Martwicze zapalenie jelit

Martwicze zapalenie jelit (NEC) jest najpoważniejszą i najczęściej występującą gwałtownie przebiegającą chorobą przewodu pokarmowego. Ponad 90% noworodków, które zachorowały na NEC, to noworodki urodzone przedwcześnie. Częstość występowania jest odwrotnie proporcjonalna do wieku ciążowego i urodzeniowej masy ciała. W grupie dzieci urodzonych z masą ciała pomiędzy 500–1500 g, przed 32. tygodniem ciąży, jest oceniana na 7%, natomiast w grupie wszystkich pacjentów oddziałów intensywnej terapii noworodka wynosi ok. 3%. Śmiertelność waha się pomiędzy 20% a 40% i jest większa, jeśli konieczne okazuje się leczenie chirurgiczne oraz u noworodków z ekstremalnie niską urodzeniową masą ciała (< 1000 g) [1, 2].
NEC jest prawdziwym postrachem dla personelu oddziałów patologii i intensywnej terapii noworodka ze względu na ciężkość choroby oraz towarzyszące mu poważne krótko- i długoterminowe następstwa. Niespodziewane, często znaczne, nagłe pogorszenie stanu ogólnego u stabilnego, rosnącego wcześniaka (w stosunku do którego wszyscy byli przekonani, że najtrudniejsze chwile ma już za sobą) związane z wystąpieniem nieprawidłowych objawów ze strony przewodu pokarmowego, a w przypadkach ciężkiego przebiegu perforacją jelit, jest dobrze znanym, najczęściej występującym, klinicznym obrazem martwiczego zapalenie jelit. 
Istota choroby polega na zainicjowaniu w niedojrzałych jelitach nadmiernej odpowiedzi zapalnej. Jej następstwem jest powstanie ogniskowych lub rozlanych zmian niedokrwienno-zapalnych w obrębie jelita cienkiego i/lub grubego. Proces chorobowy może dotyczyć zarówno błony śluzowej, jak i całej ściany jelita, i prowadzić do perforacji lub powstania zwężeń. Proces najczęściej dotyczy końcowej części jelita cienkiego i wstępującej okrężnicy. Zmiany mogą być ograniczone do pojedynczych ognisk lub obejmować całe jelito od żołądka do odbytu [3]. Zaburzenia równowagi w ilości cytokin pro- i przeciwzapalnych inicjują rozwój uogólnionej reakcji zapalnej (SIRS – ang. systemic inflammatory response syndrom), mogą szybko prowadzić do niewydolności wielonarządowej i uszkodzenia odległych narządów, takich jak mózg i siatkówka, oraz wielu innych powikłań [3, 4, 5]. NEC zwiększa zachorowalność i śmiertelność wśród przedwcześnie urodzonych noworodków, powodując zwiększenie u nich częstości występowania zaburzeń rozwoju motorycznego, poznawczego, fizycznego oraz retinopatii wcześniaków [2, 3, 5]. Najczęstszym powikłaniem ze strony przewodu pokarmowego są zwężenia jelitowe. U noworodków leczonych chirurgicznie po rozległych resekcjach może dojść do zespołu krótkiego jelita. NEC jest uważany za jego główną przyczynę u dzieci. Znacznie wydłuża się także czas hospitalizacji i wzrastają koszty leczenia [1, 2, 4, 5].
Martwicze zapalenie jelit występuje również u noworodków urodzonych blisko terminu porodu oraz o czasie. Uważa się, że w odróżnieniu od „klasycznej”...