Refluks żołądkowo-przełykowy jest częstym problemem gastroenterologicznym w populacji dziecięcej, mogącym sprawić liczne dylematy diagnostyczno-lecznicze. W artykule przedstawiono aktualną wiedzę dotyczącą refluksu i choroby refluksowej, z uwzględnieniem etiologii, czynników ryzyka, możliwości diagnostycznych i leczenia.

Najważniejsze wydarzenie dla branży farmaceutycznej w Europie Środkowo-Wschodniej już w maju! Trzy dni pełne nowości, wiedzy i możliwości rozwoju dla farmaceutów, producentów, hurtowni i innowatorów Najnowsze rozwiązania dla aptek i placówek medycznych Innowacje w farmakologii, suplementach i technologiach zdrowotnych Konferencje, panele i szkolenia z udziałem ekspertów Networking z przedstawicielami rynku farmaceutycznego   Dołącz do profesjonalistów, którzy kształtują przyszłość branży! Rejestracja i informacje: https://pharmacyexpopoland.com https://pharmacyexpopoland.com/rejestracja/

To, co jemy każdego dnia, ma ogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Jednak temat jedzenia może być również przyczyną poważnych zaburzeń psychologicznych. Sprawę dodatkowo utrudnia powszechny dostęp do treści w social mediach, które promują wyidealizowane sylwetki. Jak sprawdzić, kiedy Twoje dziecko lub nastolatek ma zaburzenia odżywiania? Kiedy i do kogo udać się po pomoc? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym wpisie.

Kaszel u dziecka to objaw, który potrafi wywołać wiele emocji – zwłaszcza gdy pojawia się w nocy, jest uporczywy lub trwa dłużej, niż się spodziewamy. W większości przypadków jest to naturalna reakcja organizmu na infekcję, ale czasem może wskazywać na coś więcej. Umiejętność rozróżnienia, kiedy kaszel jest objawem przejściowym, a kiedy wymaga kontaktu z lekarzem, jest ważnym elementem troski o zdrowie dziecka.

Alergia na białka mleka krowiego (ABMK) to powtarzalna, niepożądana reakcja po ich spożyciu, u podłoża której leży mechanizm odpornościowy (IgE-zależny, IgE-niezależny lub mieszany). Najczęstszymi alergenami mleka krowiego są: kazeina, β-laktoglobulina i α-laktoalbumina. ABMK należy odróżniać od nadwrażliwości niealergicznej na mleko krowie, która spowodowana jest niedoborem laktazy. U większości dzieci z wiekiem rozwija się tolerancja na białka mleka krowiego. Objawy kliniczne alergii są zróżnicowane, w wieku niemowlęcym zwykle dotyczą przewodu pokarmowego, skóry oraz układu oddechowego. U części chorych obserwuje się objawy wielonarządowe. Nie ma pojedynczego badania, które w sposób jednoznaczny pozwalałaby na rozpoznanie ABMK. W diagnostyce podstawowe znaczenie ma wywiad chorobowy. Złotym standardem rozpoznawania jest próba prowokacji wykonana metodą podwójnie ślepej próby z placebo. W praktyce zwykle wystarcza jednak doustna próba prowokacji przeprowadzona metodą otwartą. Podstawą leczenia jest eliminacja z diety mleka krowiego i jego przetworów. U niemowląt i małych dzieci w ich miejsce wprowadzane są hydrolizaty o znacznym stopniu hydrolizy białka. W wybranych sytuacjach (zwykle ciężkich postaciach ABMK) zastosowanie mają preparaty aminokwasowe (mieszanki elementarne).

Padaczka jest schorzeniem będącym wynikiem nieprawidłowej czynności bioelektrycznej mózgu. Dotyka około 1% pacjentów do 16. r.ż. i stanowi jedną z najczęstszych chorób układu nerwowego w populacji pediatrycznej. Wśród przyczyn wyróżnia się zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego powstałe podczas ciąży i okresu okołoporodowego, w tym krwawienie śródmózgowe spowodowane np. urazem podczas porodu, infekcje, niedotlenienie czy też wrodzone wady OUN. Często jednak etiologia padaczek wieku dziecięcego nie jest znana. Ponadto obraz kliniczny padaczki wraz z wiekiem może ulec diametralnej zmianie, co wiąże się ze zmianami w zakresie syntezy neuroprzekaźników [1].

Zapalenie zatok jest jedną z częstszych przyczyn wizyt pacjentów w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Dlatego znajomość objawów klinicznych, kryteriów niezbędnych do rozpoznania, etiologii, czynników ryzyka oraz powikłań zapalenia zatok jest niezwykle istotna. Właściwe rozpoznanie umożliwia dobór odpowiedniego leczenia, dzięki czemu możliwe jest uniknięcie niepotrzebnej antybiotykoterapii, z drugiej zaś strony znajomość objawów charakterystycznych dla bakteryjnego zapalenia zatok oraz zapalenia zatok o ciężkim przebiegu zmniejsza ryzyko powikłań. W swoim artykule przedstawię podział zapalenia zatok oraz skupię się na przedstawieniu zagadnienia, jakim jest ostre zapalenia zatok przynosowych w populacji pediatrycznej. Według rekomendacji zawartych w dokumencie EPOS 2020 w leczeniu zapalenia zatok zaleca się leczenie objawowe, przeciwzapalne oraz fitoterapię.

Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) jest jedną z najczęstszych chorób wieku dziecięcego i częstą przyczyną przepisywania antybiotyków. Etiologia schorzenia jest zazwyczaj wirusowo-bakteryjna, a liczne czynniki ryzyka pogarszające funkcję drenującą trąbki słuchowej zwiększają częstość zachorowań. Najczęstszymi patogenami bakteryjnymi odpowiedzialnymi za zachorowania na OZUŚ są: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis. Podstawowymi kryteriami diagnostycznymi koniecznymi do rozpoznania OZUŚ są: ostry początek objawów, objawy wskazujące na stan zapalny oraz obecność wysięku wewnątrz ucha. Otoskopia ma kluczowe znaczenie w postawieniu prawidłowego rozpoznania. Leczenie OZUŚ powinno być wielokierunkowe i w pierwszej kolejności prowadzić do zmniejszenia dolegliwości bólowych. W większości przypadków decyzja o antybiotykoterapii może zostać odroczona pod warunkiem zastosowania czujnej obserwacji. Szczepienia ochronne pozostają ważnym narzędziem profilaktyki ostrego zapalenia ucha środkowego.

Patologiczny refluks żołądkowo-przełykowy, choroba refluksowa przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD) – wsteczny ruch treści żołądkowej do przełyku, jamy ustnej lub poza jamę ustną skutkujący występowaniem objawów klinicznych utrudniających codzienne funkcjonowanie pacjenta lub prowadzący do powikłań w postaci zmian makroskopowych i mikroskopowych w obrębie przełyku. Wsteczne cofanie się treści żołądkowej do przełyku (GER) jest normalnym procesem fizjologicznym zdarzającym się u zdrowych niemowląt, dzieci i osób dorosłych. Zdecydowana większość epizodów GER ma charakter krótkotrwały i nie powoduje powstania objawów choroby, uszkodzenia przełyku czy innych powikłań [1].

Świerzb (scabies) jest chorobą zakaźną występującą na całym świecie, wywołaną przez świerzbowca ludzkiego (Sarcoptes scabiei). Nieleczony może przejść w postać przewlekłą, wówczas objawy mogą utrzymywać się przez lata, a u dzieci dodatkowo może dojść do zaburzeń rozwoju fizycznego. Objawami patognomicznymi są: świąd nasilający się po rozgrzaniu ciała (np. nocą), zmiany skórne o typowej lokalizacji (głównie różowe grudki, pęcherzyki, nadżerki, przeczosy). Nierzadko dochodzi do nadkażeń bakteryjnych. Rozpoznawanie oraz różnicowanie najczęściej nie są problematyczne, ale w niektórych przypadkach mogą być trudne. Leczenie wydaje się proste, ale niestosowanie się pacjentów do zaleceń lekarskich może powodować niepowodzenia. Najskuteczniejszą profilaktyką zakażenia świerzbowcem jest przestrzeganie zasad higieny oraz odpowiednio szybkie rozpoczęcie terapii profilaktycznej u osób z kontaktu.

Ostra biegunka to zmiana konsystencji stolca na płynną lub półpłynną i/lub zwiększenie częstości wypróżnień (najczęściej ≥3 stolce/24 godz.) trwające nie dłużej niż 14 dni. Etiologia ostrej biegunki jest niejednorodna. Najczęstszymi czynnikami sprawczymi są wirusy, a spośród nich rota- i norowirusy. Bakteryjnymi czynnikami są: Escherichia coli, Campylobacter jejuni, Salmonella, Shigella, Yersinia enterocolitica, Clostridioides difficile, Chlamydia. Najczęstszymi pierwotniakami są: Giardia lamblia, Cryptosporidium i Entamoeba histolytica. Biegunka powstaje w przebiegu czterech głównych mechanizmów: zaburzonego wchłaniania, nadmiernego wydzielania, uszkodzenia bariery jelitowej i nasilonego stanu zapalnego oraz nadmiernej aktywności autonomicznego układu nerwowego. Niekiedy te patomechanizmy mogą się na siebie nakładać. Najczęstszymi i najgroźniejszymi następstwami ostrej biegunki są odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe (najczęściej hipernatremia, hiponatremia, hipokaliemia) oraz zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej (najczęściej kwasica metaboliczna – spowodowana katabolizmem tkankowym spowodowanym gorączką, jeśli występuje, oraz głównie niedoborami kalorycznymi, w tym zwłaszcza węglowodanów, co prowadzi do ketozy). Ostre biegunki są w przeważającej liczbie przypadków procesami samoograniczającymi i najważniejszą rolę w terapii odgrywa nawadnianie, z reguły doustne, specjalnymi płynami do nawadniania doustnego. Są one jednym z największych osiągnięć medycyny i uratowały już miliony ludzi. W szczególnych sytuacjach wskazane jest zastosowanie nawadniania dożylnego. Ponieważ nawadnianie to najważniejszy sposób terapii, reszcie znanych i nawet udowodnionych pod względem działania leków (wybrane probiotyki, ondansetron, racekadotryl, diosmektyt) przypada jedynie rola pomocnicza i nie powinny one zastępować nawadniania. Antybiotyki są w leczeniu ostrej biegunki raczej wyjątkiem niż regułą. Do normalnej diety należy natomiast powracać szybko, a karmienia piersią w ogóle nie przerywać.

Alergia na pyłki roślin, zwana również pyłkowicą, to jedna z najczęstszych chorób alergicznych, dotykająca miliony ludzi na całym świecie. Szacuje się, że w Europie dotyczy ona nawet 40% populacji, a w Polsce liczba osób cierpiących na to schorzenie przekracza 12 milionów. Liczba przypadków alergii pyłkowej stale rośnie, co jest związane zarówno z czynnikami genetycznymi, jak i zmianami środowiskowymi (jak zanieczyszczenia powietrza) i zmianami klimatycznymi. Alergia objawia się nieżytem nosa, gardła i spojówek nawracającym co roku w okresie pylenia roślin. Współczesna medycyna oferuje szeroki wachlarz metod diagnostycznych i terapeutycznych, które pozwalają na skuteczne rozpoznawanie i kontrolowanie objawów, a w niektórych przypadkach nawet na ich całkowite wyeliminowanie. W artykule omówimy zarówno przyczyny alergii pyłkowej, jej objawy i metody diagnostyczne, jak i nowoczesne podejście do leczenia – od farmakoterapii, przez immunoterapię, aż po zalecenia dotyczące profilaktyki.