Eksperci Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu ustalili definicję bólu już w latach 70. ubiegłego wieku i jest ona aktualna do dzisiaj. Zgodnie z tą definicją: „Ból to subiektywnie przykre oraz jednoznacznie negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne, powstające pod wpływem bodźców uszkadzających tkankę lub zagrażających jej uszkodzeniu albo opisywanym w kategoriach takiego uszkodzenia”. Populacja dziecięca stanowi szczególną grupę pacjentów, u których ocena dolegliwości bólowych jest szczególnie trudna. Z tego powodu istotne jest dobranie odpowiedniej skali oceny bólu.
Dział: Studium przypadku
Moczenie nocne to nieświadome oddawanie moczu w trakcie snu występujące u dzieci, które zakończyły już trening czystości lub ukończyły pięć lat. O moczeniu nocnym mówi się, gdy objawy pojawiają się częściej niż 2 razy w tygodniu.
Zakażenia wirusem grypy są bardzo powszechne wśród dzieci na całym świecie. Pomimo szerokiej dostępności szczepionek szacuje się, że rocznie dochodzi do około 90 milionów przypadków wśród dzieci poniżej 5. r.ż. W Polsce liczba przypadków i podejrzeń oscyluje wokół 1–1,5 miliona. Tak duża liczba zachorowań wskazuje, jak istotnym problemem jest grypa zarówno dla lekarzy, jak i dla rodziców i dzieci.
Padaczka jest jednym z najczęstszych schorzeń neurologicznych, a jej częstość występowania na całym świecie szacuje się na 309/100 000 osób [1]. Padaczka znacząco pogarsza jakość życia i funkcjonowanie osób dotkniętych tą chorobą. Wiąże się ona również ze znacznym wzrostem ryzyka zgonu, dla przykładu w Wielkiej Brytanii jest to rocznie około 1,6/1000 osób [2]. Jako główną przyczynę zwiększonej śmiertelności uważa się stan padaczkowy. W stanie padaczkowym zawodzą mechanizmy odpowiadające za samoograniczenie napadu, który przedłuża się, przez co zostaje zaburzona homeostaza organizmu, co stanowi istotne zagrożenie życia.
Cukrzyca typu 1 (T1D) ma silne podłoże poligenowe, a na jej rozwój wpływają także czynniki środowiskowe [1]. Geny i środowisko łączą się, aby przełamać tolerancję immunologiczną na antygeny własne, co prowadzi do niszczenia komórek beta trzustki produkujących insulinę. Cukrzyca typu 1 zazwyczaj rozwija się w dzieciństwie i okresie dojrzewania. Jest ona najczęstszym zaburzeniem metabolicznym u dzieci i ma wpływ na całe życie osób nią dotkniętych oraz ich rodzin lub opiekunów.
W artykule opisano dziewczynkę z alergią na białka mleka krowiego (ABMK) pierwotnie karmioną wyłącznie piersią. Przedstawiono przebieg kliniczny oraz następujące po sobie kroki diagnostyczno-terapeutyczne oraz trudności i dylematy, które pojawiły się wraz z upływem czasu trwania schorzenia. Przypadek opatrzono komentarzem odnoszącym się do aktualnych zaleceń rozpoznawania i leczenia ABMK. Wykazano, że niekiedy spotkać się możemy z różnicą w efektywności terapii w zależności od tego, jaki rodzaj hydrolizatu o znacznym stopniu hydrolizy (serwatkowy lub kazeinowy) zostanie zastosowany.
Uczucie suchości w obrębie błony śluzowej jamy nosowej u dzieci to często zdarzający się problem, który może wynikać m.in. z długotrwałego stosowania leków, takich jak preparaty obkurczające błonę śluzową lub sterydy donosowe. Błona śluzowa jamy nosowej pełni kluczową rolę w filtrowaniu, nawilżaniu i ogrzewaniu wdychanego powietrza. Stosowanie leków obkurczających błonę śluzową może zaburzać naturalne procesy produkcji śluzu i zmieniać strukturę nabłonka nosa, co prowadzi do jego wysuszenia. Nawilżenie błony śluzowej nosa jest kluczowe dla poprawy komfortu dziecka i zapobiegania powikłaniom. Regularne stosowanie preparatów nawilżających, dbałość o wilgotność powietrza oraz unikanie przedłużonego stosowania leków to kluczowe elementy profilaktyki i leczenia tego stanu. W przypadku utrzymujących się dolegliwości zawsze warto zasięgnąć porady specjalisty, aby dostosować terapię do potrzeb dziecka.
W artykule opisano przypadek zakażenia rotawirusowego (RV) o ciężkim przebiegu i skutki pewnych braków w umiejętności adekwatnej do sytuacji oceny stanu pacjenta. Opatrzono go także komentarzem. W opracowaniu omówiono ponadto klasyfikację RV, patomechanizm biegunki rotawirusowej, metody diagnostyczne i terapeutyczne, a także ogólnoświatową epidemiologię zakażeń RV przed i po wprowadzeniu masowych szczepień. Dane wykazały, że tylko w 2016 r. szczepienia pozwoliły na całym świecie uratować życie ok. 28 900 dzieci. W artykule zawarto ponadto dostępne, choć skąpe dane dotyczące Polski. Ze względu na to, że ze sprawozdawczością zakażeń nie jest u nas nie najlepiej oraz z uwagi na to, że powszechne refundowane szczepienia przeciwrotawirusowe wprowadzono w Polsce dopiero w 2021 r., wiarygodnych danych na temat skuteczności szczepień w naszym kraju trudno się jeszcze spodziewać, choć pewne sygnały o pozytywnych efektach można już zauważyć.
Kaszel jest objawem, z którym spotka się każdy lekarz pediatra. Biorąc pod uwagę dużą liczbę pacjentów zgłaszających się z tym problemem do lekarza, bardzo ważna jest znajomość rekomendacji dotyczących diagnostyki i leczenia kaszlu, aby nie zlecać niepotrzebnych, obciążających pacjenta badań i wdrażać nieskutecznego bądź niepotrzebnego leczenia.
Czynnościowo nie da się oddzielić błony śluzowej nosa od błony śluzowej zatok stąd współcześnie mówimy o zapaleniu błony śluzowej nosa i zatok – rhinosinusitis, choć nadal powszechnie mówi się ostrym zapaleniu zatok przynosowych (OZZP). Chociaż dokładna częstość występowania zapalenia zatok w populacji pediatrycznej nie jest znana, diagnozuje się je powszechnie, najczęściej po wirusowych zakażeniach górnych dróg oddechowych (ZGDO). Liczba ZGDO, które dana osoba może mieć w ciągu roku, sięgać może nawet 25 (dzieci mają ich zwykle średnio 6-8 rocznie). Jedynie około 0,5–2% ZGDO jest powikłanych bakteryjnym zapaleniem zatok. Głównymi objawami ostrego zapalenia zatok przynosowych są: kaszel w ciągu dnia i wyciek z nosa. Innymi typowymi oznakami i objawami są: zatkanie nosa, zwykle niezbyt wysoka gorączka i trwająca nie dłużej niż 3 dni, zapalenie ucha środkowego (50–60% pacjentów), drażliwość, ból głowy. Za ciężkim i/lub bakteryjnym zapaleniem zatok przemawia ropny wyciek z nosa, wysoka gorączka (tj. >39°C) i obrzęk okołooczodołowy, utrzymywanie się gorączki dłużej niż 3 dni, nawrót objawów i gorączki po okresie zdrowienia. Rozpoznanie stawia się z reguły na podstawie wywiadu oraz podstawowego badania fizykalnego. Badania laboratoryjne z reguły nie są konieczne. W niepowikłanym OZZP stosuje się jedynie leki objawowe: ibuprofen, paracetamol, płukanie zatok i nosa solą fizjologiczną, sterydoterapię miejscową, antyhistaminiki, alfamimetyki miejscowe i ogólne oraz leki ziołowe, np. BNO-101 (Sinupret) lub olejki eteryczne (np. Myrtol). Lekiem pierwszorzutowym w bakteryjnym zapaleniu zatok jest amoksycylina w wysokich dawkach. Powikłania, choć rzadkie, mogą być groźne dla życia i zdrowia i wymagają poza antybiotykoterapią interwencji zabiegowej.
Jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów pediatrycznych do lekarza jest ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy. Wiodącym czynnikiem etiologicznym biegunek bakteryjnych jest Campylobacter spp. Według raportu ECDC oraz EFSA z grudnia 2022 r. pierwszą najczęściej zgłaszaną chorobą odzwierzęcą u ludzi była kampylobakterioza. Ostre infekcje przewodu pokarmowego wywołane tym patogenem przenoszone są drogą pokarmową i zazwyczaj objawiają się biegunką, wymiotami, bólami brzucha, gorączką oraz obecnością śluzu i krwi w kale. Celem niniejszej pracy była analiza przypadków dzieci z zakażeniem Campylobacter spp. hospitalizowanych w Oddziale Gastroenterologii między styczniem 2022 r., a marcem 2023 r. Kampylobakteriozę rozpoznano u 3% spośród 630 pacjentów z nieżytem żołądkowo-jelitowym. Najczęstszym objawem w tej grupie chorych była biegunka i krew w stolcu, u większości obserwowano wzrost wskaźników stanu zapalnego, u ponad połowy uwidoczniono zmiany w obrazie wątroby w USG. Opisano 2 przypadki kliniczne: chłopca, u którego kampylobakteriozie towarzyszyło pierwsze ujawnienie obecności uchyłka Meckela oraz chłopca z koinfekcją bakteriami Campylobacter, Salmonelli oraz rotawirusem. Ze względu na to, że zakażenie Campylobacter spp. jest stosunkowo powszechne, choć nadal rzadko rozpoznawane, należy je brać pod uwagę, poszukując etiologii ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego u dzieci.
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęściej spotykaną chorobą przewlekłą w ambulatoryjnej praktyce lekarskiej. Statystyki wskazują, że choroba występuje u 10–30% dorosłych i prawie u 40% dzieci. Dotychczasowe postępowanie z ANN obejmuje terapię objawową oraz immunoterapię alergenową, swoistą, poprzedzoną szczegółową diagnozą. Klasyczne metody immunoterapii to wieloletnie i powtarzalne podawanie alergenów podskórnie (SCIT) lub podjęzykowo (SLIT). Nowe badania skupiają się na nowych metodach immunoterapii, głównie iniekcyjnej, ale opartej na krótszych schematach i zmodyfikowanych alergenach. W pomocy pacjentowi z poradzeniem sobie w ostrym okresie choroby przychodzi telemedycyna oraz aplikacje mobilne, usprawniające komunikację z lekarzem. Aby ułatwić pacjentowi dostęp do terapii, wiele leków można kupić bez recepty, korzystając z porady farmaceuty. Istotna jest współpraca między lekarzami różnych specjalności oraz farmaceutami.