Autor: Barbara Królak-Olejnik

Mleko kobiece, oprócz podstawowych składników odżywczych, zawiera także składniki bioaktywne, w tym cząsteczki o właściwościach immunomodulujących, które wywierają istotny wpływ na dojrzewanie układu odpornościowego, pokarmowego i nerwowego oraz zapewniają ochronę przed patogenami, stanowiąc niezbędny element odporności przekazywanej noworodkowi wraz z mlekiem matki. Do najważniejszych odpornościowych „cukrowych” składników mleka kobiecego należą glikoproteiny, glikolipidy oraz wolne oligosacharydy (HMO). W artykule przedstawiono najnowsze dane dotyczące budowy, stężenia i występowania oligosacharydów, z uwzględnieniem czynników wpływających na ich profil, w tym statusu „wydzielacza” matki. Omówiono główne funkcje biologiczne, mechanizmy działania anty-bakteryjnego, anty-wirusowego oraz immunomodulującego oraz wpływ na mikroflorę przewodu pokarmowego niemowląt z uwzględnieniem wstępnych badań klinicznych.”

Rozwój technik operacyjnych, krwiolecznictwa, antybiotykoterapii, anestezjologii sprawiły, że współcześnie cięcie cesarskie jest uznawane za procedurę bezpieczną, wykonywane jest zatem stosunkowo często. Traktowane jest nie jako procedura ostateczna, ratująca życie matki lub/i płodu/noworodka, ale jako jeden ze sposobów zakończenia ciąży. Niestety nadal jest to procedura wysoce inwazyjna, niepozbawiona ryzyka powikłań, nie tylko dla matki, ale przede wszystkim dla dziecka. W rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników wyraźnie napisano, że cesarskie cięcie bez wskazań medycznych, czyli „na życzenie” jest niedopuszczalne, a decyzja powinna być wyłącznie podejmowana przez lekarza specjalistę ginekologa-położnika.
Rosnący jednak odsetek cięć cesarskich wiąże się z koniecznością dłuższej hospitalizacji matek i noworodków i znacznie częstszymi powikłaniami nie tylko krótkoterminowymi. Należy pamiętać o długoterminowych jego efektach, które odczujemy w przyszłości pod postacią narastającego odsetka chorób cywilizacyjnych – otyłości, nadciśnienia, alergii wynikających z niefizjologicznego zakończenia ciąży.

Niezmiernie ważna jest promocja i upowszechnianie karmienia piersią jako optymalnego sposobu żywienia niemowląt. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Alameida et al. brak profesjonalnego wsparcia laktacyjnego prowadzi do zmniejszenia częstości i długości karmienia piersią [43].

Jeżeli pojawiłaby się nowa szczepionka i mogłaby zapobiec śmierci ponad miliona dzieci rocznie i ponadto byłaby tania, bezpieczna i podawana doustnie i nie wymagałaby przechowywania w niskiej temperaturze, to jej upowszechnienie stałoby się natychmiastowym priorytetem publicznej służby zdrowia. Karmienie piersią posiada te wszystkie wyżej wymienione zalety i wiele innych, ale wymaga „ciepłego łańcucha” wsparcia, czyli właściwej opieki dla matek, dającej im wiarę w siebie, pokazującej im, jak mają postępować, chroniącej przed szkodliwymi praktykami. Jeśli ten „łańcuch ciepła” został w naszej kulturze zagubiony lub nie spełnia już swojej roli, zadaniem służby zdrowia jest przywrócić go i chronić.
Ochrona, propagowanie i wspieranie karmienia piersią w Europie: wzorzec działania opracowany i napisany przez uczestników projektu: Propagowanie karmienia piersią w Europie, 2004.

Mikrobiom przewodu pokarmowego, inaczej określany mikrobiotą jelitową, to zespół mikroorganizmów zasiedlających układ pokarmowy człowieka. Termin mikrobiom dotyczy całych genomów, a więc zespołu genów wszystkich drobnoustrojów występujących w danej lokalizacji. Ludzkie jelito zawiera 1014 bakterii, co stanowi dziesięciokrotność całkowitej liczby komórek ludzkich. Na wczesnym etapie rozwoju człowieka, czyli już w okresie noworodkowym, tworzenie unikatowej mikroflory jelitowej odgrywa kluczową rolę w procesach dojrzewania układu odpornościowego, w ochronie przed drobnoustrojami patogennymi, jak również w procesach trawienia. Na bogactwo flory bakteryjnej przewodu pokarmowego wpływa wiele czynników, szczególne znaczenie odgrywa sposób zakończenia ciąży. 

Niedotlenienie okołoporodowe jest zespołem objawów wynikających z hipoksji płodu i noworodka w okresie przed-, śród- i poporodowym. Częstość szacuje się na ok. 2–6/1000 żywo urodzonych noworodków, 15–25% z nich
umiera, a u 25% stwierdza się trwałe uszkodzenia neurologiczne. Wiedza na temat patofizjologii niedotlenienia okołoporodowego pozwala na zrozumienie mechanizmów dotyczących terapii, której celem jest zmniejszanie skutków spowodowanych uszkodzeniem komórek nerwowych i przywracanie ich funkcjonalności. Terapeutyczna hipotermia (cool cup lub chłodzenie całego ciała) jest standardem postępowania w przypadku ciężkiego niedotlenienia okołoporodowego noworodków urodzonych > 35. tyg. ciąży.