Nabyta niedokrwistość aplastyczna (NNA) jest rzadkim schorzeniem charakteryzującym się zmniejszeniem liczby komórek krwiotwórczych w szpiku (szpik ubogokomórkowy, stłuszczony) oraz pancytopenią krwi obwodowej. W Europie i USA występuje z częstością 2–10 mln/r., w Azji spotykana jest natomiast 2–3 razy częściej (co wynika z częstszych zakażeń wirusami hepatotropowymi). NNA może wystąpić w każdym wieku, u dzieci najczęściej między 6. a 9. r.ż. Najczęstszą przyczyną NNA jest niszczenie komórek progenitorowych szpiku przez mechanizmy odpornościowe, może też być związane z mechanizmem bezpośredniego uszkodzenia komórek szpiku przez czynniki fizyczne i chemiczne. Objawy NNA są związane z niedokrwistością, małopłytkowością i leukopenią, nie obserwuje się natomiast powiększonej śledziony oraz węzłów chłonnych. NNA wymaga przeprowadzenia szerokiej diagnostyki różnicowej. Kluczem do rozpoznania jest stwierdzenie obniżonej komórkowości w badaniu histopatologicznym szpiku kostnego.
Dział: Studium przypadku
Antybiotyk złożony z amoksycyliny i kwasu klawulanowego zajmuje istotne miejsce w leczeniu dzieci. Dzięki dołączeniu do amoksycyliny inhibitora beta-laktamazy spektrum działania zostało poszerzone o działanie bakteriobójcze w stosunku do szczepów bakterii z zasady wrażliwych na amoksycylinę, które jednak zaczęły wytwarzać beta-laktamazy. Odsetek tych szczepów jest różny dla poszczególnych bakterii, dlatego ważna jest znajomość lokalnych danych epidemiologicznych. Zgodnie z rekomendacjami amoksycylina z kwasem klawulanowym znalazła miejsce w leczeniu zakażeń układu oddechowego, układu moczowego, tkanek miękkich, skóry, kości, stawów, zakażeń w obrębie jamy brzusznej.
Łuszczyca jest przewlekłą, układową, zapalną chorobą mediowaną immunologicznie. Charakterystyczny dla łuszczycy jest remisyjno-nawrotowy przebieg, a zaostrzenia częściej występują w sezonach jesienno-zimowych. U dzieci występują te same odmiany kliniczne łuszczycy, co u dorosłych, jednakże zmiany mogą różnić się pod względem rozmieszczenia i morfologii. Łuszczyca u dzieci jest rozpoznawana na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego. W przypadkach wątpliwych, wskazane jest pobranie wycinka skóry ze zmiany chorobowej oraz ocena histopatologiczna. Warto podkreślić, że terapia łuszczycy powinna mieć zindywidualizowany charakter, z uwzględnieniem wieku chorego, nasilenia procesu chorobowego i jego typu klinicznego, lokalizacji anatomicznej wykwitów, wpływu choroby na jakość życia, aspektów psychologicznych, zaburzeń współistniejących, stosowanych terapii w przeszłości oraz ich skuteczności, preferencji pacjenta, współistnienia łuszczycowego zapalenia stawów (ŁZS). Leczenie łuszczycy u pacjentów pediatrycznych może stanowić wyzwanie, głównie z powodu obaw opiekunów o rozwój działań niepożądanych oraz stosowanie preparatów poza wskazaniami rejestracyjnymi. W terapii wyróżnia się leki miejscowe, ogólne oraz fototerapię.
Kolka niemowlęca to łagodne zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego występujące u niemowląt w pierwszych miesiącach życia. Jest to stan nasilonego niepokoju i niedającego się ukoić płaczu, zazwyczaj obserwowany w godzinach wieczornych. Etiologia kolki niemowlęcej jest wieloczynnikowa. Zaburzenie to ma charakter samoograniczający się, jednak często wzbudza duże poczucie bezradności i niepokoju u niedoświadczonych rodziców. Do zadań lekarza należy wsparcie opiekunów dziecka oraz udzielenie wyczerpujących informacji na temat istoty tego zaburzenia oraz ewentualnych możliwości terapeutycznych.
Mięczak zakaźny to najczęściej łagodna i samoustępująca choroba wirusowa. Wśród czynników odpowiedzialnych za zwiększenie ryzyka zachorowania wymienia się: ubóstwo, brak higieny, przeludnienie, współistnienie choroby Dariera, niedoborów odporności, zakażenia wirusem HIV. Do charakterystycznych objawów skórnych należą perłowobiałe, kopulaste grudki o znacznej spoistości i gładkiej powierzchni z zagłębieniem w części centralnej. Leczenie niekiedy sprawia problem z uwagi na tendencję zmian do samoistnego ustępowania. W artykule opisano kluczowe zagadnienia dotyczące mięczaka zakaźnego u dzieci.
Dzięki rozwojowi nauki każdego dnia definiowane są kolejne szczepy probiotyków. W efekcie badań klinicznych nad nimi pojawiają się coraz to nowe możliwe zastosowania dla probiotyków. Oprócz tego znajdowane są nowe zastosowania dla znanych nam probiotyków, z których część jest naturalnymi bytownikami ludzkiej mikrobioty jelitowej. Dzięki tym badaniom i obserwacjom możemy modyfikować suplementację probiotykami w bardziej zindywidualizowany, dopasowany do potrzeb pacjenta sposób.
Zaburzenia napadowe są częstym problemem okresu dziecięcego oraz młodzieńczego. Zmiany te charakteryzują się napadowymi zaburzeniami ruchu, zachowania lub świadomości. Najczęściej występującymi zaburzeniami napadowymi wieku dziecięcego i młodzieńczego są: tiki, napady rzekomopadaczkowe, dyskinezy, migrena i omdlenia. Znajomość diagnostyki różnicowej zaburzeń napadowych u dzieci pozwala uniknąć niepotrzebnej terapii przeciwpadaczkowej.
Kaszel jest jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się dzieci wraz z ich rodzicami do gabinetu lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Leki przeciwkaszlowe są jednymi z częściej używanych leków w pediatrii. Niezwykle ważne jest dostosowanie postępowania, a zwłaszcza farmakoterapii, do rodzaju prezentowanych przez dziecko objawów. Odruch kaszlowy jest niezwykle ważny dla prawidłowego naturalnego przebiegu infekcji, przez co nadmiernie jego hamowanie nie jest wskazane. W przypadku męczącego kaszlu związanego z infekcją należy się skupić raczej na jego łagodzeniu, niż całkowitym hamowaniu.
Zespół jelita nadwrażliwego (ZJN) to czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego (CZPP), czyli stan, w którym nie możemy wykazać przyczyn zarówno organicznych, jak i metabolicznych. Choć patomechanizm ZJN jest bardzo złożony, to u jego podstawy leżą zaburzenia w funkcjonowaniu osi mózg–jelito i jelito–mózg. Na obie te osi mają wpływ zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe oraz tzw. dysbioza jelitowa, powstała na skutek takich przyczyn jak m.in. przebyte infekcje jelitowe, a w ostatnim okresie COVID-19. Ten złożony patomechanizm powoduje, że leczenie ZJN jest wielokierunkowe i obejmuje m.in. postępowanie dietetyczne (dieta FODMAP), psychologiczne (poradnictwo i edukacja rodzicielska, terapia poznawczo-behawioralna, akupunktura, hipnoza) oraz szeroko rozumianą farmakoterapię tzn. leki ziołowe, rozkurczowe, psychotropowe, probiotyki, antybiotyki (np. rifaksymina), przeciwbiegunkowe (np. loperamid), przeciwzaparciowe koloidalny kwas krzemowy oraz transplantację mikrobioty jelitowej (FMT). W tym artykule zostanie omówiona jedynie farmakoterapia ZJN.
Krztusiec jest ostrą, zakaźną chorobą układu oddechowego o etiologii bakteryjnej. Wywołuje ją Gram ujemna pałeczka Bordetella pertussis. Pierwszy przypadek choroby odnotowano w 1414 r. we Francji. W 1926 r. opracowano pierwszą szczepionkę przeciwko krztuścowi. Obecnie dysponujemy szczepieniami pełnokomórkowymi oraz acelularnymi, które możemy realizować od ukończenia 6. tygodnia życia dziecka. Mimo tego krztusiec nadal jest obecny w społeczeństwie. Na ciężki przebieg najbardziej narażeni są najmłodsi pacjenci.
Zakażenia wirusem opryszczki pospolitej są bardzo powszechne. Wyróżnia się dwa jego typy: typ 1 (HSV-1), powodujący najczęściej zmiany w obrębie skóry twarzy oraz typ 2 (HSV-2), związany ze zmianami w obrębie narządów płciowych. Do zakażenia u dzieci dochodzi najczęściej poprzez kontakt z matką. Zaliczamy tu zakażenia wrodzone i okołoporodowe. Możliwe są również zakażenia przez bliski bezpośredni kontakt z chorym, najczęściej z opryszczką wargową (HSV-1), zwykle między 6. m.ż. a 5. r.ż. W pracy omówiono jednostki chorobowe, powodowane przez wirus opryszczki, najczęściej spotykane w praktyce lekarza dermatologa.
Kluczowym etapem w rozwoju zębów jest proces ich wyrzynania. Może on generować problemy natury miejscowej lub ogólnej, w niektórych sytuacjach wymagających specjalistycznej pomocy. Niniejszy tekst pozwala zapoznać się z okolicznościami, które mogą być trudne dla dzieci, ale też sprawiają kłopot rodzicom. Nie zawsze są jednak one konsekwencją zaburzonej fizjologii.