Ludzki przewód pokarmowy to dynamicznie rozwijający się mikrobiologiczny ekosystem, który stanowi kluczowy filar zdrowia człowieka. Kompleksowy skład mikrobioty przewodu pokarmowego, choć wciąż w dużej mierze nieodkryty, ukrywa w sobie bogactwo bakterii, grzybów, wirusów. Eksperymenty na modelach zwierzęcych nie pozostawiają wątpliwości co do krytycznej roli mikrobioty w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego. Zaburzenia równowagi mikroorganizmów w tym obszarze korelują z różnorodnymi schorzeniami, takimi jak: nieswoiste zapalenia jelit, zespół jelita nadwrażliwego, otyłość i – co niezwykle istotne – noworodkowe martwicze zapalenie jelit [1].
Moment, w którym bakterie zasiedlają ludzki przewód pokarmowy, nadal jest przedmiotem dyskusji, pomimo licznych badań poświęconych temu zagadnieniu. Istnieje teoria sugerująca, że kolonizacja może rozpocząć się już wewnątrzmacicznie, jednak bardziej powszechnie akceptowana jest koncepcja, według której proces ten zaczyna się w chwili porodu, gdy dziecko przechodzi przez kanał rodny matki. Kilka godzin po narodzinach dominującymi bakteriami w mikrobiocie noworodka są te należące do rodzaju Bifidobacterium [2].
Sposób narodzin oraz rodzaj karmienia (czy to mlekiem matki, czy mlekiem modyfikowanym) uznawane są za kluczowe czynniki kształtujące różnorodność kolonizacji, co z kolei ma wpływ na skład mikrobioty noworodka. W okresie noworodkowym i niemowlęcym w układzie pokarmowym dzieci karmionych mlekiem matki dominują Bifidobacterium. Standardową mikrobiotą układu pokarmowego w pierwszych miesiącach życia jest ta, która rozwija się u donoszonego, zdrowego noworodka, urodzonego drogą pochwową, a następnie karmionego wyłącznie mlekiem matki przez co najmniej 6 miesięcy. Mnogość Bifidobacterium u niemowląt jest związana z obfitością oligosacharydów w mleku matki, które stanowią doskonałą pożywkę dla tych bakterii. Dodatkowo mleko matki zawiera bakterie komensalne, w tym Bifidobacterium, co dodatkowo wspiera rozwój mikrobioty i właściwe zasiedlanie układu pokarmowego. Mleko kobiece wspiera również właściwe kształtowanie się układu odpornościowego dziecka. Na bazie tych badań firmy farmaceutyczne coraz częściej wzbogacają mieszanki mleka modyfikowanego o probiotyczne bakterie, co istotnie popr...
Wpływ mikrobioty jelitowej na stan zdrowia dziecka
Mikrobiota jelitowa to zespół mikroorganizmów tworzących w układzie pokarmowym złożony ekosystem. Większość z nich stanowią bakterie, jednak dolny odcinek układu pokarmowego „zamieszkują” też archeony (drobne jednokomórkowce), eukarionty (jądrowce), wirusy i grzyby. Istnieje wiele dowodów na to, że mikrobiota jelitowa odgrywa niezwykle ważną rolę dla zdrowia dziecka już od momentu jego narodzin. Natomiast probiotyki wspomagają jej korzystny wpływ na prawidłową funkcję układu pokarmowego i odpornościowego, głównie poprzez wspieranie naturalnej mikrobioty fizjologicznej i utrzymywanie jej równowagi. Tym samym zyskują one coraz więcej zastosowań również u najmłodszych pacjentów. Szczególną uwagą warto objąć szczepy z rodzaju Bifidobactrium, gdyż należą one do najliczniejszych bakterii w przewodzie pokarmowym zdrowego dziecka w pierwszych latach jego życia. Szczepy z gatunku Bifidobacterium breve zostały szczegółowo scharakteryzowane pod kątem potencjalnych właściwości probiotycznych. Należy podkreślić, że podobnie jak w przypadku wszystkich organizmów probiotycznych, korzystne efekty laboratoryjne i kliniczne są ściśle specyficzne dla szczepu. W pracy omówiona zostanie rola Bifidobacterium breve BR03 i Bifidobacterium breve B632 w ochronie prawidłowej funkcji przewodu pokarmowego niemowląt.