Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry, charakteryzującą się częstymi nawrotami i intensywnym świądem. Jednym z kryteriów rozpoznania jest wywiad rodzinny w kierunku atopii (występowanie AZS, astmy, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa lub spojówek). Morfologia zmian w przebiegu AZS różni się w zależności od wieku chorego. AZS jest jedną z najczęstszych chorób skóry i najczęściej rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie. Uważa się, że 60% wszystkich przypadków ma początek w 1. r.ż., a 90% przed ukończeniem 5. r.ż. 

Martwicze zapalenie jelit (NEC; ang. necrotizing enterocolotis) jest zagrażającą życiu, często wymagającą interwencji chirurgicznej chorobą okresu noworodkowego, dotyczącą głównie noworodków przedwcześnie urodzonych. NEC zwiększa ryzyko wystąpienia wielu poważnych powikłań i zgonu. Istotą choroby jest wystąpienie zmian związanych z rozwojem zakażenia, zapalenia i niedokrwienia jelit, które mogą dotyczyć małych odcinków lub rozprzestrzeniać się i obejmować nawet całą długość jelit. W artykule przedstawiono opis przypadku klinicznego, zasady diagnostyki, leczenia oraz zapobiegania NEC. 

Choroby włosów niezależnie od wieku zawsze budzą niepokój i obawy pacjenta. Utrata włosów u dzieci może skutkować zaburzeniami natury psychologicznej, będących z kolei przyczyną późniejszych nieprawidłowości rozwojowych u małych pacjentów. 

Niedobory witaminy K w okresie noworodkowym i niemowlęcym mogą prowadzić do zaburzeń w układzie krzepnięcia, których konsekwencją jest krwawienie. W grupie ryzyka klasycznej postaci krwawienia z niedoboru witaminy K znajdują się przede wszystkim noworodki urodzone w zamartwicy, z porodów zabiegowych oraz wcześniaki. W przypadku późnej postaci choroby w grupie najwyższego ryzyka są noworodki z chorobami wątroby przebiegającymi z cholestazą oraz noworodki karmione piersią. Podanie witaminy K po urodzeniu wszystkim noworodkom odgrywa kluczową rolę w profilaktyce choroby krwotocznej. W roku 2016 zostały opublikowane nowe wytyczne dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt, w których podstawową rolę odgrywa domięśniowa podaż 1 mg witaminy K po urodzeniu. Wyłączna profilaktyka drogą doustną powinna być zarezerwowana dla dzieci, których rodzice odmawiają domięśniowego podania witaminy K oraz w przypadku przeciwwskazań do iniekcji (np. noworodki z hemofilią).

Zaparcie jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u pediatry. Aktualnie definicja zaparcia została ujęta w Kryteriach Rzymskich IV zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Wstępne postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne może być prowadzone przez lekarza pierwszego kontaktu. Leczenie powinno się opierać na edukacji rodziców oraz stosowaniu leków doustnych w optymalnych dawkach. W przypadku nieskuteczności prawidłowo prowadzonego leczenia przez trzy miesiące dziecko powinno być skierowane do ośrodka specjalistycznego.

Największą i najbardziej zróżnicowaną populację mikroorganizmów spotkać możemy w przewodzie pokarmowym, a zwłaszcza w jelicie grubym, którego ekosystem zasiedla ponad 1000 różnych gatunków bakterii. Należą one do czterech zasadniczych gromad – Bacteroidetes, Firmicutes, Proteobacteria i Acinetobacteria. Kompozycja bakterii znajdujących się w przewodzie pokarmowym zależy m.in. od: rodzaju porodu (naturalny vs. cięcie cesarskie), wieku ciążowego w chwili porodu, środowiska rodzinnego, diety, przebytych chorób, stresu, sposobu życia, higieny i przebytych antybiotykoterapii. Wiele stanów chorobowych związanych jest, jak się współcześnie wydaje, ze zmianami mikrobioty jelitowej, stąd próby przywrócenia jej równowagi poprzez m.in. stosowanie prebiotyków, probiotyków, synbiotyków oraz drogą transplantacji mikrobioty jelitowej pochodzącej od zdrowego człowieka (ang. faecal microbiota transplantation, FMT). Ta ostatnia metoda zostanie w tym artykule omówiona nieco szerzej.

Pobyt dziecka w szpitalu to sytuacja niezwykle stresująca. Szereg uprawnień pozwala jednak zminimalizować silne emocje z tym związane. Podczas pobytu dziecka w szpitalu rodzice martwią się przede wszystkim o zdrowie swoich pociech, ale także o to, jak zostaną potraktowane w placówce zdrowia. W dalszej kolejności zastanawiają się również nad tym, jakie prawa przysługują im jako osobom sprawującym opiekę nad małoletnim pacjentem i przebywającym z nim w szpitalu. Szereg niedogodności oraz nieporozumień wynika z niewiedzy, dlatego też warto poznać swoje uprawnienia. Zapewnia je kilka aktów prawnych, wśród nich najważniejszymi są ustawa o prawach pacjenta oraz Europejska Karta Praw Pacjenta, a także Europejska Karta Praw Dziecka w Szpitalu.

Osiągnięcie wieku dojrzałego przez pacjenta z chorobą nerek wymaga zmiany zespołu leczącego z pediatrycznego na opiekę internistyczną. Moment przekazania pod opiekę lekarzy internistów jest przełomem w życiu młodocianych pacjentów. Wynika to ze specyfiki schorzeń wieku dziecięcego, niekiedy niewystępujących u osób dorosłych, braku dojrzałości samych pacjentów oraz odmiennego sposobu traktowania w ośrodkach pediatrycznych chorego dziecka i jego rodziny.

Ssanie palca jest naturalnym etapem w rozwoju dziecka. Takie zachowanie spotykane jest u ludzi, a także u małp człekokształtnych [1]. Już w łonie matki podczas wykonywania badania USG możemy zaobserwować odruch ssania u dziecka. Częstość występowania problemu, jakim jest ssanie palca, szacuje się w literaturze na ok. 20%. Parafunkcje mają znaczenie w rozwoju wad zgryzu, co wpływa również na zaburzenia rozwoju mowy, a w konsekwencji wymowy. Ostatnie doniesienia naukowców z Nowej Zelandii wskazują, że ssanie palca może mieć korzystny wpływ na redukcję częstości występowania alergii skórnych, przy jednoczesnym braku wpływu na rozwój astmy czy kataru siennego.

Limfadenopatia dotyczy każdej sytuacji, w której węzły chłonne ulegają powiększeniu (fizjologicznie wielkość węzłów w zależności od lokalizacji waha się od kilku milimetrów do 2 cm). Wyróżnia się regionalne oraz uogólnione powiększenie węzłów chłonnych. W populacji dziecięcej najczęściej obserwuje się regionalne powiększenie węzłów chłonnych, głównie szyjnych i podżuchwowych. Limfadenopatia uogólniona to powiększenie dwóch lub większej liczby regionalnych węzłów chłonnych niepozostających w bezpośrednim sąsiedztwie (np. szyjne i pachwinowe).

Badanie elektrokardiograficzne (EKG) jest jednym z podstawowych narzędzi diagnostycznych w medycynie. Informacje uzyskane z interpretacji zapisu EKG można wykorzystywać w wielu dziedzinach, nie tylko w kardiologii. Dlatego chciałabym, aby po przeczytaniu tego artykułu Czytelnik uwolnił się od wrażenia, że opanowanie zasad interpretacji EKG przypomina uczenie się książki telefonicznej na pamięć. Podstawowe zasady przeprowadzania i interpretacji EKG u dzieci są identyczne jak u dorosłych, jedyną istotną odrębnością jest fakt, że w opisie musimy uwzględniać zmiany zachodzące w anatomii i fizjologii układu krążenia od momentu narodzin do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest zakaźną chorobą ośrodkowego układu nerwowego wywołaną przez wirusy. Wektorem zakażenia są kleszcze. Można zachorować niezależnie od wieku, ale częściej chorują osoby dorosłe. Liczba zachorowań – zwłaszcza u dzieci – jest niedoszacowana. W artykule omówiono obraz kliniczny KZM u dzieci i dorosłych, leczenie i zasady skutecznej profilaktyki.