Skuteczne leczenie i profilaktyka grypy u dzieci – nowoczesne podejście w pediatrii

Studium przypadku

Grypa jest jedną z najczęstszych chorób układu oddechowego o etiologii wirusowej. Jest to choroba wysoce zakaźna. Według WHO co roku na grypę choruje aż 20–30% dzieci na świecie. Chociaż u wielu dzieci grypa jest samoograniczającą się, niepowikłaną chorobą, w niektórych przypadkach może mieć przebieg ciężki z poważnymi powikłaniami, np. zapaleniem płuc czy zapaleniem mięśnia sercowego. Dzieci poniżej 5. r.ż. oraz starsze, obciążone chorobami przewlekłymi stanowią grupę ryzyka ciężkiego przebiegu grypy. Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie obrazu klinicznego oraz dodatniego szybkiego testu antygenowego lub RT-PCR wymazu z nosa i gardła, choć w trakcie epidemii potwierdzenie rozpoznania nie jest konieczne do włączenia leczenia. Lekiem z wyboru jest oseltamiwir. Lek ten może skrócić czas trwania choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań. Należy go włączyć u dziecka z grupy ryzyka, rozważyć włączenie go u pozostałych dzieci. Leczenie należy wdrożyć jak najwcześniej, w ciągu 48 h od wystąpienia pierwszych objawów choroby. Jest on również zalecany do chemioprofilaktyki poekspozycyjnej. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania grypie pozostają coroczne szczepienia, które są zalecane każdemu dziecku powyżej 6. m.ż., u którego nie stwierdza się przeciwwskazań.

Grypa jest jedną z najczęstszych chorób układu oddechowego o etiologii wirusowej. Jest to choroba wysoce zakaźna [1]. Przenoszona jest drogą kropelkową, rzadziej przez kontakt ze skażonymi przedmiotami lub poprzez ręce oraz drogą powietrzną [2].
Okres wylęgania wynosi 1–4 dni (średnio 2). Wirus znajduje się w wydzielinie dróg oddechowych na 1 dzień przed wystąpieniem objawów i przez pierwszych 5–10 dni ich trwania, a u dzieci nawet do 21 dni [3]. Pacjenci z upośledzeniem odporności mogą wydalać wirusa nawet kilka miesięcy.
Wirus grypy należy do rodziny Orthomyxoviridae, wykazuje powinowactwo do nabłonka dróg oddechowych. U ludzi zakażenia wywołane są głównie typami A i B wirusa. Wirus grypy A charakteryzuje się dużą zmiennością antygenową białek HA i NA, co zwiększa jego wirulencję i sprawia, że odporność nabyta jest przejściowa [2], dlatego można chorować w każdym sezonie.

Epidemiologia

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na świecie każdego roku notowanych jest około miliarda przypadków zachorowań na grypę, w tym 3–5 milionów ma ciężki przebieg [4]. Choruje aż 20–30% dzieci i 5–10% dorosłych.
W strefie klimatu umiarkowanego (Polska) zachorowania występują corocznie w miesiącach zimowych (od października do kwietnia), osiągając szczyt najczęściej pod koniec lutego.
Zachorowalność była wyraźnie niższa w latach 2020–2021 – w okresie przypadającym na szczyt pandemii COVID-19, w związku z wprowadzeniem zasad dystansowania się, ale obecnie wraca już do poprzednich wartości.
Z danych epidemiologicznych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego wynika, że w okresie od 1.09.2022 r. do 30.08.2023 r. na grypę zachorowało ponad 6 mln 200 tys. ludzi, z powodu grypy hospitalizowano 36 tys. osób, zmarły 122 osoby. Najwięcej zachorowań na grypę odnotowano u dzieci w wieku do 4 lat (25,5%) [6]. 

Ryc. 1. Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę. Średnia dzienna zapadalność (na 100 tys. ludności) wg tygodniowych mel...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI