Autor: Paulina Szczepanik-Kułak

Świerzb jest chorobą pasożytniczą skóry, za którą odpowiadają roztocza świerzbowca Sarcoptes scabiei. Infekcja przenosi się poprzez kontakt bezpośredni i/lub pośredni. Podkreśla się, że infekcja zdecydowanie częściej dotyczy dzieci i młodych dorosłych, najprawdopodobniej wskutek niedostatecznej diagnostyki i niekiedy braku uczucia świądu. Rozpoznanie choroby następuje na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego w połączeniu z wywiadem medycznym i wynikami badań pomocniczych. W przypadku świerzbu za główne cele terapeutyczne uznaje się eradykację pasożytów, zapobieganie rozprzestrzenianiu się infekcji na inne osoby, zmniejszanie nasilenia świądu oraz rozpoznanie i leczenie ewentualnych powikłań. Konieczne jest prowadzenie równoczesnej terapii u pacjentów zarażonych, domowników i osób mających z nimi kontakt, co wynika z ryzyka występowania infekcji bezobjawowej lub przedłużonego okresu latencji objawów. W poniższym artykule opisano możliwości terapeutyczne w przypadku świerzbu, ze szczególnym uwzględnieniem permetryny 5% w kremie.

Zapalenie skóry (dermatitis) i wyprysk to pojęcia, które bywają stosowane zamiennie, głównie z uwagi na ich ogólny charakter i rozwój stanu zapalnego obejmującego powierzchowne warstwy skóry właściwej oraz stanu gąbczastego naskórka. Świąd uznawany jest za objaw chorobowy i może występować w obrębie powierzchni skóry, błon śluzowych, górnego odcinka układu oddechowego i spojówek. Warto podkreślić, że w zależności od wieku pacjenta przyczyny zapalnych zmian skórnych z towarzyszącym świądem są różne. W poniższym artykule omówiono najczęściej występujące dermatozy świądowe: atopowe zapalenie skóry, infekcyjne, mastocytozę, z uwzględnieniem zaleceń terapeutycznych.

Skóra dzieci w porównaniu do skóry dorosłych charakteryzuje się licznymi odrębnościami przekładającymi się na większą wrażliwość. Zwiększona podatność skóry dzieci na skutki ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe wskazuje, że dzieci i ich rodzice muszą być odpowiednio wyedukowani w zakresie fotoprotekcji. W poniższym artykule omówiono zasady fotoprotekcji u dzieci.

Świerzb stanowi wysoce zaraźliwą pasożytniczą chorobę skóry, która dotyka wszystkie grupy wiekowe. Za infekcję odpowiadają roztocza – świerzbowce ludzkie Sarcoptes scabiei (S. scabiei var. hominis), a główną manifestacją choroby jest świąd. Za wszawicę odpowiedzialne są wszy ludzkie. W zależności od patogenu chorobotwórczego, wyróżnia się trzy rodzaje wszawicy: głowową, łonową i odzieżową, spowodowane odpowiednio przez wesz głowową (Pediculus capitis), wesz łonową (Pediculus pubis) i wesz odzieżową (Pediculus corporis). W poniższym artykule omówiono powyższe jednostki chorobowe.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, która często rozwija się w okresie niemowlęcym lub we wczesnym dzieciństwie. Zgodnie z danymi szacunkowymi AZS dotyczy od 10% do 20% dzieci i od 1% do 3% dorosłych. Postępowanie w AZS jest złożone i uzależnione od nasilenia objawów, ich charakteru i czasu trwania. W przypadku zmian o łagodnym nasileniu należy stosować terapię miejscową: antyseptyki, miejscowe glikokortykosteroidy (mGKS) lub miejscowe inhibitory kalcyneuryny (mIK). W poniższym artykule skupiono się na omówieniu zagadnienia skuteczności i bezpieczeństwa mIK.

Infekcje bakteryjne skóry i tkanek miękkich stanowią powszechny problem w populacji pediatrycznej i są częstym powodem konsultacji lekarskich. W poniższym artykule opisano epidemiologię, czynniki ryzyka, obraz kliniczny, diagnostykę i terapię najczęstszych zakażeń bakteryjnych przebiegających z zajęciem skóry i tkanek miękkich. Podkreślono konieczność rozważnego stosowania antybiotykoterapii z uwagi na niepokojące zjawisko narastania oporności bakteryjnej.

Łuszczyca jest przewlekłą, układową, zapalną chorobą mediowaną immunologicznie. Charakterystyczny dla łuszczycy jest remisyjno-nawrotowy przebieg, a zaostrzenia częściej występują w sezonach jesienno-zimowych. U dzieci występują te same odmiany kliniczne łuszczycy, co u dorosłych, jednakże zmiany mogą różnić się pod względem rozmieszczenia i morfologii. Łuszczyca u dzieci jest rozpoznawana na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego. W przypadkach wątpliwych, wskazane jest pobranie wycinka skóry ze zmiany chorobowej oraz ocena histopatologiczna. Warto podkreślić, że terapia łuszczycy powinna mieć zindywidualizowany charakter, z uwzględnieniem wieku chorego, nasilenia procesu chorobowego i jego typu klinicznego, lokalizacji anatomicznej wykwitów, wpływu choroby na jakość życia, aspektów psychologicznych, zaburzeń współistniejących, stosowanych terapii w przeszłości oraz ich skuteczności, preferencji pacjenta, współistnienia łuszczycowego zapalenia stawów (ŁZS). Leczenie łuszczycy u pacjentów pediatrycznych może stanowić wyzwanie, głównie z powodu obaw opiekunów o rozwój działań niepożądanych oraz stosowanie preparatów poza wskazaniami rejestracyjnymi. W terapii wyróżnia się leki miejscowe, ogólne oraz fototerapię.

Mięczak zakaźny to najczęściej łagodna i samoustępująca choroba wirusowa. Wśród czynników odpowiedzialnych za zwiększenie ryzyka zachorowania wymienia się: ubóstwo, brak higieny, przeludnienie, współistnienie choroby Dariera, niedoborów odporności, zakażenia wirusem HIV. Do charakterystycznych objawów skórnych należą perłowobiałe, kopulaste grudki o znacznej spoistości i gładkiej powierzchni z zagłębieniem w części centralnej. Leczenie niekiedy sprawia problem z uwagi na tendencję zmian do samoistnego ustępowania. W artykule opisano kluczowe zagadnienia dotyczące mięczaka zakaźnego u dzieci.