Dział: Otwarty dostęp

Rozpoznanie inwazyjnej choroby meningokokowej (IChM) nigdy nie jest łatwe, a każde opóźnienie niesie ze sobą znaczne niebezpieczeństwo. W trakcie pandemii COVID-19 z powodu podobnych początkowych objawów ryzyko przeoczenia IChM znacznie się zwiększyło. W pracy przedstawiono przypadek 22-miesięcznego pacjenta, u którego początkowo mylnie i drogą teleporady podejrzewano wstępnie COVID-19, co znacznie opóźniło postawianie ostatecznego rozpoznania IChM. Pandemia znacznie zwiększyła i tak ogromne znaczenie szczepień przeciwmeningokokowych jako najlepszej profilaktyki IChM.

Lakozamid (LCM) jest skutecznym i bezpiecznym lekiem przeciwpadaczkowym zarejestrowanym do leczenia napadów ogniskowych i ogniskowych wtórnie uogólnionych u dorosłych, młodzieży i dzieci w wieku od 4 lat. LCM jest lekiem wskazanym do stosowania w monoterapii oraz terapii dodanej. Jego skuteczność i bezpieczeństwo zostały udokumentowane w badaniach klinicznych i przedstawione w publikacjach omówionych w poniższym artykule.

Porada telemedyczna to równoprawne świadczenie zdrowotne, które powinno być udzielane na analogicznych zasadach co wizyta pacjenta w gabinecie. Podstawowe zasady udzielania świadczeń pozostają tożsame, jedyną różnicę stanowi w tym wypadku pośrednictwo sprzętu elektronicznego. W okresie epidemii COVID-19 stosowanie teleporad jest szczególnie rekomendowane przez Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Rzecznika Praw Pacjenta. Również towarzystwa naukowe zalecają stosowanie rozwiązań telemedycznych w opiece medycznej sprawowanej obecnie nad pacjentem. 

Niedokrwistość jest wiodącym problemem zdrowotnym zarówno w krajach o niskim, średnim jak i wysokim dochodzie mającym znaczne konsekwencje zdrowotne i ekonomiczne. Problem ten dotyczy zwłaszcza dwóch zasadniczych grup populacyjnych, tj. dzieci w pierwszych miesiącach i latach życia oraz młodych kobiet w wieku prokreacyjnym i ciężarnych. Wiodącą bowiem przyczyną niedokrwistości u dzieci zwłaszcza poniżej 4. r.ż. są niedostateczne zasoby żelaza uzyskane przede wszystkim w życiu płodowym. Dzieci matek z niedoborami żelaza oraz urodzone przedwcześnie są w grupie ryzyka bezobjawowej lub objawowej niedokrwistości mających wpływ zarówno na ogólny stan ich zdrowia, jak i ich rozwój psychoruchowy. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest uważana za jedną z pięciu najczęstszych przyczyn niepełnosprawności. W artykule przedstawiono zmiany homeostazy żelaza w wybranych stanach patologii ciąży wpływające na zasoby żelaza u płodu i u noworodka po urodzeniu, uzasadniające profilaktyczne stosowanie żelaza.

Ostra biegunka jest jedną z najczęstszych przyczyn porad pediatrycznych wśród małych dzieci, a co więcej: jest również jedną z najczęstszych przyczyn hospitalizacji w tej grupie wiekowej. Najczęściej ma ona łagodny przebieg, charakter samoograniczający się i nie wymaga leczenia. Jednakże czasem może prowadzić do zagrażających życiu konsekwencji, takich jak odwodnienie oraz zaburzenia gazometryczne i elektrolitowe. Z tej przyczyny niezwykle ważne jest nie tylko zgodne z najnowszymi zaleceniami postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne, ale również profilaktyka poprzez edukację społeczeństwa, poprawę warunków sanitarnych, przestrzeganie zasad prawidłowej higieny, zapewnienie odpowiedniej jakości wody pitnej, promowanie karmienia piersią oraz szczepienia ochronne.

W pracy przedstawiono aktualne rekomendacje dotyczące leczenia ostrego zapalenia ucha środkowego (OZUŚ) u dzieci oraz powikłania usznopochodne związane z tym schorzeniem. OZUŚ jest jedną z najczęstszych przyczyn udzielania porad w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Szczyt zachorowań przypada na pacjentów w wieku od 6. do 12. m.ż. W początkowym etapie infekcji rekomendowane jest postępowanie objawowe w postaci leczenia przeciwbólowego i przeciwzapalnego, a dopiero przy braku poprawy zalecane jest włączenie antybiotykoterapii. Najczęstszym powikłaniem wewnątrzskroniowym OZUŚ jest zapalenie wyrostka sutkowatego, które wymaga wdrożenia szeroko spektralnej antybiotykoterapii wraz z paracentezą, jednak brak poprawy klinicznej stanowi wskazanie do interwencji chirurgicznej w postaci mastoidektomii. Pojawienie się objawów neurologicznych u dziecka z OZUŚ, takich jak zaburzenia świadomości, drgawki, silny ból głowy, sztywność karku, wskazują na powikłania wewnątrzczaszkowe. Konieczne jest wówczas pilne wykonanie badań obrazowych oraz interwencja laryngologiczna, która w istotny sposób wpływa na proces gojenia i rokowanie. Nawracające zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u dziecka wymaga wykluczenia płynotoku usznego związanego z wrodzoną wadą ucha. 

Laktoferyna (LF) jest składnikiem odżywczym klasycznie występującym w mleku ssaków. Wiąże żelazo i jest po związaniu z różnymi receptorami nabłonka jelitowego przenoszona do komórek, a pomiędzy komórkami do surowicy, żółci i płynu mózgowo-rdzeniowego. Ma ważne i udowodnione właściwości odpornościowe, działając m.in. przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo. Istnieją także dowody na to, że może wiązać się i blokować przynajmniej niektóre receptory używane przez koronawirusy i utrudniać wirusowi wniknięcie do komórki docelowej. Szczególne istotnymi spośród nich są proteoglikan siarczanu heparanu (HSPG) i enzym konwertujący angiotensynę 2 (ACE2). Ta właściwość LF skojarzona z innymi działaniami odpornościowymi wskazuje, że może ona zapobiegać ciężkiemu ostremu zespołowi oddechowemu wywoływanemu przez koronawirusa 2 (SARS-CoV-2). LF, zwłaszcza w postaci dojelitowej (powlekanej) z uwagi na zwiększoną biodostępność, może, przynajmniej teoretycznie, wykazać swoją wartość profilaktyczną podczas obecnej pandemii COVID-19.

Zaparcie to jedno z najczęściej występujących schorzeń (3-10% wizyt u pediatry i 25% u gastroenterologa). Objawy nie są trudne do zaobserwowania jednak często pozostają niezauważone, bagatelizowane, zbyt późno i niedostatecznie leczone. W pracy przedstawiono sposoby rozpoznawania, zapobiegania i leczenia zaparcia u niemowląt i małych dzieci ze zwróceniem uwagi na znaczenie prebiotyków zawartych w mlekach modyfikowanych. Przypomniano także ogólne zasady diagnostyki i leczenia zaparcia bez względu na wiek.