Kategoria: Artykuł

Zapalenie zatok obocznych nosa jest bardzo częstym rozpoznaniem w praktyce zarówno otolaryngologów, jak i lekarzy rodzinnych, internistów czy pediatrów. Szacuje się, że rocznie ostre zapalenie zatok dotyka 10–15% Europejczyków i zwykle jest spowodowane zakażeniem wirusowym. Do objawów OZZP zaliczyć można: niedrożność nosa, katar lub spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, ból lub uczucie rozpierania twarzy, upośledzenie lub utratę węchu. Poniższy artykuł opisuje leczenie chorób zapalnych zatok obocznych nosa u dzieci.

Zakażenie wirusem grypy jest niezwykle powszechne w populacji pediatrycznej na całym świecie. Mimo szerokiej dostępności szczepionek szacuje się, że globalnie wśród dzieci w wieku poniżej 5 lat dochodzi do 90 milionów zakażeń rocznie, przy czym w Polsce liczbę przypadków oraz podejrzeń szacuje się na 1–1,5 miliona. Taka liczba przypadków nie pozostawia wątpliwości, że jest to problem nie tylko aktualny, ale także powszechny – zarówno dla lekarzy, jak i rodziców. Najskuteczniejszą formą ochrony przed grypą są szczepienia ochronne. Aktualnie stosowane 4-walentne szczepionki przeciw grypie są zalecane każdej osobie > 6. m.ż., u której nie stwierdza się przeciwwskazań. Ochronę dzieci przed 6 m.ż. można uzyskać dzięki szczepieniom kobiet w okresie ciąży. Szczepionki przeciw grypie dla dzieci dostępne są obecnie z 50% odpłatnością, dla kobiet w ciąży bezpłatnie w ramach refundacji aptecznej.

W 2022 roku grupa ekspertów GINA (Global Initiative for Asthma) opublikowała aktualizację postępowania w astmie. W porównaniu z poprzednim raportem, definicja łagodnej astmy została zmieniona – aktualna opiera się na ocenie trudności w leczeniu. Astmę łagodną rozpoznaje się jeśli kontrolę uzyskujemy stosując doraźnie wziewne glikokortykosteroidy (wGKS) w połączeniu z krótko działającym agonistą receptorów beta 2-adrenergicznych (SABA) lub wGKS w niskich dawkach z doraźnie przyjmowanym SABA. Podkreślono konieczność terapii łagodnej astmy. W diagnostyce położono nacisk na wykonywanie badania spirometrycznego wykazującego zmienność obturacji po podaniu leku rozkurczającego oskrzela, przy jednoczesnym występowaniu objawów klinicznych. Nowości w terapii to: u dzieci w wieku 6-11 lat z ciężką astmą eozynofilową i/lub astmą typu 2 – przeciwciało monoklonalne przeciwko receptorowi dla interleukiny-4, u dzieci powyżej 12. r.ż. z eozynofilią i/lub wysokim stężeniem azotu w wydychanym powietrzu przeciwciało monoklonalne przeciwko limfopoetynie zrębu grasicy (tezepelumab), natomiast u dzieci powyżej 12. r.ż. bez zapalenia typu 2 (zapalenie z eozynofilią i/lub zwiększonym FeNO) przeciwciało monoklonalne przeciwko receptorowi dla interleukiny-4.

Witamina D (wit. D) ma istotne znaczenie w homeostazie wapniowo-fosforanowej, a jej niedobór prowadzi u dzieci do rozwoju krzywicy. Obecność receptorów dla wit. D oraz lokalna synteza w bardzo wielu komórkach naszego organizmu sprawia, iż odgrywa ona rolę w wielu innych procesach fizjologicznych, a jej niedobór może negatywnie wpływać m.in. na układ odpornościowy, zwiększając ryzyko i ciężkość przebiegu chorób infekcyjnych oraz alergicznych. Zasoby wit. D zależne są zarówno od endogennej syntezy skórnej, jak i egzogennych źródeł (dieta, suplementacja). Udział naturalnych źródeł wit. D (dieta, endogenna synteza skórna) jest w naszych realiach w znacznym stopniu limitowany, stąd zalecana jest profilaktyczna podaż wit. D od pierwszych dni życia. Aktualnie rekomendowane dawki wit. D uwzględniają jej wielokierunkowe działanie, co ma się przyczynić do ograniczenia wielu problemów zdrowotnych w populacji pediatrycznej.

Do zajęcia się problemem rozpoznawania oraz leczenia zaparcia czynnościowego skłoniły nas, autorów, opracowania, własne niezbyt optymistyczne obserwacje z gabinetów i klinik, w których pracujemy, jak również wyniki analiz przestrzegania przez lekarzy pierwszego kontaktu w Holandii i Stanach Zjednoczonych zaleceń ESPGHA/NASPGHAN z 2014 r. w omawianym temacie. Dwa opracowania z 2018 r. wskazują na wciąż niedostateczną znajomość tej problematyki wśród pediatrów i lekarzy pierwszego kontaktu i w związku z tym popełnianie przez nich wielu podstawowych błędów diagnostycznych, jak i terapeutycznych. Co ciekawe, my także, jeszcze przed ukazaniem się polskich wytycznych przeprowadziliśmy takie badanie ankietowe, którego wyniki zechcemy niebawem opublikować – wstępne dane wskazują jednak, że nasze odczucia oraz wyniki cytowanych opracowań są zbieżne.

Skóra już od pierwszych dni życia pełni wiele istotnych funkcji. Jednakże do momentu uzyskania pełnej dojrzałości anatomicznej i czynnościowej mijają około 2–3 lata. W tym okresie mogą występować problemy skórne, najczęściej stanowiące objaw niedojrzałości i posiadające przejściowy, samoustępujący charakter. W poniższym artykule omówiono niektóre z nich: przerost gruczołów łojowych, prosaki, ciemieniuchę, rumień toksyczny noworodków, skórę marmurkową, potówki, trądzik noworodkowy i niemowlęcy.

Steroidy donosowe (INC) są rekomendowane jako leczenie pierwszej linii w alergicznym nieżycie nosa, a jako leczenie wspomagające w zapaleniu zatok, polipach nosa i wielu innych. Istnieje wiele danych potwierdzających ich bezpieczeństwo i skuteczność. Preparaty steroidowe różnią się między sobą i można dopasować konkretny preparat do oczekiwań pacjenta. Aby zoptymalizować sposób podania i zminimalizować działania niepożądane należy przekazać pacjentowi wskazówki co do techniki i sposobu prawidłowej aplikacji leku oraz czasie trwania terapii.

Mikrobiota jelitowa odgrywa kluczową rolę w programowaniu metabolizmu i odporności gospodarza, z natychmiastowymi i/lub długotrwałymi konsekwencjami zdrowotnymi. W artykule podsumowano podstawowe informacje na temat mikrobioty przewodu pokarmowego, ze szczególnym uwzględnieniem korzystnych i niekorzystnych czynników wpływających na jej rozwój we wczesnym okresie życia.