Alergia sezonowa na pyłki roślin

Etiologia i patogeneza alergii na pyłki

Alergia na pyłki jest wywoływana nadwrażliwością organizmu na białka zawarte w pyłkach roślin wiatropylnych. Główne alergeny pyłkowe w Europie to:

• drzewa – ich pylenie rozpoczyna się już wczesną wiosną; do najczęstszych alergenów należą pyłki brzozy, olszy, leszczyny i dębu;
• trawy – pylenie przypada na późną wiosnę i lato, a dominującymi alergenami są tymotka łąkowa, kupkówka pospolita i życica trwała;
• chwasty – ich pyłki unoszą się w powietrzu głównie latem i jesienią, a najczęstszymi alergenami są bylica, ambrozja i babka lancetowata.
   

Występowanie poszczególnych alergenów różni się regionalnie. Na przykład w Polsce największe stężenia pyłków traw i chwastów obserwuje się na terenach wiejskich, podczas gdy w miastach problemem są głównie pyłki drzew liściastych, takich jak brzoza. Na południu Europy dominują alergeny ambrozji i oliwki, natomiast w Europie Północnej najczęściej uczulają pyłki traw i leszczyny. Z tego powodu osoby cierpiące na alergię powinny regularnie sprawdzać kalendarz pylenia dostosowany do rejonu, w którym mieszkają.
Patogeneza alergii na pyłki związana jest z nadmierną odpowiedzią odpornościową organizmu. Kluczową rolę odgrywają komórki tuczne i bazofile. W wyniku pierwszego kontaktu z alergenem dochodzi do uczulenia, czyli aktywacji limfocytów Th2 oraz produkcji swoistych przeciw-
ciał IgE. Po pierwszym kontakcie z alergenem wyprodukowane przeciwciała IgE przyłączają się do receptorów FcεRI na powierzchni komórek tucznych i bazofilów, nie wywołując jeszcze objawów alergii. Podczas ponownej ekspozycji na ten sam alergen dochodzi do jego związania z IgE na powierzchni komórek tucznych i bazofilów, co prowadzi do ich degranulacji, czyli uwolnienia mediatorów stanu zapalnego, takich jak histamina, tryptaza i heparyna. To właśnie histamina odpowiada za typowe objawy alergii, takie jak: obrzęk, świąd i zwiększenie przepuszczalności naczyń. W kolejnej późniejszej fazie dochodzi do syntezy de novo mediatorów lipidowych, takich jak leukotrieny i prostaglandyny, które podtrzymują stan zapalny i mogą prowadzić do przewlekłego przebiegu choroby.

Objawy alergii pyłkowej

Pierwsze objawy alergii pyłkowej pojawiają się zwykle u dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie wzmożonego pylenia roślin i są często warunkowane genetycznie i środowiskowo. Zwykle po kilku latach do tych klasycznych objawów dołączają się objawy astmy pyłkowej, czasem o groźnym, gwałtownym przebiegu. Napady duszności lub...