Choroby wywołane przez wirusy opryszczki pospolitej

Temat numeru

Wirusy opryszczki pospolitej należą do rodziny Herpesviridae liczącej ponad 100 gatunków. Osiem z nich odpowiada za objawowe zakażenia u ludzi (tabela 1). Herpesviridae zawierają podwójną nić DNA. 
Na podstawie budowy kapsydu, struktury genomu wyodrębniono trzy podrodziny: alfa, beta i gamma. Wirusy opryszczki pospolitej należą do podgrupy alfa. Zakażenia wywołane wirusami opryszczki pospolitej (HSV, Herpes simplex, Herpesvirus hominis) należą do najczęstszych zakażeń człowieka. W znacznej większości przypadków zakażenia HSV przebiegają bezobjawowo. Objawy kliniczne występują w ok. 10% przypadków. 

Typowe dla zakażenia wirusami opryszczki są zmiany pęcherzykowe na błonach śluzowych i skórze. Wyróżnia się dwa typy wirusów opryszczki pospolitej: typ 1 (HSV-1) powodujący zmiany w jamie ustnej, na spojówkach, rogówce i skórze górnej połowy ciała, oraz typ 2 (HSV-2) wywołujący zmiany głównie w okolicy narządów płciowych. Rzadko HSV-2 może wywołać zmiany w jamie ustnej. Odpowiada też za objawowe zakażenia u noworodków.

Epidemiologia

Jedynym naturalnym gospodarzem i rezerwuarem wirusa opryszczki jest człowiek. Źródłem zakażenia są osoby chore lub zakażone bezobjawowo. Zakażają osoby z zakażeniem pierwotnym i nawrotowym. Do zakażenia HSV-1 dochodzi zwykle w okresie dzieciństwa. Najczęściej zakażają się dzieci w wieku między 6. m.ż. a 5. r.ż. HSV-1 przenosi się przez kontakt bezpośredni ze zmianami opryszczkowymi lub kontakt ze śliną osoby zakażonej. Do zakażenia HSV-2 dochodzi drogą kontaktów seksualnych lub wertykalnie. Noworodek matki z zakażeniem opryszczkowym dróg rodnych może zakazić się w czasie porodu, szczególnie w sytuacji pęknięcia błon płodowych na 4–6 godzin przed urodzeniem. Zakażenie HSV-1 nie chroni przed HSV-2 [1, 2].

Tab. 1. Systematyka herpeswirusów

Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa Pełna nazwa zwyczajowa Podgrupa
HHV 1 HSV-1 Wirus opryszczki pospolitej alfa
HHV 2 HSV-2 Wirus opryszczki genitalnej alfa
HHV 3 VZV Wirus ospy wietrznej i półpaśca alfa
HHV 4 EBV Wirus Epsteina-Barr gamma
HHV 5 CMV Wirus cytomegalii beta
HHV 6 Ludzki wirus Herpes 6 beta
HHV 7 Ludzki wirus Herpes 7 beta
HHV 8 KSHV Wirus mięsaka Kaposiego gamma

Patogeneza

Wrotami zakażenia są błona śluzowa lub uszkodzona skóra. Wirus namnaża się w nabłonku jamy ustnej lub narządów płciowych. Replikacja w keratynocytach prowadzi do wystąpienia drobnych, bolesnych pęcherzyków na rumieniowo zmienionym podłożu. Po wniknięciu HSV do zakończeń nerwów dochodzi do transportu wirusa z miejsca zakażenia drogą aksonów nerwów czuciowych do zwojów, gdzie zostaje w postaci utajonej. W czasie reaktywacji za...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI