Dział: Studium przypadku

Półpasiec jest wynikiem reaktywacji utajonego zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca (varicella zoster virus, VZV) [1]. VZV (HHV-3 Human herpesvirus 3) jest wirusem z rodziny Herpesviridae – tej samej,  do której należą wirusy opryszczki pospolitej. Pierwotne zakażenie skutkuje zachorowaniem na ospę wietrzną. Wirus ospy wietrznej i półpaśca nie ulega eliminacji z organizmu i pozostaje w postaci latentnej w zwojach czuciowych nerwów rdzeniowych i czaszkowych. W późniejszym życiu, w warunkach obniżonej odporności, może dojść do jego reaktywacji, czego skutkiem jest półpasiec. U dzieci nie występuje często, jego przebieg  jest zwykle łagodniejszy, a ryzyko powikłań mniejsze niż u osób dorosłych [2].

Ospa wietrzna jest stosunkowo często występującą w Polsce i najczęściej łagodną chorobą wieku dziecięcego. Skuteczną metodą zapobiegającą ospie wietrznej jest szczepienie ochronne, które może być podawane od 9. m.ż. W przebiegu ospy na skórze całego ciała występują zmiany pęcherzykowe na podłożu rumieniowym, zmiany mogą obejmować także błony śluzowe. Najczęściej obserwowanym powikłaniem ospy wietrznej jest bakteryjne nadkażenie wykwitów, zapalenie płuc, a także powikłania neurologiczne – ataksja móżdżkowa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Leczenie ospy wietrznej w niepowikłanych przypadkach u pacjentów poniżej 12. r.ż. jest objawowe. Leczenia przyczynowego wymagają pacjenci powyżej 12. r.ż, chorzy przewlekle, osoby z upośledzoną odpornością i dzieci z kontaktów domowych.

Ocena rozwoju fizycznego i jego monitorowanie jest podstawowym zadaniem lekarza pediatry, które ma na celu wyodrębnienie grupy dzieci z zaburzeniami wzrastania. Zaburzenia wzrastania mogą być objawem choroby, niekoniecznie endokrynologicznej. Najczęściej jednak niedobór wysokości ciała lub nadmierny wzrost u dzieci jest wariantem normy.

Motoryka mała to sprawność ruchowa ręki. Dzięki niej dzieci a później dorośli są w stanie wykorzystywać ręce do chwytania i manipulowania zabawkami i przedmiotami. Obserwując dzieci, nietrudno dostrzec istniejące między nimi różnice w zakresie umiejętności motorycznych rąk. Różnica ta wynika zarówno z odmienności osobniczej, jak i z ewentualnych patologii.

Nawracające zapalenie migdałków jest powszechną chorobą dzieci, która zwykle jest następstwem zakażenia górnych dróg oddechowych. Objawia się zapaleniem migdałków z towarzyszącą gorączką i odczynem ze strony okolicznych węzłów chłonnych. Bardzo podobnie przebiega najczęstszy zespół gorączek okresowych PFAPA (akronim = Periodic Fevers with Aphthous stomatitis, Pharyngitis, and Adenitis), stąd potrzeba różnicowania tego zespołu z nawracającymi zakażeniami, a szczególnie z paciorkowcowym zapaleniem gardła, które pod względem kliniki jest bardzo podobne i występuje znacznie częściej niż PFAPA, choć rzadziej niż wirusowe zapalenia gardła w przebiegu przeziębień.

Nieżyt nosa jest bardzo częstą i uporczywą dolegliwością, przede wszystkim w najmłodszej grupie wiekowej. Do jego objawów należą: obfity wyciek z nosa, blokada utrudniająca oddychanie oraz kichanie. Najczęstszą przyczyną jest ostra infekcja wirusowa. Jest to schorzenie samoograniczające się i dlatego w większości przypadków wystarcza leczenie objawowe. Kluczem do jego skuteczności jest zastosowanie leków, dostosowanych do odpowiedniej fazy zakażenia.

Grypa stanowi istotny problem epidemiologiczny i kliniczny, choć często lekceważony i niedoszacowany. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na istotne dane dotyczące epidemiologii grypy w populacji dzieci, znaczenia profilaktyki oraz odpowiedniego leczenia tej grupy pacjentów. Zapadalność dzieci na grypę do 14. r.ż. od lat jest istotnie wyższa niż w populacji ogólnej. Jednocześnie w tej grupie wiekowej wykonawstwo szczepień przeciw grypie pozostaje na niskim poziomie. Aktualna sytuacja wymaga nasilenia działań edukacyjnych skierowanych zarówno do pacjentów i ich bliskich, jak i do personelu medycznego sprawującego opiekę nad nimi, a mających na celu zwiększenie wiedzy na temat grypy, jej powikłań, diagnostyki, leczenia oraz skutecznych metod zapobiegania.

Zakażenia Streptococcus pneumoniae stanowią częsty problem w praktyce lekarza pediatry. Najczęściej odpowiedzialne są za infekcje dróg oddechowych, w rzadkich przypadkach mogą wywoływać ciężkie i zagrażające życiu zakażenia inwazyjne. Znajomość lokalnej epidemiologii, staranne zebranie wywiadu i badanie fizykalne pozwalają na wysunięcie podejrzenia infekcji bakteryjnej, natomiast jej potwierdzeniem pozostaje uzyskanie dodatniego wyniku posiewu materiału biologicznego. Terapia zakażeń pneumokokowych bazuje na stosowaniu antybiotyków z grupy beta-laktamów, niemniej jednak z uwagi na narastający problem lekooporności, konieczna jest edukacja zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego w zakresie racjonalnego gospodarowania antybiotykami.