Zaburzenia wzrastania u dziecka – od pediatry do endokrynologa

Zaburzenia wzrastania – wstępna ocena

Pierwszym krokiem w diagnostyce niedoboru wysokości ciała lub wzrostu wysokiego powinny być dokładne pomiary antropometryczne wysokości ciała oraz odniesienie ich do norm na siatkach centylowych dla danej populacji. U dziecka powyżej 18. m.ż. i dziecka współpracującego w trakcie badania zaleca się pomiar wysokości ciała za pomocą wzrostomierza. U dzieci małych lub niewspółpracujących w czasie pomiaru należy wykonać pomiary długości ciała za pomocą ławki Epstaina lub infantometru. Niedobór wysokości ciała określany jest jako długość/wysokość ciała < 3. centyla. Nadmierny wzrost definiuje się jako długość/wysokość ciała > 97. centyla [1, 2].
Na indywidualnej siatce centylowej należy przeanalizować dotychczasowe pomiary wysokości ciała, by wyznaczyć tor rozwojowy dziecka. Należy określić pozycje centylowe rodziców i zaznaczyć przy wieku 18 lat. Dane na temat wysokości ciała rodziców nie powinny pochodzić z wywiadu, lecz z pomiarów wykonanych przez personel medyczny. Zakres między wyznaczonymi pozycjami centylowymi rodziców określa wysokość ciała, którą zdrowe dziecko może osiągnąć. 
Kolejnym krokiem jest ocena szybkości wzrastania. W tym celu wymagane są co najmniej 2 pomiary wysokości ciała wykonane w odstępie 3–6 miesięcy. Wynik podaje się w cm/rok. 
Nie zaleca się wyliczania szybkości wzrastania na podstawie pomiarów wykonanych w odstępie < 3 miesięcy i > 2 lat. Należy pamiętać, że rośnięcie nie jest procesem liniowym, zależy od wielu czynników, nie tylko genetycznych, ale takich jak np. stan odżywienia, jakość i ilość snu, aktywność fizyczna, pora roku, przebyte choroby, stadium dojrzewania. W tabeli 1 przedstawiono prawidłową szybkość wzrastania zależnie od wieku.
W dokładniejszej ocenie wykonywanej przez endokrynologa ocenia się odchylenie standardowe i wskaźnik odchylenia standardowego [3]. Odchylenie standardowe, podobnie jak centyle, służą do oceny rozkładu cechy w populacji. Wskaźnik odchylenia standardowego wylicza się ze w...