Ospa wietrzna u dzieci – od diagnostyki po leczenie

Studium przypadku

Ospa wietrzna jest stosunkowo często występującą w Polsce i najczęściej łagodną chorobą wieku dziecięcego. Skuteczną metodą zapobiegania ospie wietrznej jest szczepienie ochronne stosowane rutynowo w schemacie dwudawkowym; szczepionkę można podać już od 9. m.ż., a standardowo stosuje się dwie dawki szczepionki (schemat dwudawkowy), zgodnie z aktualnymi zaleceniami krajowymi [1]. W przebiegu ospy na skórze całego ciała występują zmiany pęcherzykowe na podłożu rumieniowym, zmiany mogę obejmować także błony śluzowe. Najczęściej obserwowanym powikłaniem ospy wietrznej jest bakteryjne nadkażenie wykwitów, zapalenie płuc, a także powikłania neurologiczne – ataksja móżdżkowa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Leczenie ospy wietrznej w niepowikłanych przypadkach u pacjentów poniżej 12. r.ż. jest objawowe. Leczenia przyczynowego wymagają pacjenci powyżej 12. r.ż., chorzy przewlekle, osoby z upośledzoną odpornością i dzieci z kontaktów domowych.

Ospa wietrzna stanowi ciągle istotny problem zdrowotny nie tylko w Polsce, lecz także w innych krajach, w których sczepienie ochronne nie znajduje się w kalendarzu szczepień obowiązkowych. Dane epidemiologiczne z Polski po 2017 r. wykazują duże wahania zachorowań, w tym spadek w latach 2020–2021 związany z pandemią COVID‑19 i ponowny wzrost w 2022 r., kiedy w Polsce zarejestrowano około 171 708 zachorowań na ospę wietrzną, z większością przypadków u dzieci poniżej 9. r.ż. [2]. Zakażenie jest dość częste i nieszczepionej osobie trudno go uniknąć. Ospa wietrzna charakteryzuje się sezonowym występowaniem. Zachorowania obserwuje się częściej w miesiącach zimowych i wiosną w klimacie umiarkowanym, a w porze chłodnej i suchej – w krajach tropikalnych. Dotyczą szczególnie dzieci przebywających w grupie w ośrodkach opieki dziennej, szkołach, szpitalach, domach dziecka.

Zapobieganie

Szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest dostępne w Polsce od wielu lat. Zalecane jest wszystkim osobom, które nie chorowały na ospę wietrzną. Szczepionka może być podawana od 9. m.ż., ale najczęściej zalecana jest do podawania od 13. do 14. m.ż. Szczepienie jest obowiązkowe i bezpłatne dla dzieci, które nie ukończyły 12. r.ż., obarczonych ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby: dzieci z rozpoznaną ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, z ciężkimi niedoborami odporności, w okresie poprzedzającym leczenie wywołujące upośledzenie odporności, tj. chemioterapia chorób nowotworowych, przeszczepienie narządów i związane z nim leczenie immunosupresyjne, przewlekłe leczenie dużą dawką glikokortykosteroidów systemowych [2]. Szczepieniem powinny zostać objęte również dzieci z otoczenia osób objętych wskazaniami do szczepień, jak również dzieci przebywające w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych, a także dzieci uczęszczające do żłobków [2]. W krajach, w których dla wszystkich dzieci wprowadzono szczepienie przeciwko ospie wietrznej do kalendarza szczepień obowiązkowych, zaobserwowano znaczący spadek zachorowań. W Stanach Zjednoczonych po wprowadzen...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI