Wrodzona toksoplazmoza jest chorobą pasożytniczą, szeroko rozpowszechnioną w świecie, a powodowaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Według najnowszych badań nadzorowanych przez Światową Organizację Zdrowia częstość wrodzonej toksoplazmozy na świecie szacuje się na 190 000 przypadków rocznie, co w przeliczeniu na wskaźnik liczby lat utraconych z powodu niepełnosprawności i zgonów (wskaźnik DALY: 1,2 mln lat rocznie) oznacza bardzo duże, globalne obciążenie chorobą [1].
Dział: Studium przypadku
Emolienty są to substancje do stosowania zewnętrznego o niezwykle wysublimowanej charakterystyce. Mają one za zadanie przywrócenie i utrzymanie właściwego nawilżenia, natłuszczenia i elastyczności skóry, jak również uzupełnienie i poprawienie struktury bariery naskórkowej w niektórych dermatozach, w których istnieje defekt wspomnianej bariery. Jak dotychczas nie dokonano optymalnego tłumaczenia na język polski słowa „emolient”. Zatem w literaturze polskojęzycznej posługujemy się międzynarodową terminologią emolient. Preparaty te są stosowane zarówno w terapii aktywnej dermatoz zapalnych, jak również w profilaktyce niektórych, genetycznie uwarunkowanych chorób skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry (AZS), łuszczyca, rybia łuska, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Istnieje bardzo wiele odmian emolientów o zróżnicowanej charakterystyce w odniesieniu do składu, podłoża jak też efektu klinicznego, który zamierzamy osiągnąć poprzez ich zastosowanie. Wybór jest zatem bardzo szeroki i niezwykle istotna jest wiedza odnośnie dostępnych emolientów, które stanowić powinny zazwyczaj jeden z elementów złożonej terapii chorób skóry.
Ponad połowa niemowląt w pierwszych miesiącach życia demonstruje szereg niespecyficznych objawów z przewodu pokarmowego, od łagodnych regurgitacji i kolkowych bólów brzucha, po zaburzenia o ciężkim przebiegu z odmową przyjmowania pokarmu przez dziecko i/lub zahamowaniem jego procesów wzrastania [1, 2, 3, 4]. O ile ciężkie zaburzenia zwykle nie budzą wątpliwości i ułatwiają podjęcie szybkiej decyzji o konieczności diagnostyki i leczenia dziecka, o tyle objawy o łagodnym lub umiarkowanym przebiegu nastręczają już znacznie więcej dylematów, bowiem postawienie granicy pomiędzy zaburzeniami czynnościowymi a alergią nie zawsze jest proste. Wynika to głównie z braku wiarygodnych, szybkich i powtarzalnych testów potwierdzających rozpoznanie alergii [1, 2, 3, 4]. Z jednej strony nie chcemy narażać dziecka, które może prezentować jedynie zaburzenia czynnościowe, na zbędne badania, niewnoszące nic do rozpoznania. Z drugiej nie chcemy zlekceważyć objawów mogących świadczyć o alergii na pokarm (tabela 1).
Dorośli coraz częściej decydują się na odżywianie według modelu diety wegetariańskiej i w taki sposób wychowują również swoje dzieci. Z tego względu, że dieta ta zakłada ograniczenie pewnych grup produktów, istnieje ryzyko niewystarczającego spożycia ważnych dla rozwoju dziecka składników odżywczych. Istotna wydaje się w tej sytuacji odpowiednia edukacja rodziców decydujących się na wychowywanie dzieci według założeń diety wegetariańskiej. W poniższym artykule przedstawiono zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty stosowania diety wegetariańskiej u dzieci. Zwrócono uwagę na potencjalnie niedoborowe składniki diety, które należy uzupełniać poprzez większe spożycie produktów z innych grup żywieniowych lub dostarczać w postaci suplementów diety. Zaproponowano przykładowy model żywienia dziecka odżywianego według diety wegetarianskiej.
Półpasiec jest wynikiem reaktywacji utajonego zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca (varicella zoster virus, VZV) [1]. VZV (HHV-3 Human herpesvirus 3) jest wirusem z rodziny Herpesviridae – tej samej, do której należą wirusy opryszczki pospolitej. Pierwotne zakażenie skutkuje zachorowaniem na ospę wietrzną. Wirus ospy wietrznej i półpaśca nie ulega eliminacji z organizmu i pozostaje w postaci latentnej w zwojach czuciowych nerwów rdzeniowych i czaszkowych. W późniejszym życiu, w warunkach obniżonej odporności, może dojść do jego reaktywacji, czego skutkiem jest półpasiec. U dzieci nie występuje często, jego przebieg jest zwykle łagodniejszy, a ryzyko powikłań mniejsze niż u osób dorosłych [2].
Ospa wietrzna jest stosunkowo często występującą w Polsce i najczęściej łagodną chorobą wieku dziecięcego. Skuteczną metodą zapobiegającą ospie wietrznej jest szczepienie ochronne, które może być podawane od 9. m.ż. W przebiegu ospy na skórze całego ciała występują zmiany pęcherzykowe na podłożu rumieniowym, zmiany mogą obejmować także błony śluzowe. Najczęściej obserwowanym powikłaniem ospy wietrznej jest bakteryjne nadkażenie wykwitów, zapalenie płuc, a także powikłania neurologiczne – ataksja móżdżkowa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Leczenie ospy wietrznej w niepowikłanych przypadkach u pacjentów poniżej 12. r.ż. jest objawowe. Leczenia przyczynowego wymagają pacjenci powyżej 12. r.ż, chorzy przewlekle, osoby z upośledzoną odpornością i dzieci z kontaktów domowych.
Ocena rozwoju fizycznego i jego monitorowanie jest podstawowym zadaniem lekarza pediatry, które ma na celu wyodrębnienie grupy dzieci z zaburzeniami wzrastania. Zaburzenia wzrastania mogą być objawem choroby, niekoniecznie endokrynologicznej. Najczęściej jednak niedobór wysokości ciała lub nadmierny wzrost u dzieci jest wariantem normy.
Motoryka mała to sprawność ruchowa ręki. Dzięki niej dzieci a później dorośli są w stanie wykorzystywać ręce do chwytania i manipulowania zabawkami i przedmiotami. Obserwując dzieci, nietrudno dostrzec istniejące między nimi różnice w zakresie umiejętności motorycznych rąk. Różnica ta wynika zarówno z odmienności osobniczej, jak i z ewentualnych patologii.
Nawracające zapalenie migdałków jest powszechną chorobą dzieci, która zwykle jest następstwem zakażenia górnych dróg oddechowych. Objawia się zapaleniem migdałków z towarzyszącą gorączką i odczynem ze strony okolicznych węzłów chłonnych. Bardzo podobnie przebiega najczęstszy zespół gorączek okresowych PFAPA (akronim = Periodic Fevers with Aphthous stomatitis, Pharyngitis, and Adenitis), stąd potrzeba różnicowania tego zespołu z nawracającymi zakażeniami, a szczególnie z paciorkowcowym zapaleniem gardła, które pod względem kliniki jest bardzo podobne i występuje znacznie częściej niż PFAPA, choć rzadziej niż wirusowe zapalenia gardła w przebiegu przeziębień.
Nieżyt nosa jest bardzo częstą i uporczywą dolegliwością, przede wszystkim w najmłodszej grupie wiekowej. Do jego objawów należą: obfity wyciek z nosa, blokada utrudniająca oddychanie oraz kichanie. Najczęstszą przyczyną jest ostra infekcja wirusowa. Jest to schorzenie samoograniczające się i dlatego w większości przypadków wystarcza leczenie objawowe. Kluczem do jego skuteczności jest zastosowanie leków, dostosowanych do odpowiedniej fazy zakażenia.
Grypa stanowi istotny problem epidemiologiczny i kliniczny, choć często lekceważony i niedoszacowany. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na istotne dane dotyczące epidemiologii grypy w populacji dzieci, znaczenia profilaktyki oraz odpowiedniego leczenia tej grupy pacjentów. Zapadalność dzieci na grypę do 14. r.ż. od lat jest istotnie wyższa niż w populacji ogólnej. Jednocześnie w tej grupie wiekowej wykonawstwo szczepień przeciw grypie pozostaje na niskim poziomie. Aktualna sytuacja wymaga nasilenia działań edukacyjnych skierowanych zarówno do pacjentów i ich bliskich, jak i do personelu medycznego sprawującego opiekę nad nimi, a mających na celu zwiększenie wiedzy na temat grypy, jej powikłań, diagnostyki, leczenia oraz skutecznych metod zapobiegania.
Czynnościowe bóle brzucha, a zwłaszcza zespół jelita nadwrażliwego oraz dyspepsja czynnościowa to dolegliwości częste, gdyż każda z nich dotyczy ok. 10% populacji. Ich rozpoznawanie nie jest trudne, jeśli się pamięta o wyłączeniu już na wstępie tzw. objawów alarmowych. Ich brak pozwala myśleć o czynnościowym charakterze dolegliwości i zrezygnować z szerokiej i niekiedy dokuczliwej diagnostyki nasilającej jedynie dolegliwości z uwagi na to, że tło psychogenne jest istotnym elementem etiopatogenetycznym. W artykule przedstawiono sposoby leczenia zarówno zespołu jelita nadwrażliwego, jak i dyspepsji czynnościowej od różnych metod psychoterapii, poprzez leki rozkurczowe, przeciwdepresyjne aż po ziołolecznictwo z uwzględnieniem różnych postaci klinicznych obu wymienionych chorób.