Dział: Studium przypadku

Nieswoiste zapalenie jelit (NZJ) to grupa przewlekłych idiopatycznych chorób przewodu pokarmowego o podłożu autoimmunizacyjnym. Obejmują one trzy główne jednostki: chorobę Leśniowskiego-Crohna (CLC), wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) i nieokreślone nieswoiste zapalenie jelita grubego (NNZJG). Przewlekły przebieg NZJ charakteryzuje się okresami remisji i zaostrzeń. Rozpoznanie NZJ stawiamy na podstawie złożonego procesu diagnostycznego opartego na wywiadzie, badaniu fizykalnym, podstawowych badaniach pomocniczych, bezwzględnie koniecznych w tym przypadku badaniach endoskopowych z histopatologiczną oceną pobranych wycinków oraz obrazową oceną jelita cienkiego. Zalecane badania obrazowe to ultrasonografia jamy brzusznej oraz enterokliza metodą rezonansu magnetycznego lub tomografia komputerowa. 

Pneumokoki są najistotniejszymi pod względem chorobowości i śmiertelności bakteriami Gram-dodatnimi. Następstwem interakcji pneumokoków z ludźmi jest szeroki zakres sytuacji klinicznych: od bezobjawowego nosicielstwa w jamie nosowo-gardłowej, przez zakażenia nieinwazyjne, jak zapalenie zatok i ucha środkowego, zapalenie płuc, po ciężkie zakażenia inwazyjne, takie jak sepsa i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Zakażenia pneumokokowe mają cechy zakażeń oportunistycznych – chorują przede wszystkim najsłabsi: małe dzieci poniżej dwóch lat, osoby starsze > 65 lat, przewlekle chorzy, obarczeni czynnikami ryzyka. Do najważniejszych czynników ryzyka inwazyjnych zakażeń pneumokokowych należą: palenie tytoniu, zaburzenia odporności, w tym asplenia, cukrzyca, przewlekłe choroby płuc i serca oraz alkoholizm. Najskuteczniejszym sposobem uniknięcia zakażenia jest szczepienie ochronne, które można stosować od 2. m.ż.

Prawidłowy sposób żywienia już od okresu wczesnego dzieciństwa ma ogromny wpływ na osiąganie przez dzieci pełnego rozwoju psychosomatycznego oraz utrzymanie optymalnego stanu zdrowia w wieku późniejszym. Szczególna rola właściwego sposobu żywienia dzieci i młodzieży wynika z intensywności zachodzących w tym okresie życia procesów wzrastania i dojrzewania, a organizm dziecka jest szczególnie wrażliwy na wszelkie niedobory pokarmowe. 

Ostra biegunka definiowana jest jako zmiana konsystencji stolca na płynną lub luźniejszą i/lub zwiększenie częstości wypróżnień (powyżej dwóch na dobę prócz pierwszych miesięcy życia) lub pojawienie się jednego stolca z domieszką krwi, śluzu lub ropy. Ostra biegunka trwa 7–14 dni. Towarzyszyć jej mogą gorączka lub wymioty. 

Gronkowcowy zespół oparzonej skóry (Staphylococcal scalled skin syndrome – SSSS) jest ciężkim zapaleniem skóry, przebiegającym z erytrodemią, powstawaniem wiotkich pęcherzy oraz spełzaniem naskórka. Przyczyną choroby jest epidermolizyna, czyli toksyna produkowana przez gronkowca złocistego, rozprzestrzeniana do krwi z pierwotnego ogniska zapalnego. Choroba głównie dotyczy dzieci do 5. r.ż. Regeneracja i odbudowa naskórka bez bliznowacenia występuje po około 10–14 dniach. W leczeniu należy zastosować odpowiednią antybiotykoterapię.

Dobrze zebrany wywiad oraz staranne badanie fizykalne to nie tylko klucze do prawidłowego rozpoznania, ale także podstawa do podjęcia rozsądnych decyzji, jakie niezbędne badania pomocnicze należy zlecić. Niebagatelną rolę odgrywa również prawidłowa interpretacja wyników otrzymanych badań, a także znajomość przyczyn ewentualnych pomyłek laboratoryjnych. Tym zagadnieniom poświęcona jest seria najbliższych artykułów. Zaczynamy od morfologii krwi obwodowej.

Połykanie przez dzieci różnorodnych ciał obcych jest zjawiskiem częstym. Większość ulega samositnemu wydaleniu, niektóre jednak mogą być niebezpieczne i wymagają szczegolnego postępowania. Wgłobienie jelitowe jest najczęstszą przyczyną niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego u niemowląt i małych dzieci. Pomimo charakterystycznego obrazu klinicznego właściwe i wczesne rozpoznanie może być trudne. Wczesne rozpoznanie wgłobienia pozwala u większości dzieci na leczenie nieoperacyjne, tzn. wykonanie zabiegu odgłobienia – wlewem wodnym, powietrznym, kontrastowym. 

Pierwotne niedobory odporności (PNO) są rzadkimi chorobami uwarunkowanymi genetycznie. Częstość ich występowania (z wyjątkiem niedoboru IgA) szacuje się na 1:10000 żywych urodzeń [1, 2]. Mogą być spowodowane defektami dziedzicznymi, tj. przekazywanymi przez rodziców lub efektem nowo powstałych mutacji. Dziedziczone są zazwyczaj autosomalnie recesywnie lub sprzężone z chromosomem X. Część PNO może być dziedziczona w sposób niejasny i nieprzewidywalny. Przyczyna takich zaburzeń jest nieznana, uważa się, że ich występowanie może być efektem współdziałania czynników genetycznych i środowiskowych.