Różnego stopnia odwodnienie w przebiegu wymiotów i biegunki, z reguły o podłożu infekcyjnym, to codzienny problem każdego pediatry i lekarza pierwszego kontaktu. Ponieważ zarówno płyn żołądkowy, jak i jelitowy, mają charakter izotoniczny, to większość przypadków odwodnienia (ok. 65%) ma charakter właśnie taki. Tylko czynniki dodatkowe jak gorączka, nawadnianie płynami bezelektrolitowymi, a zwłaszcza wodą prowadzi wtórnie do odwodnienia hipertonicznego (ok. 25%) lub hipotonicznego (ok. 10%).
Niemowlęta i małe dzieci odwadniają się zdecydowanie szybciej niż dorośli z różnych powodów: znacznie większego uwodnienia ustroju (ok. 80% niemowlę, ok. 50–60% dorosły); większej zawartości wody w płynie pozakomórkowym (ok. 25–30% niemowlę, ok. 15–20% dorosły), z której to przestrzeni łatwiej wodę utracić; ograniczonej zdolności zagęszczania moczu (mniejsza zdolność oszczędzania wody); także (co bardzo istotne) dlatego, że niemowlę i małe dziecko są zdani na swoich opiekunów.
Oceny stopnia odwodnienia dokonać możemy w sposób optymalny, posiadając wynik pomiaru masy ciała przeprowadzonego w krótkim czasie przed zachorowaniem i w momencie badania. Taka sytuacja w praktyce zdarza się niestety rzadko i wtedy o stopniu odwodnienia decyduje ocena kliniczna [1].
Odwodnienie lekkie
Odwodnienie lekkie to stan, w którym utrata masy ciała nie przekracza 3–5% (30–50 ml/kg). W tego typu okolicznościach poza wywiadem klinicznie nie stwierdza się żadnych odchyleń lub jedynie znikome. Znaczy to w praktyce, że:
- sprężystość skóry jest prawidłowa;
- stan psychiczny nie odbiega od normy dla dziecka;
- ocena wzmożonego pragnienia jest zwłaszcza u niemowląt trudna;
- tętno jest prawidłowe lub lekko przyspieszone;
- nieznacznie obniżone jest wydalanie moczu, ale współcześnie u dzieci używających tzw. pampersów to bardzo trudne do oceny;
- powrót kapilarny wynosi < 1,5 s, czyli jest prawidłowy.
Odwodnienie umiarkowane lub średnie
Odwodnienie umiarkowane lub średnie to sytuacja, w której deficyt masy ciała mieści się między 5 a 10% masy ciała (50–100 ml/kg). W tych okolicznościach kliniczne cechy odwodnienia są już widoczne nawet dla laików i przedstawiają się następująco:
- śluzówki suche, skąpe łzawienie, zapadnięte ciemię;
- dziecko jest apatyczne lub niespoko...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
