Istotą każdej rany jest uszkodzenie i przerwanie ciągłości skóry, często w połączeniu z uszkodzeniem tkanek głębiej położonych w wyniku zadziałania czynników mechanicznych, chemicznych, termicznych czy elektrycznych. Każda rana jest następstwem urazu jako czynnika prowadzącego do uszkodzenia. Ta ogólna definicja implikuje bardzo szerokie spektrum kliniczne ran i ich zróżnicowanie w zależności od czynnika etiologicznego urazu, lokalizacji i stopnia oraz rodzaju uszkodzonych tkanek. Przedmiotem niniejszego opracowania będą rany u dzieci powstałe w wyniku urazu mechanicznego prowadzące do uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej. Stanowią one zdecydowanie najczęstszy problem kliniczny, z którym potencjalnie zetknąć może się pediatra w swojej codziennej praktyce lekarskiej. Urazy wywołane czynnikami chemicznymi czy elektrycznymi u dzieci są bardzo rzadkie, a ich następstwa zawsze powinny stanowić jednoznaczne wskazanie do skierowania takiego pacjenta do ośrodka chirurgii dziecięcej w trybie ostrodyżurowym. Rany wywołane czynnikami termicznymi, czyli oparzenia, ze względu na skalę problemu zasługują na odrębne omówienie wszystkich najważniejszych zasad postępowania.
Dział: Studium przypadku
Ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych (OZGM) jest rozpoznawane i leczone przez lekarzy różnych specjalności, ale przede wszystkim przez lekarzy rodzinnych i pediatrów. To właśnie ich głównie dotyka problem trafnego rozpoznania, tj. odróżnienia wirusowego OZGM od anginy paciorkowcowej (AP), co stanowi niekiedy nie lada wyzwanie w stricte gabinetowej diagnostyce. Problem jest bardzo ważny, bo nadal antybiotykoterapia de facto wirusowego OZGM stanowi jedną z najczęstszych przyczyn niepotrzebnej antybiotykoterapii, przyczyniającej się do selekcji opornych patogenów zasiedlających nosogardło, przede wszystkim pneumokoków (SP) i nietypowalnych pałeczek hemofilnych (NTHi).
Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych to relatywnie rzadka choroba w populacji dziecięcej. W niniejszym opracowaniu przedstawiono objawy, diagnostykę i leczenie kamicy żółciowej u dzieci. Nadal brak jest jasnych wytycznych postępowania w kamicy żółciowej u dzieci.
Obrona organizmu przed mikroorganizmami jest najważniejszą funkcją układu odpornościowego. Na drodze ewolucji nasz układ immunologiczny wykształcił mechanizmy, które zwykle pozwalają na skuteczną eliminację wirusów, bakterii, grzybów i pasożytów z naszego organizmu. Nieswoiste mechanizmy odpornościowe (wrodzone, niespecyficzne) uruchamiane są stosunkowo szybko i działają jako tzw. pierwsza linia obrony. Mechanizmy swoiste (nabyte, specyficzne) uruchamiane są nieco później, za to są bardziej precyzyjne od nieswoistych.
Zakażenie układu moczowego (ZUM) jest jednym z najczęściej występujących zakażeń w populacji pediatrycznej i w większości związane jest z infekcją bakteryjną. Jest to stan chorobowy, który powinien być podejrzewany u każdego gorączkującego dziecka bez innych oznak infekcji, szybko rozpoznany i skutecznie leczony. Zapalenie wyrostka robaczkowego jest jednym z najczęściej występujących stanów wymagających pilnych operacji w obrębie jamy brzusznej u dzieci. W publikacji przedstawiono oba wyżej wymienione stany oraz właściwe im czynniki ryzyka, objawy kliniczne i sposoby rozpoznawania. W studium przypadku opisano dziewczynkę po przeszczepieniu nerki, która zgłosiła się do Kliniki Nefrologii, Transplantacji Nerek i Nadciśnienia Tętniczego IPCZD z objawami ostrego brzucha.
Zagadnienie farmakokinetyki leków u dzieci jest szczególnie ważne w praktyce lekarza pediatry. Już niemal 100 lat temu podnoszono, że dzieci nie są miniaturami dorosłych – wymagają zastosowania odpowiedniego schematu dawkowania zamiast proporcjonalnego zmniejszenia dawki. Późniejsze badania dowiodły, że masa ciała dziecka jest ważną, ale nie najważniejszą zmienną, która decyduje o działaniu leku w organizmie dziecka.
Ostra białaczka limfoblastyczna (ALL, acute lymphoblastic leukemia) jest najczęstszym nowotworem w populacji dziecięcej. Bóle kostne są objawem współtowarzyszącym u około 25% dzieci w momencie rozpoznania ALL. Celem pracy jest przedstawienie trzech przypadków pacjentów, u których objawy kostne były początkowo jedynymi objawami rozwijającej się ALL, co wpłynęło na opóźnienie rozpoznania. U dzieci z niewyjaśnionymi bólami mięśniowo-szkieletowymi w diagnostyce różnicowej zawsze należy brać pod uwagę rozpoznanie ostrej białaczki limfoblastycznej, nawet przy niewielkich odchyleniach w morfologii krwi. Wczesne badanie szpiku kostnego powinno stanowić podstawę w szybkim procesie diagnostycznym, zwłaszcza gdy rozważane jest włączenie steroidoterapii.
Stopy są narządem, który przenosi obciążenie całego ciała, amortyzuje to obciążenie i wprowadza ciało w ruch. Morfologia stóp i funkcja powinny być doskonałe, gdyż wszelkie odstępstwa od prawidłowej anatomii odbijają się na funkcji, zaś wadliwa funkcja daje przeciążenia, bóle i patologie przenoszące się na wiek dorosły. W obrębie stopy znajduje się 26 kości (z 206 ogółem), 33 stawy, 107 więzadeł, przyczepy co najmniej 20 mięśni, co daje wyobrażenie możliwości potencjalnych patologii. Z innej strony współgranie tych wielu elementów w codziennym życiu jest wyrazem mistrzowskiego dzieła sztuki, jak określił stopę Leonardo da Vinci [1].
Trądzik młodzieńczy jest jedną z najczęstszych chorób skóry w populacji rozwojowej. Według niektórych źródeł w mniej lub bardziej nasilonej postaci dotyczy nawet 100% młodzieży [1, 2]. W patogenezie uwzględnia się różne czynniki: genetyczne, hormonalne, środowiskowe i osobnicze. Efektem ich współdziałania jest nadprodukcja łoju, rogowacenie ujść przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych, rozrost wewnątrzmieszkowej populacji Propionibacterium acnes i naciek z komórek zapalnych [3, 4]. Istnieje kilka niezależnych klasyfikacji trądziku, najbardziej popularna obejmuje: trądzik zaskórnikowy, grudkowo-krostkowy, ropowiczy, bliznowcowy, piorunujący i z wydrapania. Znanych jest szereg metod terapeutycznych obejmujących zarówno terapię miejscową, jak i ogólną.
Wcześniactwo nie jest chorobą, ale zjawiskiem demograficznym związanym z problemami medycznymi, społeczno-psychologicznymi i dużymi nakładami finansowymi. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała rozwiązanie problemu wcześniactwa za jeden ze swoich priorytetowych celów [1]. Naszym zdaniem profilaktyka przedwczesnych narodzin oraz poprawa opieki nad wcześniakami powinna być priorytetem także dla rządów wszystkich państw. Wcześniaki nie są jednorodną grupą dzieci, a różnice wynikają przede wszystkim z dojrzałości noworodków, wpływającej na zachorowalność i umieralność, która jest odwrotnie proporcjonalna do tygodnia trwania ciąży. W zakresie współczynnika umieralności osiągnęliśmy w Polsce wyniki podobne do tych, jakie mają najlepsze kraje europejskie (średnio 5/1000, w niektórych województwach 3,14/1000), a przeżywalność noworodków z masą ciała 750–1000 g w wielu ośrodkach neonatologicznych wynosi powyżej 90%.
Żywienie enteralne (dożołądkowe, dojelitowe) to jedna z najbardziej skutecznych i najbezpieczniejszych terapii indukujących remisję w chorobie Leśniowskiego-Crohna (ch. L.-C.) u dzieci. Jest to leczenie rekomendowane przez ECCO/ESPGHAN [1]. Żywienie enteralne w ch. L.-C. u dzieci, jak wykazały metaanalizy, ma w indukcji remisji skuteczność przekraczającą 80%, a także efektywność lepszą lub równą sterydoterapii. Wiedzie ponadto do znacznej poprawy przyrostów masy ciała i wzrastania, lepszych niż w grupie leczonej sterydami [2, 3].
Niezmiernie ważna jest promocja i upowszechnianie karmienia piersią jako optymalnego sposobu żywienia niemowląt. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Alameida et al. brak profesjonalnego wsparcia laktacyjnego prowadzi do zmniejszenia częstości i długości karmienia piersią [43].