Mikrobiota, obejmująca ogromną różnorodność mikroorganizmów, takich jak bakterie, wirusy czy grzyby, odgrywa niezbędną rolę w wielu procesach fizjologicznych – od wchłaniania składników odżywczych po modulację układu odpornościowego [1–5]. W związku z tym sposób porodu, jako potencjalny czynnik wpływający na wczesną kolonizację jelit noworodka, stał się przedmiotem intensywnych badań naukowych.
W dobie dynamicznego rozwoju technologii medycznych odsetek porodów przez cesarskie cięcie uległ znacznemu wzrostowi [6–9]. Chociaż cesarskie cięcia często wykonywane są z powodów medycznych, takich jak: stan zdrowia matki, zagrożenie dla płodu czy nieprawidłowe ułożenie, rosną obawy dotyczące potencjalnych konsekwencji tego zabiegu dla mikrobioty noworodka. Zrozumienie wpływu cesarskiego cięcia na mikrobiotę jelitową niemowlęcia ma zatem ogromne znaczenie dla zdrowia matki i dziecka [10–15].
Mechanizmy leżące u podstaw wpływu cesarskiego cięcia na mikrobiotę noworodka są wieloaspektowe, jednak najbardziej kluczową różnicą między porodem siłami natury a cesarskim cięciem jest początkowy kontakt noworodka z mikroorganizmami [16].
Podczas porodu drogą pochwową noworodek przechodzi przez kanał rodny, mając kontakt z różnorodnymi mikroorganizmami matki, które stanowią pierwsze źródło kolonizacji jelit [17, 18].
Drobnoustroje te, m.in. pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus) i bifidobakterie (Bifidobacterium), tworzą fundament zdrowej mikrobioty przewodu pokarmowego noworodka [19, 20].
Natomiast noworodki urodzone przez cesarskie cięcie omijają kanał rodny i są wystawione głównie na działanie drobnoustrojów środowiskowych obecnych w szpitalu oraz na skórze matki. Ta różnica w ekspozycji mikrobiologicznej może wpływać na odmienny skład i różnorodność mikrobioty jelitowej [21, 22].
Znaczenie wczesnej kolonizacji mikrobiologicznej dla prawidłowego rozwoju noworodka nie jest jeszcze do końca poznane, jednak jest bardzo intensywnie badanie. Wydaje się, że długofalowo może mieć ogromny wpływ na zdrowie każdego z nas [23, 24]. Pojawiające się dowody sugerują, że odejście od naturalnego przebiegu porodu, jakim jest poród drogą pochwową, na rzecz cesarskiego cięcia może prowadzić do zmian w mikrobiocie, które niosą ze sobą daleko idące konsekwencje [25, 26].
Zakłócenia w tworzeniu zrównoważonego i różnorodnego składu mikrobioty są powiązane z różnymi stanami chorobowymi, w tym z chorobami autoimmunologicznymi, zespołem metabolicznym, a nawet zaburzeniami psychicznymi [27–30].
Porównanie składu mikrobioty jelitowej – bakterie o korzystnym potencjale prozdrowotnym
Zarówno u noworodków urodzonych drogą naturalną, jak i za pomocą cięcia cesarskiego obserwuje się dość dużą różnorodność kolonizujących szczepów bakterii jelitowych. Niemniej całkowita różnorodność jest mniejsza u noworodków urodzonych za pomocą cięcia cesarskiego, co potwierdzono wieloma badaniami [15, 21, 26–28].
U noworodków urodzonych drogą naturalną obserwuje się istotnie większą obfitość takich bakterii, jak Bacteroides i Bifidobacterium, rozumianą jako udział masy danego szczepu w stosunku do całkowitej masy bakterii zidentyfikowanych w przewodzie pokarmowym (tab. 1) [31–33]. Szczepy Bifidobacterium są szczególnie ważne, p...