Wprowadzenie i epidemiologia
Podgłośniowe zapalenie krtani (krup wirusowy) to powszechna, ostra choroba układu oddechowego u dzieci. Występuje zwykle pomiędzy 6. m.ż. a 5. r.ż., z największym ryzykiem zachorowania w 2. r.ż. W Polsce szczyt zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy, między październikiem a kwietniem. Chłopcy są bardziej narażeni na krup niż dziewczynki (stosunek 3:2). Chociaż większość dzieci prezentuje łagodne i krótkotrwałe objawy, to podgłośniowe zapalanie krtani stanowi częstą przyczynę ostrych zaburzeń oddychania u dzieci poniżej 5. r.ż. i odpowiada za prawie 15% wszystkich wizyt w placówkach ochrony zdrowia z powodu ostrych chorób układu oddechowego w tej grupie wiekowej. Podgłośniowe zapalenie krtani jest przyczyną znacznej liczby wizyt w szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR), wiąże się z ryzykiem hospitalizacji, ale tylko mniej niż 1% przypadków charakteryzuje się ciężkim przebiegiem [1–3].
Etiologia i patofizjologia
Podgłośniowe zapalenie krtani jest wywoływane przez wirusy, a najczęstszymi czynnikami etiologicznymi są wirusy paragrypy 1 i 3 (75% przypadków), wirus grypy A i B, adenowirus, syncytialny wirus oddechowy (RSV) oraz ludzki metapneumowirus. Wirusy powodują stan zapalny dróg oddechowych z towarzyszącym obrzękiem błony śluzowej krtani. Na skutek obrzęku obszar podgłośniowy ulega zwężeniu, co odpowiada za typowe objawy tej choroby [1–4].
Obraz kliniczny
Objawy podgłośniowego zapalenia krtani zwykle pojawiają się nagle, najczęściej w nocy lub nad ranem. Do klasycznych objawów należą:
- szczekający kaszel (przypominający szczekanie foki),
- wdechowy świst krtaniowy (stridor),
- chrypka,
- duszność wdechowa, rzadziej wdechowo-wyde-
- chowa.
Podgłośniowe zapalenie krtani może być poprzedzone kilkudniowym okresem niespecyficznych objawów infekcji górnych dróg oddechowych, jak: nieżyt nosa, kaszel, gorączka. Objawy krupu zwykle są krótkotrwałe, z reguły trwają od 3 do 7 dni. U 60% pacjentów szcze...