Dział: Otwarty dostęp

Celiakia jest chorobą mogącą przebiegać w sposób atypowy. Zasady jej diagnostyki i kryteria włączania diety bezglutenowej nadal budzą wiele wątpliwości wśród lekarzy pediatrów, pomimo że są one jasno zdefiniowane w aktualnych kryteriach rozpoznawania i leczenia celiakii. W poniższym artykule przedstawiono przypadek opóźnionego rozpoznania celiakii poprzedzonego błędnym postępowaniem lekarza. Na kanwie tego opisu przypadku przedstawiono aktualne wytyczne diagnostyki celiakii z podkreśleniem najczęściej popełnianych błędów i pułapek diagnostycznych.

Wprowadzenie powszechnych szczepień ochronnych przeciwko krztuścowi pozwoliło na znaczące zmniejszenie liczby zachorowań, jednak od połowy lat dziewięćdziesiątych obserwuje się znów znaczący ich wzrost. Zwiększenie się liczby zachorowań i świadomość zanikania odporności było główną przyczyną wprowadzenie dawki przypominającej szczepienia przeciwko krztuścowi w 6. i 14. r.ż. W przypadku młodzieży i dorosłych stosuje się szczepionkę dTap – toksoid błoniczy z obniżoną zawartością antygenów, toksoid tężcowy, szczepionkę acelularną przeciwko krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów. Dostępne szczepienia pozostają nadal jedynym środkiem zapobiegawczym, należy jednak pamiętać o ich ograniczeniach i przemijającej skuteczności. Zachorowanie na krztusiec u osoby zaszczepionej przed kilku laty jest prawdopodobne i należy je uwzględniać w diagnostyce różnicowej.

Tiki są to nagłe, mimowolne ruchy, które pojawiają się w seriach i obejmują ograniczone grupy mięśni. Do zaburzeń tikowych według klasyfikacji DSM-5 zaliczamy: zespół Gillesa de Tourette’a (GTS), zespół przewlekłych tików ruchowych lub głosowych, zespół tików przemijających, niesklasyfikowane zespoły tików i inne sklasyfikowane zespoły tików. Pojawiają się przed okresem dojrzewania. Mogą występować jako tiki ruchowe proste, tiki głosowe proste oraz tiki złożone. Zaburzenia tikowe możemy również podzielić na przemijające i przewlekłe. Jedynym lekiem zrejestrowanym w Polsce do leczenia tików jest haloperidol. Oprócz leczenia farmakologicznego stosuje się również oddziaływania behawioralne. 

Wirus kleszczowego zapalenia mózgu (wirus KZM) jest czynnikiem etiologicznym przenoszonego przez kleszcze sezonowego zapalenia ośrodkowego układu nerwowego. Na terenie Euroazji występują trzy podtypy tego wirusa: europejski, syberyjski i dalekowschodni. Podtyp europejski wirusa przenoszony jest przez kleszcze Ixodes ricinus. Zakażenie wirusem KZM może przebiegać jako meningitis (50% chorych), encephalomeningitis (40% pacjentów) i meningoencephalomyelitis (około 10% chorych). Występuje wyraźna zależność pomiędzy wiekiem chorego a ciężkością przebiegu zakażenia. Zakażenie europejskim podtypem wirusa KZM ma łagodniejszy przebieg u dzieci niż u dorosłych. Najskuteczniejszą metodą walki z wirusem jest stosowanie szczepień ochronnych przeciwko KZM.

Dla wielu owadów jednym z żywicieli jest człowiek. Przy ukąszeniu, razem ze śliną owada, do organizmu człowieka dostaje się szereg substancji, z których niektóre mogą być immunogenne. Są one odpowiedzialne za powstanie reakcji miejscowych w postaci bąbla, nacieku zapalnego. W cięższych przypadkach dochodzi do rozwoju reakcji anafilaktycznej. Dużym problemem są również nadkażenia bakteryjne, które utrudniają prawidłowe gojenie się odczynów, powodując powstawanie blizn, przebarwień, a także objawów ogólnych związanych z infekcją.

Okres znaczących sukcesów w leczeniu zakażeń bakteryjnych m.in. zakażeń układu oddechowego to już niestety przeszłość. Obecnie stajemy przed problemem narastającej antybiotykoodporności. Zasadniczą przyczyną tego zjawiska jest nadużywanie antybiotyków, głównie w praktyce ambulatoryjnej. Inną ważną przyczyną jest stosowanie antybiotyków niezgodnie z obowiązującymi zaleceniami. W artykule podzieliliśmy się naszymi obserwacjami nad codziennymi nierzadkimi przykładami błędów popełnianych w antybiotykoterapii podstawowych schorzeń układu oddechowego w codziennej praktyce ambulatoryjnej. Błędy zanalizowaliśmy w odniesieniu do najczęstszych postaci zakażeń dróg oddechowych, jak np. angina paciorkowcowa, ostre zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie ucha środkowego czy pozaszpitalne zapalenie płuc.

Postbiotyki to różne związki chemiczne produkowane i wydzielane przez żywe bakterie lub uwalniane z bakterii po ich lizie, takie jak enzymy, peptydy, kwasy tejchojowe, muropeptydy uwalniane z peptydoglikanów, polisacharydy, białka błonowe i krótkołańcuchowe kwasy organiczne. Związki te wzbudzają znaczne zainteresowanie ze względu na ich znaną strukturę chemiczną, bezpieczne stężenia, trwałość i zawartość wielu czynników sygnałowych mających działanie przeciwzapalne, modulujące odpowiedź odpornościową, zmniejszające ryzyko otyłości, nadciśnienia, hipercholesterolemii, proliferacji nowotworowej oraz działanie przeciwutleniające. Te właściwości postbiotyków wskazują na ich potencjalnie korzystny wpływ na zdrowie, choć dokładny mechanizm tego działania nie został jeszcze w pełni wyjaśniony.

W artykule przedstawiono spostrzeżenia dotyczące stosowania paracetamolu w praktyce pediatrycznej. Jest to lek pierwszego rzutu, rekomendowany w leczeniu bólu i gorączki od pierwszych dni życia. Paracetamol jest lekiem skutecznym o dobrym profilu bezpieczeństwa, ale pod warunkiem, że stosowany jest w odpowiednich dawkach i odstępach czasowych oraz z uwzględnieniem szczególnych sytuacji klinicznych, w których powinien być stosowany pod nadzorem lekarskim. Zwracamy uwagę na potrzebę nieustannej edukacji pacjentów i rodziców o bezpiecznym podawaniu tego leku. Przypominamy o optymalnym dawkowaniu, interakcjach z innymi lekami oraz doborze sposobu podawania.