Standardy diagnostyki ABMK – wytyczne dla pediatry

Alergia pokarmowa to niepożądana, powtarzalna i odtwarzalna reakcja, powstała w wyniku specyficznej odpowiedzi odpornościowej organizmu na spożyty pokarm. Odpowiedź ta może być IgE-zależna (udział przeciwciał klasy IgE), IgE-niezależna (udział innych mechanizmów odpornościowych) najczęściej typu IV (komórkowa), lub rzadziej typu II i III wg Gella i Coombsa), a także mieszana (IgE-zależna i IgE-niezależna).

Podział alergii pokarmowej przedstawia rycina 1.

Alergia na białka mleka krowiego

W ciągu ostatnich kilkunastu lat częstość występowania alergii pokarmowych na świecie i w Polsce znacznie wzrosła. Alergie pokarmowe stały się więc istotnym problemem w codziennej praktyce pediatrów, lekarzy rodzinnych, alergologów i lekarzy innych specjalności. Najczęściej alergie pokarmowe rozpoznawane są u niemowląt i małych dzieci, a częstość ich występowania szacuje się na około 6­–8% populacji dziecięcej [1], [2], [3]. 
Najczęściej uczulające pokarmy to tzw. wielka ósemka alergenów pokarmowych, tj. mleko krowie, jajo kurze, soja, pszenica, orzechy arachidowe, inne orzechy oraz ryby i skorupiaki. [AK1] Spośród wszystkich tych alergenów, częstość występowania alergii na białka mleka krowiego (ABMK) jest w 1. r.ż. zdecydowanie najwyższa. Odsetek niemowląt karmionych piersią z ABMK ocenia się na 0,5%, a niemowląt karmionych sztucznie na 1,9–3,2%. Estymacje szacują ten wskaźnik na 2 do 7,5%. Częstość występowania alergii pokarmowej w zależności od czynnika wyzwalającego ilustruje tabela 1 [4].
Objawy kliniczne ABMK są bardzo zróżnicowane i poza, na szczęście, rzadkimi przypadkami ciężkiej anafilaksji dotyczą przede wszystkim układu pokarmowego, skóry oraz układu oddechowego. W tabeli 2 przedstawiono zarówno łagodne lub umiarkowane, jak i ciężkie postaci kliniczne ABMK.