Autor: Katarzyna Plata-Nazar

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) są coraz częściej rozpoznawanymi zaburzeniami neurorozwojowymi, dlatego bardzo ważna staje się dziś wiedza lekarzy dotycząca wczesnego rozpoznawania, ścieżki diagnostycznej autyzmu oraz umiejętność pracy z dzieckiem z ASD i jego rodziną. Artykuł przedstawia opis przypadku 28-miesięcznego chłopca, skierowanego do diagnozy w kierunku ASD przez lekarza pediatrę, którego niepokój wzbudziło zachowanie dziecka podczas jednej z rutynowych wizyt pediatrycznych. W omówieniu przedstawiono niepokojące objawy, na które warto zwrócić uwagę w wieku wczesnodziecięcym, propozycje możliwości ich weryfikacji podczas krótkiej wizyty w warunkach ambulatoryjnych oraz ścieżkę diagnostyczną dla dzieci z podejrzeniem ASD. Następnie wskazano jak można dostosować sposób prowadzenia wizyt lekarskich tak, aby były one jak najbardziej przyjazne osobom ze spektrum autyzmu.

Kolka niemowlęca to łagodne zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego występujące u niemowląt w pierwszych miesiącach życia. Jest to stan nasilonego niepokoju i niedającego się ukoić płaczu, zazwyczaj obserwowany w godzinach wieczornych. Etiologia kolki niemowlęcej jest wieloczynnikowa. Zaburzenie to ma charakter samoograniczający się, jednak często wzbudza duże poczucie bezradności i niepokoju u niedoświadczonych rodziców. Do zadań lekarza należy wsparcie opiekunów dziecka oraz udzielenie wyczerpujących informacji na temat istoty tego zaburzenia oraz ewentualnych możliwości terapeutycznych.

Dzięki rozwojowi nauki każdego dnia definiowane są kolejne szczepy probiotyków. W efekcie badań klinicznych nad nimi pojawiają się coraz to nowe możliwe zastosowania dla probiotyków. Oprócz tego znajdowane są nowe zastosowania dla znanych nam probiotyków, z których część jest naturalnymi bytownikami ludzkiej mikrobioty jelitowej. Dzięki tym badaniom i obserwacjom możemy modyfikować suplementację probiotykami w bardziej zindywidualizowany, dopasowany do potrzeb pacjenta sposób.

Kaszel jest jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się dzieci wraz z ich rodzicami do gabinetu lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Leki przeciwkaszlowe są jednymi z częściej używanych leków w pediatrii. Niezwykle ważne jest dostosowanie postępowania, a zwłaszcza farmakoterapii, do rodzaju prezentowanych przez dziecko objawów. Odruch kaszlowy jest niezwykle ważny dla prawidłowego naturalnego przebiegu infekcji, przez co nadmiernie jego hamowanie nie jest wskazane. W przypadku męczącego kaszlu związanego z infekcją należy się skupić raczej na jego łagodzeniu, niż całkowitym hamowaniu.

Niedobór żelaza to znaczący problem nie tylko w krajach rozwijających się, ale także rozwiniętych. Ponad 25% światowej populacji cierpi z powodu anemii, z czego ponad 50% choruje na niedokrwistość z niedoboru żelaza [1]. Według Światowej Organizacji Zdrowia niedokrwistość definiujemy jako zmniejszenie stężenia hemoglobiny i/lub całkowitej liczby erytrocytów poniżej dwóch odchyleń standardowych od średniej dla wieku i płci [2]. W populacji pediatrycznej istnieje wiele grup szczególnie narażonych na niedobór żelaza. W artykule skupiono się na roli żelaza w rozwoju dziecka, a także implikacjach, jakie niesie za sobą jego niedobór.

W artykule przedstawiono najistotniejsze zagadnienia związane z zakażeniem Staphylococcus spp. (gronkowcem). W pracy uwzględniono najczęstsze zakażenia gronkowcowe występujące w populacji pediatrycznej opisujące zarówno ich objawy, jak i postępowanie lecznicze. Występowanie gronkowców w otoczeniu jest powszechne. Najnowsze badania szacują, że około połowa populacji jest skolonizowana gronkowcem złocistym (Staphylococcus aureus). Liczba osób będących nosicielami jest zależna od wykonywanego zawodu, sytuacji socjoekonomicznej czy chorób współistniejących [1]. Gronkowce cechuje duża zmienność antygenowa, zdolność dostosowywania się do środowiska, a także umiejętność nabywania nowych cech wpływających na ich patogenność (np. oporność na antybiotyki). Nabywanie oporności na antybiotyki przez patogeny stwarza duże zagrożenie dla bezpieczeństwa terapeutycznego pacjentów. W artykule uwzględniono również ten aspekt zakażenia Staphylococcus spp.

Gorączka jest objawem, z którym spotyka się niemal każdy lekarz. Jest to najczęstszy powód zgłaszania się rodziców z dziećmi do pediatry lub lekarza rodzinnego. Przyczynę gorączki u dzieci w większości wypadków stanowi samoograniczająca się choroba, która nie będzie wymagać hospitalizacji, jednak może być ona również objawem poważnych schorzeń. W rozpoznawaniu i diagnostyce kluczowy jest prawidłowy pomiar temperatury ciała dziecka oraz wnikliwe badanie fizykalne. W leczeniu gorączek u dzieci stosuje się paracetamol, metamizol oraz leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Niedokrwistość to stan, w którym stężenie hemoglobiny jest mniejsze niż norma przyjęta dla danego wieku i płci. Przyczyn wystąpienia niedokrwistości jest wiele, ale Światowa Organizacja Zdrowia za najczęstszą na świecie uznaje niedobór żelaza. Żelazo jest bardzo cennym i jednym z najistotniejszych minerałów w naszym organizmie. Najważniejszą funkcją żelaza jest transport tlenu, niemniej ma ono wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i rozwój całego organizmu, nie tylko jako składnik hemoglobiny, ale również poprzez udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Żelazo wspomaga proces wzrastania, rozwój układu nerwowego, zapobiega przedwczesnemu starzeniu skóry oraz odpowiada za regenerację tkanek. Podstawą profilaktyki niedoboru żelaza u dzieci jest dieta. Powinna ona uwzględniać pokarmy o wysokiej zawartości i przyswajalności tego pierwiastka. W przypadku konieczności dodatkowej suplementacji żelazem, na rynku polskim dostępne są preparaty żelaza, które omówione zostały w artykule.