Dostępne są setki preparatów zawierających probiotyki. Jedni uznają je za opcję do powszechnego stosowania, podczas gdy inni za bezwartościową [1]. Która z opinii jest bliższa prawdy? Kiedy i jak należy stosować probiotyki? Który wybrać? Czy wszystkie działają tak samo?
Jednym z najlepiej zbadanych probiotyków jest Lactobacillus rhamnosus GG [2]. Jego aktualna nazwa to Lacticaseibacillus rhamnosus GG. Obowiązuje ona od 2020 roku, kiedy uległa zmianie taksonomia drobnoustrojów historycznie należących do rodzaju Lactobacillus [3]. Zarówno w przypadku starej, jak i aktualnej terminologii skrócona nazwa to L. rhamnosus GG, która będzie używana w tym artykule. Jego celem jest przedstawienie odpowiedzi na często zadawane pytania dotyczące skuteczności L. rhamnosus GG u dzieci. Decyzja o omówieniu tylko jednego probiotyku wynika z faktu ich szczepozależności. Skuteczność i bezpieczeństwo każdego z probiotyków (lub ich kombinacji) należy oceniać oddzielnie [5].
Skąd zainteresowanie probiotykami?
Uznanie wpływu na zdrowie mikrobioty (termin ten oznacza wszystkie mikroorganizmy – przede wszystkim bakterie, ale również archeony, grzyby, wirusy – zasiedlające organizm człowieka, głównie przewód pokarmowy) [4] sprawia, że zainteresowaniem cieszą się metody jej modyfikacji, w tym stosowanie „biotyków” – probiotyków [5], prebiotyków [6], synbiotyków [7], a ostatnio postbiotyków [8] (tabela 1).
| Biotyk | Definicja | Przykłady |
| Probiotyk | Żywe drobnoustroje, które podane w odpowiednich ilościach wywierają korzystne działanie na organizm gospodarza | Lacticaseibacillus (dawniej Lactobacillus) rhamnosus GG Bifidobacterium animalis subsp. lactis Bb12, |
| Prebiotyk | Substraty, które są wybiórczo wykorzystywane przez drobnoustroje gospodarza i w ten sposób korzystnie wpływające na jego zdrowie | Inulina, fruktooligosacharydy, galaktooligosacharydy |
| Synbiotyki | Mieszanina składająca się z żywych drobnoustrojów i substratu/substratów wybiórczo wykorzystywanych przez drobnoustroje gospodarza i korzystnie oddziałujących na jego organizm; działanie to może być komplementarne lub synergistyczne | Inulina + Bifidobacterium animalis subsp. lactis Bb12 |
| Postbiotyk | Preparat nieożywionych drobnoustrojów i/lub ich składników, korzystnie wpływający na zdrowie docelowego gospodarza | Inaktywowane wysoką temperaturą B. bifidum MiMBb75 |
Czym charakteryzuje się L. rhamnosus GG?
L. rhamnosus GG został odkryty we wczesnych latach 80. XX w. przez dwóch amerykańskich naukowców. Byli nimi: Sherwood Gorbach i Barry Goldin [9]. Podwójne „G” w nazwie szczepu pochodzi od pierwszych liter ich nazwisk. Opis genomu L. rhamnosus GG został opublikowany w 2009 roku [10], ale wcześniej poznane zostały podstawowe właściwości tego drobnoustroju. Należą do nich m.in. oporność na działanie soku żołądkowego i kwasów żółciowych oraz zdolność adhezji do komórek nabłonkowych [2]. Silne zdolności adhezyjne, lepsze niż innych szczepów Lactobacillus, związane są
z obecnością specyficznych dla L. rhamnosus GG adhezyn bakteryjnych, zlokalizowanych na powierzchni komórek bakteryjnych w postaci pili/fimbrii. L. rhamnosus GG ma ponadto zdolność przejściowej, utrzymującej się ok. 7 dni po zaprzestaniu podaży, kolonizacji przewodu pokarmowego człowieka. Trwałej kolonizacji, która nota bene nie byłaby korzystna i nie jest niezbędna, aby probiotyk wywierał swoje działania [11], zapobiega, jak się wydaje, stymulowana przez L. rhamnosus GG odpowiedź odpornościowa w błonach śluzowych.
Jaki jest mechanizm działania L. rhamnosus GG?
Wśród domniemanych mechanizmów działania jest kilka wspólnych dla wielu rodzajów probiotyków. Należą do nich: ochrona przed kolonizacją; wytwarzanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych; wpływ na pasaż jelitowy; stabilizacja/normalizacja mikrobioty; wpływ na zwięk...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
- ...i wiele więcej!
