Autor: Katarzyna Plata-Nazar

Niedokrwistość to stan, w którym stężenie hemoglobiny jest mniejsze niż norma przyjęta dla danego wieku i płci. Przyczyn wystąpienia niedokrwistości jest wiele, ale Światowa Organizacja Zdrowia za najczęstszą na świecie uznaje niedobór żelaza. Żelazo jest bardzo cennym i jednym z najistotniejszych minerałów w naszym organizmie. Najważniejszą funkcją żelaza jest transport tlenu, niemniej ma ono wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i rozwój całego organizmu, nie tylko jako składnik hemoglobiny, ale również poprzez udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Żelazo wspomaga proces wzrastania, rozwój układu nerwowego, zapobiega przedwczesnemu starzeniu skóry oraz odpowiada za regenerację tkanek. Podstawą profilaktyki niedoboru żelaza u dzieci jest dieta. Powinna ona uwzględniać pokarmy o wysokiej zawartości i przyswajalności tego pierwiastka. W przypadku konieczności dodatkowej suplementacji żelazem, na rynku polskim dostępne są preparaty żelaza, które omówione zostały w artykule.

Gwałtowny przebieg zachorowania na inwazyjną chorobę meningokokową (IChM), jak również możliwość wystąpienia poważnych powikłań, stanowi duże zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. IChM to ciężkie ogólnoustrojowe zakażenie. Najbardziej skutecznym sposobem ochrony przed zakażeniem meningokokami jest szczepienie ochronne. Grono cenionych polskich specjalistów w dziedzinie pediatrii, medycyny rodzinnej i chorób zakaźnych oraz Program Szczepień Ochronnych na 2023 rok zaleca szczepienia przeciwko meningokokom już od drugiego miesiąca życia jako ważny element profilaktyki u dzieci. W artykule przedstawiono aktualne rekomendacje dotyczące szczepień przeciwko meningokokom u dzieci.

Zapalenie zatok obocznych nosa jest bardzo częstym rozpoznaniem w praktyce zarówno otolaryngologów, jak i lekarzy rodzinnych, internistów czy pediatrów. Szacuje się, że rocznie ostre zapalenie zatok dotyka 10–15% Europejczyków i zwykle jest spowodowane zakażeniem wirusowym. Do objawów OZZP zaliczyć można: niedrożność nosa, katar lub spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, ból lub uczucie rozpierania twarzy, upośledzenie lub utratę węchu. Poniższy artykuł opisuje leczenie chorób zapalnych zatok obocznych nosa u dzieci.

Kolka niemowlęca to problem wciąż aktualny, z którym spotyka się każdy pediatra i niemal połowa rodziców młodych niemowląt, albowiem szacuje się, że może dotyczyć nawet 40% dzieci w pierwszych miesiącach życia. Popularnie kolką niemowlęcą nazywany jest stan nasilonego niepokoju i płaczu niemowlęcia, który obserwowany jest zwyczajowo późnym popołudniem lub wieczorem. Z medycznego punktu widzenia, dolegliwość ta kwalifikowana jest do zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Jednak przyczyna tego zaburzenia nie została dotychczas jednoznacznie ustalona, stąd trudno również określić ścisłe postępowanie lecznicze, przynoszące całkowite ustąpienie dolegliwości. Potrzebne jest wielokierunkowe działanie, w którym współpraca z rodzicami odgrywa niebagatelną rolę. I choć kolka niemowlęca jest niegroźną dolegliwością, wiąże się z niewspółmiernym do sytuacji uczuciem bezradności i niepokoju po stronie rodziców. Dlatego podstawą postępowania jest odpowiednie wsparcie rodziców i udzielenie im wyczerpujących informacji odnośnie charakteru tego zaburzenia oraz możliwości postępowania terapeutycznego.

Paracetamol (acetaminofen) jest jednym z najbardziej popularnych, a zarazem bezpiecznych leków dostępnych bez recepty [1]. Ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Jego powszechność zapewniają liczne postacie, w których może być podawany: doustna, doodbytnicza, dożylna. Zalecana dawka dobowa paracetamolu wynosi około 60 mg/kg m.c. i najczęściej podawana jest doustnie w 4–6 dawkach podzielonych, np. 10 mg/kg m.c. co 4–6 godz. lub 15 mg/kg m.c. co 8 godzin [2]. Zatrucie paracetamolem (przypadkowe bądź celowe) jest jedną z głównych przyczyn ostrej niewydolności wątroby [3]. 

Infekcje towarzyszą rodzinom małych dzieci przez większość ich bytności w żłobkach i przedszkolach. Przeciętny trzylatek choruje od 6 do 8 razy w roku, co nierzadko przekłada się na wrażenie, że dziecko w ogóle nie zdrowieje z przeziębienia. Pomimo uciążliwości, przejście przez ten okres ma kluczowe znaczenie dla budowania odporności u dziecka. W obliczu przewlekłości objawów infekcji górnych dróg oddechowych, rodzice poszukują innych rozwiązań, niż stosowanie syntetycznych środków farmakologicznych. Alternatywą są preparaty ziołowe, uznawane powszechnie za bardziej naturalne i „przyjazne” małym pacjentom. Tenże artykuł stanowi przegląd aktualnych doniesień dotyczących skuteczności pelargonii afrykańskiej w leczeniu infekcji dróg oddechowych.

Mikrobiota jelitowa, czyli wszystkie drobnoustroje zasiedlające organizm człowieka (a przede wszystkim przewód pokarmowy) [1], jest nierzadko nazywana „drugim mózgiem” lub „dodatkowym organem”. Pomimo prowadzenia rozlicznych badań na jej temat, nadal jest wielką niewiadomą, stąd też zainteresowanie mikrobiotą stale rośnie.

Biegunki przewlekłe stanowią jedno z trudniejszych wyzwań w praktyce pediatry. Problemem staje się nie tylko obszerność diagnostyki różnicowej, dobór badań dodatkowych oraz zaplanowanie skutecznej terapii, ale również leczenie powikłań biegunki wiążące się z jej przewlekłością. Pacjent poza odwodnieniem, zaburzeniami elektrolitowymi, niedożywieniem wielokrotnie zmaga się z licznymi objawami związanymi z chorobą podstawową, a nie samą biegunką. Kluczowa jest nie tylko wczesna interwencja medyczna, ale również przemyślane postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne, które często determinuje przebieg kliniczny i rokowanie choroby. Zarówno profilaktyka, jak i rozwój medycyny stopniowo zwiększają szanse na coraz efektywniejszą terapię biegunek przewlekłych.