozy. Trudności terapeutyczne wynikają z braku wytycznych postępowania z pacjentem z zapaleniem jamy ustnej i gardła. W poniższym artykule podjęto próbę omówienia potencjalnych przyczyn rozwoju stanu zapalnego, dostępnych metod leczenia objawowego i wskazań do leczenia przyczynowego.

Słowa kluczowe: jama ustna, stan zapalny, dzieci, leczenie

lek. Natalia Fabia-Ciosek
Szpital Pediatryczny w Bielsku-Białej, Oddział Niemowlęcy

Najczęstszymi chorobami w okresie jesienno-zimowym pozostają ostre infekcje układu oddechowego. Co prawda występują one przez cały rok, ale wykazują wyraźną sezonowość i są przyczyną corocznych epidemicznych wzrostów zachorowań. Rozpoczęcie „sezonu infekcyjnego” zbiega się w czasie z rozpoczęciem roku szkolnego i przedszkolnego, ponieważ zwiększenie liczby kontaktów między dziećmi sprzyja szerzeniu się infekcji. Wśród przyczyn infekcji w sezonie jesienno-zimowym dominują wirusy. Są to w szczególności wirusy odpowiedzialne za rozwój przeziębienia (czyli m.in. rhinowirusy, koronawirusy, wirusy paragrypy, adenowirusy i enterowirusy), wirusy grypy (typu A i B), koronawirus SARS-CoV-2  oraz RSV. Niniejsza praca stanowi przegląd najczęstszych infekcji występujących w sezonie jesienno-zimowym i ich krótki opis.

Słowa kluczowe: przeziębienie, grypa, RSV, COVID-19

dr n. med. Mirosława Kuchciak-Brancewicz
Oddział Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi 
Klinika Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi  

Mięczak zakaźny jest częstą chorobą skóry wywołaną przez pokswirus. Może występować u osób z zaburzoną barierą naskórkową i/lub u osób z immunosupresją. Zakażenie przenosi się w sposób bezpośredni lub pośredni. Choć część autorów uznaje, że jest chorobą samoograniczającą i ustępującą w ciągu 2–4 lat, to jednak wymaga leczenia z uwagi na transmisję zakażenia oraz zmiany trwałe (włóknienie). Istnieją różne metody leczenia zabiegowe i niezabiegowe, tak więc do konkretnego pacjenta można dobrać odpowiednie leczenie. Na pewno właściwym postępowaniem jest stosowanie na skórę emolientów (terapia nawilżająco-natłuszczająca).

Słowa kluczowe: emolienty, mięczak zakaźny, pokswirus, skóra dziecka

dr n. med. Honorata Marczak
Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego
Warszawski Uniwersytet Medyczny

Infekcje dróg oddechowych stanowią główną przyczynę konsultacji w ramach pediatrycznej opieki zdrowotnej. Ich etiologia jest głównie wirusowa, a terapia obejmuje przede wszystkim leczenie objawowe. Do rozpoznania wystarcza wywiad i badanie przedmiotowe. Tylko w niektórych przypadkach przydatne jest wykonanie dodatkowych badań. Rzadko konieczne jest włączenie antybiotykoterapii.

Słowa kluczowe: infekcje górnych dróg oddechowych, ostre zapalenie ucha środkowego, zapalenie gardła

dr n. med. Mirosława Kuchciak-Brancewicz
Oddział Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi 
Klinika Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi  

Wyprysk kontaktowy to powierzchowny stan zapalny skóry powstający w wyniku kontaktu z czynnikami drażniącymi (kontaktowe zapalenie skóry z podrażnieniami) lub uczulającymi (alergiczne kontaktowe zapalenie skóry). Może występować w formie ostrej lub przewlekłej, różnicowanie zależy od przebiegu choroby. Ustępuje bez trwałych uszkodzeń skóry (blizny, zaniki). Zejściem procesu może być trwałe odbarwienie pozapalne. Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu, objawów oraz badań pomocniczych, z których w przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry najważniejsze są testy płatkowe. Zasadniczym elementem terapii jest usunięcie czynnika drażniącego bądź alergenu. W leczeniu stosuje się miejscowo działające kortykosteroidy, rzadziej systemowe.

Słowa kluczowe: kontaktowe zapalenie skóry, czynniki drażniące, alergeny, leczenie, dzieci

dr hab. n. med. Ewa Pańkowska, Anna Puchowska
Instytut Diabetologii, Warszawa
 

Zaburzenie homeostazy glukozy w organizmie pod postacią hipoglikemii jest częstym stanem klinicznym w okresie rozwojowym. Występuje częściej u dzieci niż u osób dorosłych. Epizody hipoglikemii przeważnie mają charakter przejściowy. Wraz z wiekiem zmniejsza się ryzyko występowania niedocukrzeń. Hipoglikemia może jednak mieć charakter stałego zaburzenia wynikającego z defektu genetycznego w obszarze chorób metabolicznych czy sekrecji insuliny. W tych przypadkach ujawnia się w okresie noworodkowym i niemowlęcym. Może również wystąpić w przebiegu chorób endokrynologicznych. Najczęściej występuje jednak u dzieci z cukrzycą typu 1
jako jatrogenne powikłanie insulinoterapii. Hipoglikemię rozpoznajemy na podstawie wartości biochemicznych dla stężenia glukozy w surowicy. W poniższym artykule przedstawione zostały podstawowe przyczyny hipoglikemii, objawy, które są zróżnicowane w zależności od wieku pacjenta i czasu trwania epizodu. Szerzej omówiono, ze względu na narastającą częstość cukrzycy typu 1 u dzieci, problem hipoglikemii będącej powikłaniem w przebiegu insulinoterapii.

Słowa kluczowe: niedocukrzenie, wiek rozwojowy, cukrzyca typu 1, insulinoterapia

Zapalenie zatok jest jedną z częstszych przyczyn wizyt pacjentów w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Dlatego znajomość objawów klinicznych, kryteriów niezbędnych do rozpoznania, etiologii, czynników ryzyka oraz powikłań zapalenia zatok jest niezwykle istotna. Właściwe rozpoznanie umożliwia dobór odpowiedniego leczenia, dzięki czemu możliwe jest uniknięcie niepotrzebnej antybiotykoterapii, z drugiej zaś strony znajomość objawów charakterystycznych dla bakteryjnego zapalenia zatok oraz zapalenia zatok o ciężkim przebiegu zmniejsza ryzyko powikłań. W swoim artykule przedstawię podział zapalenia zatok oraz skupię się na przedstawieniu zagadnienia, jakim jest ostre zapalenia zatok przynosowych w populacji pediatrycznej. Według najnowszych rekomendacji zawartych w dokumencie EPOS 2020 w leczeniu zapalenia zatok zaleca się leczenie objawowe, przeciwzapalne oraz fitoterapię.