Pojęcie mikrobioty odnosi się do wszystkich zbiorowisk bakterii żyjących wewnątrz lub na powierzchni ciała człowieka. Lwia część tych mikroorganizmów zasiedla jelito, a zwłaszcza jelito grube, a proporcjonalnie mniej liczna: skórę, pochwę, jamę ustną i uszy [1, 2]. Przewód pokarmowy człowieka zamieszkuje 1014 bakterii, co stanowi 10 razy więcej komórek, niż liczy sobie cały organizm człowieka. Choć po okresie kolonizacji mającej miejsce głównie w okresie noworodkowym i niemowlęcym skład mikrobiomu staje się unikatowy dla danego człowieka, to blisko 95% bakterii można przyporządkować czterem głównym gromadom: Firmicutes, Bacteroidetes, Actinobacteria i Protecteobacteria [3]. Rozwój mikrobioty jelitowej rozpoczyna się natychmiast po urodzeniu, szereg doniesień wskazuje i podkreśla, że ten rozwój mikrobioty odgrywa niepoślednią rolę w dojrzewaniu układu odpornościowego, obronie przed różnego typu patogenami i zaspokajaniu potrzeb żywieniowych [4, 5].
Dział: Pediatria interdyscyplinarna
Oparzenia przewodu pokarmowego u małych dzieci są najczęściej przypadkowe i dotyczą dzieci poniżej 6. r.ż. Zmiany w obrębie błony śluzowej przewodu pokarmowego zależą od właściwości chemicznych i fizycznych substancji, dawki, stężenia, czasu działania/kontaktu. Najczęstszymi czynnikami są substancje czyszczące, stosowane w gospodarstwie domowym, zarówno o odczynie zasadowym, jak i kwaśnym. W następstwie może dochodzić do perforacji, krwawienia z przewodu pokarmowego/dróg oddechowych, niedrożności dróg oddechowych. Natomiast przewlekle mogą rozwinąć się zwężenie przełyku, przetoka przełykowo-tchawicza oraz refluks żołądkowo-przełykowy. Ponadto oparzenie może być czynnikiem rozwoju procesu nowotworzenia w obrębie przełyku i żołądka. W artykule przeanalizowano piśmiennictwo dotyczące etiopatogenezy, diagnostyki oraz leczenia oparzeń przewodu pokarmowego.
Krew pępowinowa od dawców niespokrewnionych jest ważnym źródłem allogenicznych komórek krwiotwórczych w terapii chorób nowotworowych i nienowotworowych. Krew pępowinowa zawiera wystarczającą liczbę komórek krwiotwórczych do przeszczepienia u dzieci. Dzięki postępowi biotechnologicznemu przeszczepienie krwi pępowinowej jest możliwe również u pacjentów dorosłych, jednak z licznymi ograniczeniami. Krew pępowinowa zawiera komórki macierzyste możliwe do zastosowania w potencjalnej terapii regeneracyjnej. Należy promować publiczne bankowanie krwi pępowinowej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy może skorzystać z tego członek rodziny. Ze względu na strategię doboru dawców komórek krwiotwórczych oraz homogenność etniczną, w populacji polskiej bardzo rzadko istnieją wskazania do przeszczepienia krwi pępowinowej.
Osiągnięcie wieku dojrzałego przez pacjenta z chorobą nerek wymaga zmiany zespołu leczącego z pediatrycznego na opiekę internistyczną. Moment przekazania pod opiekę lekarzy internistów jest przełomem w życiu młodocianych pacjentów. Wynika to ze specyfiki schorzeń wieku dziecięcego, niekiedy niewystępujących u osób dorosłych, braku dojrzałości samych pacjentów oraz odmiennego sposobu traktowania w ośrodkach pediatrycznych chorego dziecka i jego rodziny.
Udarem niedokrwiennym mózgu według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) określa się zespół kliniczny cechujący się nagłym wystąpieniem ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu utrzymujących się dłużej niż 24 godziny i niemających innej przyczyny niż naczyniowa. Jeżeli nagłe, ogniskowe objawy neurologiczne z zakresu unaczynienia przez określoną tętnicę trwają krócej niż 24 godziny, definiowane są jako przemijający atak niedokrwienny (transient ischemic attack – TIA).
Choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego są jednym z częstszych problemów medycyny tropikalnej, a główną ich przyczyną jest niski poziom sanitarno‑higieniczny egzotycznych rejonów świata, w których przebywają turyści. Szczególnie narażone są osoby wybierające naturalne, miejscowe warunki mieszkaniowe, spożywające owoce i warzywa bez obróbki termicznej. Zły stan urządzeń kanalizacyjnych, stacji uzdatniania wody i oczyszczalni ścieków, jak również lekceważenie podstawowych zaleceń związanych z przestrzeganiem zasad higieny osobistej, żywności i żywienia zwielokrotnia ryzyko infestacji. Te ostatnie dotyczą zwłaszcza dzieci, dla których mycie rąk przed posiłkami i każdorazowo po wyjściu z toalety nie jest jeszcze nawykiem. Szybkość namnażania się, liczba wydalanych jaj oraz łatwość przenoszenia się znacznie zwiększają ryzyko zakażenia.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 są często deficytowym składnikiem w diecie dziecięcej, co zwiększa ryzyko pojawienia się zaburzeń rozwoju i funkcji układu nerwowego, wzroku, a także chorób o podłożu zapalnym.
Prawidłowe żywienie dzieci i młodzieży uprawiających sport jest kluczowym czynnikiem, który zapewnia harmonijny rozwój i wzrastanie młodego organizmu, jak również umożliwia uzyskiwanie optymalnych wyników sportowych. W planowaniu diety sportowca należy uwzględnić odpowiednią ilość makro- i mikroskładników oraz odpowiednią objętość płynów zapewniającą właściwe nawodnienie.
W artykule przedstawiono cele i zasady przeprowadzania badania profilaktycznego (bilansu zdrowia) dziecka w wieku dwóch lat. Omówiono elementy wywiadu oraz badania przedmiotowego właściwe dla dziecka w tym wieku. Szczegółowo zaprezentowane zostały także testy przesiewowe będące integralną częścią tego bilansu.
W części dotyczącej edukacji zdrowotnej w zwięzły sposób przedstawiono te zagadnienia, które mogą być szczególnie istotne dla rodziców we właściwej opiece nad dzieckiem. Artykuł może okazać się pomocny w pracy lekarzy i pielęgniarek podstawowej opieki zdrowotnej zajmujących się małymi pacjentami.
Zakażenie układu moczowego (ZUM) stanowi jedną z najczęstszych chorób infekcyjnych wieku dziecięcego i może dotyczyć od 2 do 20% dzieci w zależności od wieku, płci, rasy i przyjętych kryteriów rozpoznania [1]. Może mieć postać gorączkową, dyzuryczną lub bezobjawową, zależnie od wieku. Gorączka i objawy ogólne występują najczęściej u dzieci najmłodszych (noworodków i niemowląt). U dzieci starszych ZUM towarzyszą objawy dyzuryczne. ZUM wymaga szybkiej diagnostyki zgodnie z ustalonymi standardami, wykluczenia lub potwierdzenia istnienia wady układu moczowego oraz wdrożenia celowanego leczenia. Rokowanie odległe u chorych z epizodem ZUM zależy głównie od rodzaju potencjalnie występującej wrodzonej wady układu moczowego.
Zaburzenia lipidowe u dzieci są najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy i jej powikłań [1, 2]. Dane epidemiologiczne jednoznacznie wskazują, że zaburzenia lipidowe prowadzą do choroby wieńcowej, ostrych zespołów wieńcowych, niewydolności serca, udaru mózgu. Objawy kliniczne miażdżycy ujawniają się w wieku dorosłym, jakkolwiek jest to proces postępujący od dzieciństwa lub wieku młodzieńczego [1, 2, 3]. Pierwsze nacieczenia tłuszczowe w ścianach naczyń powstają już we wczesnym dzieciństwie i w tym okresie są one odwracalne. Dlatego wczesne rozpoznanie zaburzeń lipidowych u dzieci i odpowiednie postępowanie jest niezwykle istotne dla prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego.
Częstoskurcz nadkomorowy (SVT - Supraventricular tachycardia) jest w populacji pediatrycznej najczęstszą objawową tachyarytmią wymagającą leczenia. Częste napady SVT, wymagające hospitalizacji i umiarawiania dożylnego, negatywnie wpływają na jakość życia, a długotrwały częstoskurcz może być przyczyną niewydolności krążenia, zwłaszcza u najmłodszych dzieci, dlatego tak ważne jest rozpoznanie typu częstoskurczu i wdrożenie właściwego leczenia.
Częstoskurcze u dzieci różnią się od tych występujących u dorosłych obrazem klinicznym, typem, historią naturalną, rokowaniem i schematem postępowania terapeutycznego.
W pracy przedstawiamy aktualnie obowiązujące zasady diagnostyki i terapii szybkich rytmów serca u dzieci ze strukturalnie zdrowym sercem.