Dział: Studium przypadku

Biegunki przewlekłe stanowią jedno z trudniejszych wyzwań w praktyce pediatry. Problemem staje się nie tylko obszerność diagnostyki różnicowej, dobór badań dodatkowych oraz zaplanowanie skutecznej terapii, ale również leczenie powikłań biegunki wiążące się z jej przewlekłością. Pacjent poza odwodnieniem, zaburzeniami elektrolitowymi, niedożywieniem wielokrotnie zmaga się z licznymi objawami związanymi z chorobą podstawową, a nie samą biegunką. Kluczowa jest nie tylko wczesna interwencja medyczna, ale również przemyślane postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne, które często determinuje przebieg kliniczny i rokowanie choroby. Zarówno profilaktyka, jak i rozwój medycyny stopniowo zwiększają szanse na coraz efektywniejszą terapię biegunek przewlekłych.

Kolka niemowlęca, uważana za łagodną, mijającą z czasem dolegliwość, jest źródłem niepokoju i frustracji opiekunów, którzy poszukują możliwości jej złagodzenia. Po wykluczeniu objawów alarmowych, których obecność wymaga pogłębionej diagnostyki, kluczowymi elementami postępowania są wsparcie i uspokojenie rodziców. Nie zawsze jednak wystarczają. W artykule podsumowano aktualne dane dotyczące kolki niemowlęcej oraz skomentowano dostępne metody leczenia. Podejmując decyzję o zastosowaniu dowolnej interwencji, warto omówić z opiekunami dziecka, czy spodziewane korzyści są zgodne z ich oczekiwaniami i warte poniesionych kosztów.

Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęściej spotykaną chorobą przewlekłą w ambulatoryjnej praktyce lekarskiej. Częstość jego występowania rośnie równolegle z innymi chorobami IgE zależnymi. Statystyki podają, że choroba występuje u 10–30% dorosłych i nawet do 40% u dzieci. Połowa pacjentów z ANN doświadcza objawów do 4 miesięcy w roku, podczas gdy ponad 20% ma objawy dłużej niż 9 miesięcy w roku. Choroba ta często wiąże się z astmą oskrzelową, zapaleniem zatok i zapaleniem ucha środkowego.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, niezakaźną chorobą zapalną skóry, dla której charakterystyczne są okresy zaostrzeń i remisji, występującą w krajach rozwiniętych u 15–20% dzieci. Uważa się, że w rozwoju AZS szczególnie istotną rolę odgrywają interakcje między zaburzeniami funkcji bariery skórnej, nieprawidłowościami odpornościowymi oraz czynnikami zakaźnymi i środowiskowymi. Rozpoznanie AZS opiera się na klasycznych kryteriach klinicznych, sformułowanych przez Hanifina i Rajkę w 1980 r., zmodyfikowanych w latach późniejszych. Postępowanie w AZS jest kompleksowe, a na podjęcie decyzji terapeutycznej wpływa wiek pacjenta, lokalizacja zmian chorobowych i ich nasilenie oraz inne, współistniejące zaburzenia.Takrolimus to miejscowy inhibitor kalcyneuryny (mIK), organiczny związek chemiczny. Zgodnie z obecnymi wskazaniami rejestracyjnymi lek w formie maści o stężeniach 0,03% i 0,1% jest stosowany w terapii umiarkowanych i ciężkich postaci AZS u dorosłych i dzieci powyżej drugiego roku życia. Warto podkreślić możliwość stosowania takrolimusu w terapii krótkotrwałej oraz w długotrwałej, przerywanej (tzw. terapii proaktywnej). Takrolimus charakteryzuje się wysoką skutecznością działania, potwierdzoną w badaniach klinicznych, a także dobrym profilem bezpieczeństwa. W artykule omówiono potencjał terapeutyczny takrolimusu w AZS.

Niedokrwistość należy do najczęstszych chorób układu krwiotwórczego. Spośród przyczyn niedokrwistości najczęstszą jest niedobór żelaza. Niedokrwistość z niedoboru żelaza może wystąpić w każdym wieku, ale głównie obserwuje się ją w okresach intensywnego wzrostu, czyli w dwóch pierwszych latach życia i w okresie pokwitania. Z uwagi na bezpośredni wpływ niedokrwistości na rozwój organizmu i jakość życia, zwłaszcza w pierwszym roku życia, ogromne znaczenie ma zapobieganie jej wystąpieniu za pomocą prawidłowo stosowanej profilaktyki.

Skórę niemowląt i dzieci charakteryzują liczne odrębności rozwojowe, co przekłada się na wyraźniej niekorzystny wpływ promieniowania słonecznego w porównaniu do osób dorosłych. Okres dzieciństwa jest czasem szczególnej wrażliwości dla wzrostu ryzyka zachorowania na nowotwory skóry w późniejszych etapach życia, a wdrożenie odpowiednich działań edukacyjnych dzieci i ich rodziców staje się szczególnie istotne. W przypadku dzieci najistotniejszą strategią fotoprotekcyjną wydaje się modyfikacja postępowania, związana z pozostawaniem w cieniu, noszeniem odpowiedniej odzieży, w tym czapek i kapeluszy oraz okularów ochronnych. Są to zarazem najlepsze i najtańsze metody ochrony przeciwsłonecznej. Jednakże szeroko pojęte działania edukacyjne oraz profilaktyczne w zakresie fotoprotekcji nie są wystarczające w przypadku dodatniego wywiadu osobniczego lub rodzinnego w kierunku nowotworów skóry, głównie czerniaka. Co istotne, wykazano, że regularne stosowanie fotoprotekcji u dzieci może ograniczyć rozwój znamion melanocytowych. W niniejszym artykule omówiono zasady fotoprotekcji u niemowląt i dzieci oraz działania profilaktyczne w przypadku znamion skórnych u pacjentów pediatrycznych. Warto podkreślić, że u niemowląt poniżej 6. m.ż., w przypadku braku możliwości pozostawania w cieniu i/lub dostępu do odzieży ochronnej, należy nakładać kremy z co najmniej SPF 15 na małe powierzchnie ciała, na przykład policzki, grzbiety rąk. U dzieci powyżej 6. m.ż. zaleca się stosowanie wodoodpornych preparatów z SPF co najmniej 30, najlepiej z przewagą filtrów fizycznych, takich jak tlenek cynku lub dwutlenek tytanu, których dotyczy mniejsze ryzyko miejscowego podrażnienia skóry. Preparaty należy aplikować na całą skórę, ze szczególną ostrożnością w obrębie okolic oczu. 

Zaparcie, czyli występowanie zbyt długich odstępów pomiędzy wypróżnieniami (rzadziej niż 2 razy w tygodniu) lub oddawanie stolców z dużym wysiłkiem, to powszechny problem w populacji pediatrycznej. Jako że znakomitą większość przypadków stanowią zaparcia czynnościowe o złożonej etiologii, należy zwrócić szczególną uwagę na metody leczenia tego schorzenia, uwzględniając dostępne metody farmakoterapii oraz leczenie pozafarmakologiczne. W niniejszym artykule omówiono rolę makrogoli, które są lekiem pierwszego wyboru w leczeniu zaparcia czynnościowego.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą chorobą zapalną, która charakteryzuje się nawrotowym przebiegiem w postaci zaostrzeń i remisji. Głównym elementem w etiopatogenezie AZS jest zaburzenie funkcjonowania bariery skórno-naskórkowej, dlatego też właściwa pielęgnacja i profilaktyka mają istotny wpływ na przebieg choroby. Wydłużają i podtrzymują okresy remisji, a także minimalizują potrzebę stosowania leków przeciwzapalnych, które w połączeniu z terapią emolientową są podstawą leczenia w okresach zaostrzeń. Skuteczna terapia AZS powinna szybko eliminować objawy choroby i poprawiać jakość życia pacjentów.