Refluks żołądkowo-przełykowy a choroba refluksowa przełyku

Studium przypadku

Refluks żołądkowo-przełykowy (ang. gastroesophageal reflux – GER) definiowany jest jako cofanie się treści żołądka do przełyku. W warunkach fizjologicznych cofaniu się pokarmu zapobiegają bariery anatomiczne i czynnościowe – ostry kąt Hisa (kąt pomiędzy przełykiem a dnem żołądka), skurcz mięśnia dolnego zwieracza przełyku (ang. lower esophageal sphincter – LES), ścisłe obejmowanie dolnego końca przełyku przez odnogi przepony. Do rozkurczu LES dochodzi głównie w trakcie aktu połykania. Fizjologicznie obecne są także krótkie relaksacje zwieracza i odnóg przepony, mające na celu usunięcie nadmiaru gazów z żołądka, tzw. przejściowe relaksacje dolnego zwieracza przełyku (ang. transient lower esophageal sphincter relaxations – TLESR). 

Uważa się, że w głównej mierze zaburzenia dotyczące właśnie TLESR odpowiedzialne są za rozwój choroby refluksowej przełyku (ang. gastroesophageal reflux disease – GERD), czyli refluksu żołądkowo-przełykowego, wywołującego objawy kliniczne. 

U każdej osoby dochodzi do epizodów GER, są one jednak krótkie (do 3 min), najczęściej występują po posiłku i nie wywołują objawów. Zatem różnicowanie pomiędzy GER a GERD ma istotne znaczenie dla podejmowania decyzji terapeutycznych. U starszych dzieci, z typowym zespołem refluksowym, rozpoznanie GERD można postawić tylko na podstawie objawów klinicznych i badania przedmiotowego, nie ma konieczności wykonywania badań dodatkowych. Potwierdzenie rozpoznania stanowi poprawa po wstępnym, dwutygodniowym leczeniu inhibitorami pompy protonowej (IPP). U mniejszych dzieci, zwłaszcza z atypowymi objawami, w celu rozpoznania GERD zastosowanie znajdują badania pomocnicze, szczególnie 24-godzinne badanie pH-metryczne.

GER

W związku z częstym występowanie GER u zdrowych osób najistotniejsza wydaje się odpowiedź na pytanie, czy za dane objawy u pacjenta odpowiada refluks żołądkowo-przełykowy; co więcej, czy wymaga dalszych działań diagnostycznych i leczniczych. Podejście diagnostyczno-terapeutyczne różni się zasadniczo w zależności od wieku i od rodzaju wywoływanych objawów.

U małych dzieci refluks żołądkowo-przełykowy objawia się najczęściej powrotem przyjętego pokarmu do jamy ustnej lub na zewnątrz. Mimowolny powrót do jamy ustnej poprzednio połkniętego posiłku, bez innych objawów klinicznych, nosi nazwę regurgitacji (ulewań) niemowląt. Z obserwacji wynika, że ulewa około 50% niemowląt między 2. a 8. m.ż. Odsetek ten obniża się dziesięciokrotnie (do około 5%) w 10.–12. m.ż. Znakomita większość z tych dzieci to tzw. rozkoszni ulewacze (ang. happy spitters) – oprócz ulewania nie prezentują żadnych innych symptomów, a ich rozwój psychoruchowy jest prawidłowy. Najczęstszą przyczyną, oprócz niedojrzałych jeszcze anatomicznych mechanizmów antyrefluksowych, jest łapczywe spożywanie dużej ilości pokarmu na porcję.

Znacznie rzadziej doch...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI