Wirus kleszczowego zapalenia mózgu (wirus KZM) jest czynnikiem etiologicznym przenoszonego przez kleszcze sezonowego zapalenia ośrodkowego układu nerwowego. Na terenie Euroazji występują trzy podtypy tego wirusa: europejski, syberyjski i dalekowschodni. Podtyp europejski wirusa przenoszony jest przez kleszcze Ixodes ricinus. Zakażenie wirusem KZM może przebiegać jako meningitis (50% chorych), encephalomeningitis (40% pacjentów) i meningoencephalomyelitis (około 10% chorych). Występuje wyraźna zależność pomiędzy wiekiem chorego a ciężkością przebiegu zakażenia. Zakażenie europejskim podtypem wirusa KZM ma łagodniejszy przebieg u dzieci niż u dorosłych. Najskuteczniejszą metodą walki z wirusem jest stosowanie szczepień ochronnych przeciwko KZM.

Mleko kobiece, oprócz podstawowych składników odżywczych, zawiera także składniki bioaktywne, w tym cząsteczki o właściwościach immunomodulujących, które wywierają istotny wpływ na dojrzewanie układu odpornościowego, pokarmowego i nerwowego oraz zapewniają ochronę przed patogenami, stanowiąc niezbędny element odporności przekazywanej noworodkowi wraz z mlekiem matki. Do najważniejszych odpornościowych „cukrowych” składników mleka kobiecego należą glikoproteiny, glikolipidy oraz wolne oligosacharydy (HMO). W artykule przedstawiono najnowsze dane dotyczące budowy, stężenia i występowania oligosacharydów, z uwzględnieniem czynników wpływających na ich profil, w tym statusu „wydzielacza” matki. Omówiono główne funkcje biologiczne, mechanizmy działania anty-bakteryjnego, anty-wirusowego oraz immunomodulującego oraz wpływ na mikroflorę przewodu pokarmowego niemowląt z uwzględnieniem wstępnych badań klinicznych.”

Problem maltretowania dzieci dosięga niestety niemalże wszystkich grup kulturowych, społecznych oraz etnicznych. Dzieci mogą być krzywdzone nie tylko przez swoich rodziców czy opiekunów, ale również przez inne osoby dorosłe, pracowników placówek, w których przebywają, przez młodzież, swoich rówieśników. Przy podejrzeniu stosowania przemocy wobec dziecka konieczne jest natychmiastowe przeprowadzenie szczegółowego wywiadu oraz oceny zachowania, wyglądu i rozwoju dziecka. Konieczne może się okazać przeprowadzenie wielospecjalistycznej diagnostyki, jak również dostępnych badań. Lekarz, który podejrzewa, że dziecko może być maltretowane, ma obowiązek zawiadomić o przestępstwie organy ścigania, a także podjąć współpracę z odpowiednimi instytucjami, nie ciąży na nim przy tym obowiązek zachowania powziętych wiadomości w tajemnicy spoczywającej na nim z racji wykonywanego zawodu.

W artykule przedstawiamy noworodka skrajnie niedojrzałego urodzonego w 25 5/7 tygodniu ciąży z masą ciała 930 gramów. Na tle jego licznych problemów zdrowotnych podczas hospitalizacji w oddziale noworodkowym, ale przede wszystkim powypisowych, kreślimy harmonogram wielokierunkowej kompleksowej opieki specjalistycznej koordynowanej przez lekarza podstawowej opieki medycznej.

Przepuklina oponowo-rdzeniowa jest ciężką wadą rozwojową o nieznanej etiologii. Konsekwencją wady jest porażenie mięśni od poziomu wynicowanego rdzenia kręgowego, rozwój wodogłowia u dużej części chorych oraz porażenie pęcherza moczowego i kanału odbytu. Dzięki kompleksowemu leczeniu pacjenci z przepukliną oponowo-rdzeniową dożywają wieku dorosłego i mogą z różnymi ograniczeniami uczestniczyć w życiu społecznym. Stosowane obecnie leczenie przed urodzeniem oraz właściwe postępowanie po urodzeniu wpłynęło na poprawę wyników. W pracy przedstawiono i zobrazowano techniki leczenia operacyjnego zarówno przed urodzeniem, jak i po nim.

Zespół jelita drażliwego (ZJD) należy do czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego. Charakteryzuje go występowanie przewlekłych bólów brzucha związanych z wypróżnieniami i zmianą w konsystencji lub częstości oddawania stolców. Rozpoznanie zespołu wymaga obecności objawów zawartych w Kryteriach Rzymskich IV. By wykluczyć u pacjenta organiczne podłoże dolegliwości, przeprowadza się dokładne badanie podmiotowe i przedmiotowe. Etiologia zespołu jest wieloczynnikowa, istotne są: nadwrażliwość trzewna, czynniki dietetyczne, zaburzenia mikrobioty jelitowej, dysfunkcja osi mózgowo-jelitowej, przebyte infekcje i czynniki psychospołeczne. W leczeniu kluczowe jest wsparcie pacjenta wyjaśniające wszelkie aspekty jego dolegliwości. Farmakoterapia, psychoterapia oraz dieta pełnią rolę pomocniczą.

Owsica (enterobiosis) występuje głównie u dzieci. Jej objawy to świąd odbytu i krocza oraz ostry ból brzucha, bezsenność, nerwowość, moczenie bezwolne. Z połkniętych jaj, w żołądku, górnym odcinku jelita cienkiego wylęgają się larwy i w jelicie krętym i kątnicy przechodzą w postać dorosłą Dorosłe pasożyty mogą wywołać zapalenie wyrostka robaczkowego, dróg moczowych i żeńskich narządów rodnych oraz wnikać do jamy brzusznej, zapoczątkowując przewlekłe ektotopowe zarażenia owsikami. W wyniku reakcji ziarniniakowej, następuje nagromadzenie limfocytów i eozynofilii otaczających pasożyty. Powstałe ziarniniaki owsikowe wykrywane są w wielu narządach. Podstawą rozpoznania owsicy jest izolacja jaj, larw lub dorosłych owsików w wymazach z okolicy odbytu.

Wirus brodawczaka ludzkiego (ang. Human papiloma virus – HPV) jest patogenem przenoszonym drogą płciową wykazującym powinowactwo do komórek nabłonka wielowarstwowego błon śluzowych i skóry. Rezerwuarem wirusa jest zakażony człowiek. Do zakażenia dochodzi drogą kontaktów seksualnych, przez kontakt bezpośredni z zakażoną skórą lub błonami śluzowymi oraz rzadko drogą wertykalną w czasie porodu. Większość zakażeń HPV obserwuje się pomiędzy 16. i 26. r.ż.

Dla wielu owadów jednym z żywicieli jest człowiek. Przy ukąszeniu, razem ze śliną owada, do organizmu człowieka dostaje się szereg substancji, z których niektóre mogą być immunogenne. Są one odpowiedzialne za powstanie reakcji miejscowych w postaci bąbla, nacieku zapalnego. W cięższych przypadkach dochodzi do rozwoju reakcji anafilaktycznej. Dużym problemem są również nadkażenia bakteryjne, które utrudniają prawidłowe gojenie się odczynów, powodując powstawanie blizn, przebarwień, a także objawów ogólnych związanych z infekcją.

Ostra biegunka należy do najczęstszych problemów, z jakimi spotyka się pediatra, ponadto jest jedną z głównych przyczyn śmiertelności dzieci na świecie. Jednym z najpoważniejszych powikłań ostrej biegunki jest odwodnienie – ubytek wody i elektrolitów, prowadzący do zaburzeń jonowych i gazometrycznych. Umiejętność oceny stanu nawodnienia pacjenta jest jedną z najistotniejszych w praktyce pediatry.

Wirusowe zakażenia układu oddechowego są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza zarówno dzieci, jak i dorosłych. Szacuje się, że stanowią 50–60% wszystkich wizyt ambulatoryjnych. Wirusowe ostre zapalenie oskrzeli (OZO) jest zazwyczaj samoograniczającą się chorobą, a jej dominującym objawem jest kaszel. Najczęściej zapalenie oskrzeli rozwija się wtórnie do pierwotnej infekcji górnych dróg oddechowych. Populacją najbardziej narażoną na OZO są dzieci, a szczyt zachorowań występuje do 2. r.ż. Ponieważ dominującym czynnikiem etiologicznym OZO są wirusy, stosowanie antybiotyków nie jest uzasadnione i jak pokazują dane z piśmiennictwa, ich stosowanie nie ma klinicznie istotnego wpływu zarówno na przebieg choroby, jak i na długość jej trwania. W niepowikłanym, wirusowym OZO uwagę należy skupić na leczeniu objawowym, z jednej strony poprawiającym komfort pacjenta (działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i w okresie uporczywego suchego kaszlu także przeciwkaszlowe), jak i zmniejszającym natężenie objawów choroby (działanie przeciwzapalne, zmniejszające obturację i wysięk). Elementem takiego podejścia może być zastosowanie preparatów zawierających zdefiniowane połączenie wyciągu tymianku i bluszczu (B/T). Preparaty te wykazują aktywność w stosunku do większości objawów towarzyszących tej chorobie, w tym efektywnie łagodzą kaszel, podstawowy i najbardziej uciążliwy dla pacjentów objaw OZO.

Okres znaczących sukcesów w leczeniu zakażeń bakteryjnych m.in. zakażeń układu oddechowego to już niestety przeszłość. Obecnie stajemy przed problemem narastającej antybiotykoodporności. Zasadniczą przyczyną tego zjawiska jest nadużywanie antybiotyków, głównie w praktyce ambulatoryjnej. Inną ważną przyczyną jest stosowanie antybiotyków niezgodnie z obowiązującymi zaleceniami. W artykule podzieliliśmy się naszymi obserwacjami nad codziennymi nierzadkimi przykładami błędów popełnianych w antybiotykoterapii podstawowych schorzeń układu oddechowego w codziennej praktyce ambulatoryjnej. Błędy zanalizowaliśmy w odniesieniu do najczęstszych postaci zakażeń dróg oddechowych, jak np. angina paciorkowcowa, ostre zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie ucha środkowego czy pozaszpitalne zapalenie płuc.