Dział: Studium przypadku

Metotreksat (MTX) jest antagonistą kwasu foliowego. Jest wykorzystywany jako lek immunomodulujący w wielu jednostkach dermatologicznych i reumatologicznych. Należy pamiętać o możliwości wystąpienia działań niepożądanych, stąd też terapia MTX wymaga ścisłej współpracy lekarza z pacjentem, wykonywania regularnych badań laboratoryjnych i ewentualnej modyfikacji dawki.

Zespół Stevensa-Johnsona jest najczęściej niepożądaną reakcją występującą po niektórych lekach, ale może być także wywołany przez czynniki infekcyjne, zwłaszcza w populacji pediatrycznej. Najlepiej udowodniony związek z wystąpieniem zespołu Stevensa-Johnsona ma zakażenie Mycoplasma pneumoniae. W przebiegu tej choroby występują zmiany w postaci nietrwałych pęcherzy na skórze i rozległe zapalenie błon śluzowych jamy ustnej, narządów płciowych, przewodu pokarmowego i układu oddechowego. Ze względu na rzadkie występowanie zespołu Stevensa-Johnsona nie ma jednoznacznych wytycznych postępowania. Stosuje się przede wszystkim objawowe leczenie miejscowe, a także terapię ogólną w postaci wlewów immunoglobulin lub systemowych glikokortykosteroidów.

Samouszkodzenia w populacji rozwojowej stanowią poważny problem zarówno w zakresie zdrowia psychicznego, jak i funkcjonowania szkolnego, rodzinnego i rówieśniczego. W ostatnich latach odnotowano rosnącą liczbę młodocianych zgłaszających się do placówek służby zdrowia z powodu różnych form autoagresji. Różnorodność form i funkcji, jakie pełnią samouszkodzenia, powoduje, że obszar ten stanowi duże wyzwanie dla osób zaangażowanych w opiekę oraz leczenie dzieci i młodzieży.

Szczepionkom pełnokomórkowym przeciw krztuścowi (wP) zarzuca się wysoką reaktogenność, co skłoniło wiele rozwiniętych państw do zastąpienia ich szczepionkami bezkomórkowymi (aP). W ostatnim dziesięcioleciu wskaźniki zachorowań na krztusiec wzrosły jednak u osób szczepionych wyłącznie preparatami aP, co jest odzwierciedleniem szybko zanikającej odporności po zastosowaniu tych szczepionek. Da Silva Antunes i wsp. porównali jakość odpowiedzi odpornościowej po podaniu dawek przypominających (boosterów) aP w dwóch grupach osób dorosłych w zależności od rodzaju szczepienia podstawowego podanego w niemowlęctwie. Dane sugerują, że u nastolatków i dorosłych szczepionych wcześniej aP polaryzacja immunologiczna po podaniu boostera jest suboptymalna w porównaniu z osobami, które początkowo otrzymały wP, co przekłada się na większe ryzyko zachorowania w tych grupach wieku.

Kaszel jest jednym z najczęściej zgłaszanych objawów w codziennej praktyce pediatrycznej. W okresie wzmożonych zachorowań na infekcje układu oddechowego (październik–kwiecień) znacząco zwiększa się liczba pacjentów wymagających farmakoterapii, zarówno przeciwkaszlowej przy uporczywym kaszlu suchym, jak i mukolityków przy kaszlu mokrym. Jednym z częściej stosowanych mukolityków jest karbocysteina. Posiada ona właściwości mukoregulujące, mukolityczne, mukokinityczne, działa synergistycznie z antybiotykami. Warto rozważyć włączenie jej w infekcjach GDO, szczególnie gdy zachodzi konieczność stosowania antybiotykoterapii oraz współistnieje OZUŚ.

Mimo prowadzonych od ok. połowy XX w. szczepień ochronnych, zachorowania na krztusiec stanowią nadal problem epidemiologiczny na całym świecie. Szacuje się, że każdego roku dochodzi do 30–45 mln zachorowań i 300–500 tys. zgonów z tego powodu. Powikłania i zgony dotyczą przede wszystkim dzieci w okresie niemowlęcym. Dane polskie, pochodzące z rejestru chorób zakaźnych prowadzonego przez PZH, wydają się niedoszacowane. Najwięcej zgłoszonych przypadków w ostatniej dekadzie miało miejsce w latach 2012 – 4684 oraz 2016 – 6856 przypadków. Z polskich badań epidemiologicznych wynika jednak, że na każdy zgłoszony przypadek zakażenia, przypada w rzeczywistości 61 niezgłoszonych zakażeń. Najczęstszym źródłem zakażenia niemowląt są nastolatki oraz osoby dorosłe. W celu ochrony przed zachorowaniem niemowląt przyjęto szeroką strategię szczepień, która, poza szczepieniami w okresie niemowlęcym, obejmuje również szczepienia młodzieży, osób dorosłych, kobiet ciężarnych oraz pracowników ochrony zdrowia.

Czynnościowe bóle brzucha, a zwłaszcza zespół jelita nadwrażliwego oraz dyspepsja czynnościowa to dolegliwości częste, gdyż każda z nich dotyczy ok. 10% populacji. Ich rozpoznawanie nie jest trudne, jeśli się pamięta o wyłączeniu już na wstępie tzw. objawów alarmowych. Ich brak pozwala myśleć o czynnościowym charakterze dolegliwości i zrezygnować z szerokiej i niekiedy dokuczliwej diagnostyki nasilającej jedynie dolegliwości z uwagi na to, że tło psychogenne jest istotnym elementem etiopatogenetycznym. W artykule przedstawiono sposoby leczenia zarówno zespołu jelita nadwrażliwego, jak i dyspepsji czynnościowej od różnych metod psychoterapii, poprzez leki rozkurczowe, przeciwdepresyjne aż po ziołolecznictwo z uwzględnieniem różnych postaci klinicznych obu wymienionych chorób.

Pojęcie marszu alergicznego dotyczyło dotychczas tylko alergii IgE-zależnej, jednak coraz więcej wskazuje na związki alergii IgE-niezależnej, czyli częstej w wieku niemowlęcym odmiany alergii pokarmowej z marszem alergicznym oraz czynnościowymi zaburzeniami przewodu pokarmowego ujawniającymi się w wieku poniemowlęcym, późniejszym dziecięcym, a także już u dorosłych. Próba zahamowania lub choćby zredukowania częstości występowania zmian związanych z tzw. marszem alergicznym jest zadaniem podejmowanym przez liczne zespoły badawcze i jest poważnym wyzwaniem z punktu widzenia nauki i praktyki na najbliższe dekady. W artykule przedstawiono dane sugerujące, że stosowanie specjalistycznej mieszanki w postaci kazeinowego hydrolizatu o znacznym stopniu hydrolizy z Lactobacillus rhamnosus GG (EHCF+LGG) może być elementem wpływającym na zmniejszenie częstości występowania marszu alergicznego.