Kaszel u dziecka – jeden z najczęstszych problemów pediatrycznych

Studium przypadku Otwarty dostęp

Kaszel to najczęstszy objaw ze strony układu oddechowego, z którym mierzymy się w opiece ambulatoryjnej u dzieci. Podział kaszlu możemy przeprowadzić na podstawie kryterium czasowego: ostry i przewlekły oraz jego charakteru: suchy i produktywny. Kaszel ostry zwykle nie przysparza trudności diagnostycznych z uwagi na najczęstszą znaną etiologię tego schorzenia w postaci infekcji wirusowej. W diagnostyce kaszlu przewlekłego najistotniejsze jest szczegółowe przeprowadzenie wywiadu i badania fizykalnego. Prawidłowe badanie pacjenta w połączeniu z odpowiednimi badaniami pomocniczymi pozwalają na szybkie postawienie rozpoznania i wdrożenie leczenia przyczynowego. W przypadku leczenia farmakologicznego kaszlu należy kierować się profilem bezpieczeństwa stosowanych leków oraz ich mechanizmem działania.

Kaszel jest najczęstszym objawem ze strony układu oddechowego, z którym rodzice dzieci zgłaszają się do pediatry. Należy pamiętać, że nie zawsze jest on objawem chorobowym – zdrowe dziecko kaszle ok. 11 razy w ciągu doby. W przypadku gdy zwiększa się częstotliwość i nasilenie kaszlu, a codzienne funkcjonowanie dziecka jest zaburzone, należy rozpocząć poszukiwanie przyczyny takiej sytuacji [1].
Podczas wizyty w gabinecie lekarskim wskazane jest dążenie do rozpoznania choroby, której objawem jest kaszel. Jest to możliwe poprzez zebranie szczegółowego wywiadu (ustalenie czasu trwania, charakteru kaszlu i objawów towarzyszących) oraz dokładne badanie fizykalne pacjenta.

Definicja

Kaszel jest podstawowym odruchem obronnym organizmu pozwalającym na oczyszczenie dróg oddechowych z wydzieliny lub ciał obcych [2]. Odruch kaszlowy to łuk odruchowy, w którym bodźce odbierane są z receptorów czuciowych pobudzanych przez bodźce mechaniczne i chemiczne, a następnie podążają włóknami aferentnymi (doprowadzają bodźce do ośrodka kaszlu w rdzeniu przedłużonym) i włóknami eferentnymi (prowadzą impulsy do efektorów – mięśni wdechowych i wydechowych). Receptory kaszlu zlokalizowane są również poza układem oddechowym (między innymi w osierdziu, przeponie, przewodzie słuchowym zewnętrznym, błędniku), co tłumaczy, dlaczego jego przyczyna jest czasami zlokalizowana poza drogami oddechowymi [3, 4].

Czas trwania kaszlu

W zależności od długości czasu trwania można wyróżnić kaszel:

  • ostry, trwający do 3 tyg.,
  • przewlekły – zależnie od wytycznych uznaje się ramy czasowe powyżej 4–12 tyg., 
  • kaszel podostry trwający 3–8 tyg. [5]. 

Charakter kaszlu

Na podstawie charakteru możemy wyróżnić dwa rodzaje kaszlu:

  • suchy,
  • mokry. 

Podział ten często przysparza problemy rodzicom, którzy niejednokrotnie nie są w stanie jednoznacznie określić jego charakteru. 
W codziennej praktyce lekarskiej jest to przydatny podział umożliwiający ustalenie rozpoznania oraz odpowiednie ukierunkowanie diagnostyki. 
Kaszel suchy u dzieci najczęściej występuje w początkowej fazie infekcji, w astmie, po aspiracji ciała obcego, w śródmiąższowych chorobach płuc [6].
Z kaszlem mokrym mamy do czynienia zazwyczaj w przypadku obecności wydzieliny w górnych lub dolnych drogach oddechowych, u dzieci również najczęściej w przebiegu zakażenia układu oddechowego. 

Diagnostyka kaszlu ostrego

Badanie podmiotowe i p...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI