Ocena rozwoju fizycznego i jego monitorowanie jest podstawowym zadaniem lekarza pediatry, które ma na celu wyodrębnienie grupy dzieci z zaburzeniami wzrastania. Zaburzenia wzrastania mogą być objawem choroby, niekoniecznie endokrynologicznej. Najczęściej jednak niedobór wysokości ciała lub nadmierny wzrost u dzieci jest wariantem normy.
Motoryka mała to sprawność ruchowa ręki. Dzięki niej dzieci a później dorośli są w stanie wykorzystywać ręce do chwytania i manipulowania zabawkami i przedmiotami. Obserwując dzieci, nietrudno dostrzec istniejące między nimi różnice w zakresie umiejętności motorycznych rąk. Różnica ta wynika zarówno z odmienności osobniczej, jak i z ewentualnych patologii.
Nawracające zapalenie migdałków jest powszechną chorobą dzieci, która zwykle jest następstwem zakażenia górnych dróg oddechowych. Objawia się zapaleniem migdałków z towarzyszącą gorączką i odczynem ze strony okolicznych węzłów chłonnych. Bardzo podobnie przebiega najczęstszy zespół gorączek okresowych PFAPA (akronim = Periodic Fevers with Aphthous stomatitis, Pharyngitis, and Adenitis), stąd potrzeba różnicowania tego zespołu z nawracającymi zakażeniami, a szczególnie z paciorkowcowym zapaleniem gardła, które pod względem kliniki jest bardzo podobne i występuje znacznie częściej niż PFAPA, choć rzadziej niż wirusowe zapalenia gardła w przebiegu przeziębień.
Nieżyt nosa jest bardzo częstą i uporczywą dolegliwością, przede wszystkim w najmłodszej grupie wiekowej. Do jego objawów należą: obfity wyciek z nosa, blokada utrudniająca oddychanie oraz kichanie. Najczęstszą przyczyną jest ostra infekcja wirusowa. Jest to schorzenie samoograniczające się i dlatego w większości przypadków wystarcza leczenie objawowe. Kluczem do jego skuteczności jest zastosowanie leków, dostosowanych do odpowiedniej fazy zakażenia.
Grypa stanowi istotny problem epidemiologiczny i kliniczny, choć często lekceważony i niedoszacowany. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na istotne dane dotyczące epidemiologii grypy w populacji dzieci, znaczenia profilaktyki oraz odpowiedniego leczenia tej grupy pacjentów. Zapadalność dzieci na grypę do 14. r.ż. od lat jest istotnie wyższa niż w populacji ogólnej. Jednocześnie w tej grupie wiekowej wykonawstwo szczepień przeciw grypie pozostaje na niskim poziomie. Aktualna sytuacja wymaga nasilenia działań edukacyjnych skierowanych zarówno do pacjentów i ich bliskich, jak i do personelu medycznego sprawującego opiekę nad nimi, a mających na celu zwiększenie wiedzy na temat grypy, jej powikłań, diagnostyki, leczenia oraz skutecznych metod zapobiegania.
Duszność, tachypnoe, słaby przyrost masy ciała to objawy spotykane w przebiegu różnych schorzeń u dzieci. Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na rzadkie przyczyny występowania wyżej wymienionych objawów, takie jak choroby śródmiąższowe płuc. W artykule przedstawiono dwa przypadki niemowląt, u których rozpoznano neuroendokrynną hiperplazję płuc wieku niemowlęcego (dawniej przetrwałe tachypnoe niemowląt), jedną z chorób śródmiąższowych o dobrym rokowaniu. Podstawę rozpoznania stanowiły charakterystyczny przebieg kliniczny oraz obraz radiologiczny (HRCT klatki piersiowej). W artykule zwrócono szczególną uwagę na diagnostykę różnicową stanów przebiegających z dusznością oraz przybliżono patofizjologię opisywanego schorzenia.
Gorączka to główny powód wizyt pacjentów w gabinecie pediatry w codziennej praktyce. W diagnostyce różnicowej przede wszystkim bierzemy pod uwagę najczęstsze przyczyny gorączki, takie jak: infekcje dróg oddechowych, wysypkowe choroby zakaźne wieku dziecięcego, zakażenia dróg moczowych. Przedłużająca się gorączka z dołączającymi się objawami towarzyszącymi skłania do pogłębionej diagnostyki z uwzględnieniem patologii rzadszych, takich jak choroba Kawasakiego. Wczesne rozpoznanie i leczenie odgrywa bowiem zasadniczą rolę w ryzyku rozwoju tętniaków naczyń wieńcowych, które są najpoważniejszym powikłaniem tej choroby.
Zakażenia Streptococcus pneumoniae stanowią częsty problem w praktyce lekarza pediatry. Najczęściej odpowiedzialne są za infekcje dróg oddechowych, w rzadkich przypadkach mogą wywoływać ciężkie i zagrażające życiu zakażenia inwazyjne. Znajomość lokalnej epidemiologii, staranne zebranie wywiadu i badanie fizykalne pozwalają na wysunięcie podejrzenia infekcji bakteryjnej, natomiast jej potwierdzeniem pozostaje uzyskanie dodatniego wyniku posiewu materiału biologicznego. Terapia zakażeń pneumokokowych bazuje na stosowaniu antybiotyków z grupy beta-laktamów, niemniej jednak z uwagi na narastający problem lekooporności, konieczna jest edukacja zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego w zakresie racjonalnego gospodarowania antybiotykami.
Astma oskrzelowa jest chorobą przewlekłą, mającą istotny wpływ na jakość życia, co jest szczególnie ważne w okresie dojrzewania. Opieka nad nastolatkiem z astmą powinna uwzględniać szybkie zmiany fizyczne, emocjonalne, poznawcze i społeczne, które zachodzą w tym okresie. Proces diagnostyczny może być trudniejszy, gdyż nastolatki zaprzeczają swojej chorobie. Zatem zarówno niedodiagnozowanie, jak i niedocenianie ciężkości astmy mogą prowadzić do nieprawidłowości w procesie leczenia i możliwego do uniknięcia pogorszenia przebiegu choroby, a nawet śmierci. I odwrotnie, nastolatki mogą mieć błędną diagnozę astmy oskrzelowej lub nasilenie choroby może być przecenione, co też może prowadzić do niewłaściwego lub nadmiernego leczenia.
Kaszel jest jednym z najczęściej zgłaszanych objawów w codziennej praktyce pediatrycznej. W okresie wzmożonych zachorowań na infekcje układu oddechowego (październik–kwiecień) znacząco zwiększa się liczba pacjentów wymagających farmakoterapii, zarówno przeciwkaszlowej przy uporczywym kaszlu suchym, jak i mukolityków przy kaszlu mokrym. Jednym z częściej stosowanych mukolityków jest karbocysteina. Posiada ona właściwości mukoregulujące, mukolityczne, mukokinityczne, działa synergistycznie z antybiotykami. Warto rozważyć włączenie jej w infekcjach GDO, szczególnie gdy zachodzi konieczność stosowania antybiotykoterapii oraz współistnieje OZUŚ.
Pacjentów z nieswoistym zapaleniem jelit (NZJ) pociągają i przyciągają probiotyki jako łatwo dostępna „naturalna” opcja leczenia. Zadaniem lekarzy zajmujących się tymi chorymi jest przedstawienie im zarówno zalet, jak i wad takiej terapii w oparciu o dostępne dowody naukowe. Opierając się na tych dowodach, na dziś można stwierdzić, że choć zastosowanie probiotyków w NZJ wydaje się obiecujące, to korzystne efekty zaobserwowano tylko dla 8-szczepowego probiotyku (Vivomixx®) oraz E. coli Nissle 1917 (Mutaflor®), i to jedynie w podtrzymywaniu remisji we WZJG oraz leczeniu i prewencji zapalenia woreczka kałowego we WZJG.
Czynnościowe bóle brzucha, a zwłaszcza zespół jelita nadwrażliwego oraz dyspepsja czynnościowa to dolegliwości częste, gdyż każda z nich dotyczy ok. 10% populacji. Ich rozpoznawanie nie jest trudne, jeśli się pamięta o wyłączeniu już na wstępie tzw. objawów alarmowych. Ich brak pozwala myśleć o czynnościowym charakterze dolegliwości i zrezygnować z szerokiej i niekiedy dokuczliwej diagnostyki nasilającej jedynie dolegliwości z uwagi na to, że tło psychogenne jest istotnym elementem etiopatogenetycznym. W artykule przedstawiono sposoby leczenia zarówno zespołu jelita nadwrażliwego, jak i dyspepsji czynnościowej od różnych metod psychoterapii, poprzez leki rozkurczowe, przeciwdepresyjne aż po ziołolecznictwo z uwzględnieniem różnych postaci klinicznych obu wymienionych chorób.
