Nadwrażliwość na pokarm to każdy niepożądany objaw występujący podczas spożycia określonego pokarmu lub po nim. U jej podłoża mogą leżeć różne mechanizmy patogenetyczne. Podstawowy podział obejmuje dwa typy nadwrażliwości: niealergiczna nadwrażliwość na pokarm oraz alergia pokarmowa.
Niealergiczne nadwrażliwości na pokarm podzielić można na: metaboliczne (np. nietolerancja laktozy, fruktozy, galaktozemia), farmakologiczne (np. histamina, tyramina), toksyczne (toksyny produkowane w żywności przez bakterie) oraz inne, niezdefiniowane (np. reakcja na substancje dodatkowe w żywności, takie jak siarczyny, benzoesan sodowy itp.).
U niemowląt i młodszych dzieci dosyć częstą niealergiczną nadwrażliwością na pokarm jest wtórna nietolerancja laktozy występująca np. jako następstwo zakażenia przewodu pokarmowego, celiakii, alergii pokarmowej. Nietolerancja laktozy jest bardzo często mylona z IgE-niezależną alergią na białka mleka krowiego, ze względu na podobną manifestację kliniczną, tj. nadmierne ilości gazów w jelicie, wzdęcia, bóle brzucha, biegunkę osmotyczną, tryskające stolce. Rozpoznanie nietolerancji laktozy w 1. r.ż. obejmuje próbę eliminacji laktozy z diety i następnie prowokacji pokarmowej, która umożliwia potwierdzenie związku pomiędzy jej spożyciem a występowaniem objawów klinicznych. Po zastosowaniu diety bezlaktozowej objawy powinny ustąpić najpóźniej po 2 tygodniach jej stosowania i powrócić po ponownym wprowadzeniu laktozy.
Alergia pokarmowa to niepożądana, powtarzalna i odtwarzalna reakcja, powstała w wyniku specyficznej odpornościowej odpowiedzi ustroju na spożyty pokarm. Odpowiedź ta może być IgE-zależna (udział przeciwciał klasy IgE), IgE-niezależna (udział innych mechanizmów odpornościowych najczęściej typu IV, rzadziej typu II i III według Gella i Coombsa) lub mieszana (IgE-zależna i IgE-niezależna).
W ciągu ostatnich kilkunastu lat częstość występowania alergii pokarmowych na świecie, i również w Polsce, znacznie wzrosła, dlatego stały się one istotnym problemem w codziennej praktyce lekarzy pediatrów, lekarzy rodzinnych, alergologów i innych lekarzy specjalistów. Najczęściej alergie pokarmowe rozpoznawane są u niemowląt i małych dzieci, a częstość ich występowania szacuje się na około 6–8% populacji dziecięcej. Najczęściej uczulające pokarmy to tzw. wielka ósemka alergenów pokarmowych, tj. mleko krowie, jajo kurze, soja, pszenica, orzechy arachidowe, inne orzechy oraz ryby i skorupiaki.
W 1. r.ż. częstoś...
Alergia na białka mleka krowiego u dzieci
Czy rodzaj stosowanego hydrolizatu może wpłynąć na marsz alergiczny?
Nadwrażliwość na pokarm to każdy niepożądany objaw występujący podczas lub po spożyciu określonego pokarmu. Podstawowy podział obejmuje dwa typy nadwrażliwości: niealergiczną nadwrażliwość na pokarm oraz alergię pokarmową. Alergia pokarmowa to niepożądana, powtarzalna i odtwarzalna reakcja, powstała w wyniku specyficznej odpornościowej odpowiedzi ustroju na spożyty pokarm. Odpowiedź ta może być IgE-zależna, IgE-niezależna lub mieszana (IgE-zależna i IgE-niezależna). Najczęściej alergie pokarmowe rozpoznawane są u niemowląt i małych dzieci (częstość występowania szacuje się na ok. 6–8% populacji dziecięcej). Najczęściej uczulające pokarmy to tzw. wielka ósemka alergenów pokarmowych tj. mleko krowie, jajo kurze, soja, pszenica, orzechy arachidowe, inne orzechy oraz ryby i skorupiaki. W 1. r.ż. częstość występowania alergii na białka mleka krowiego (ABMK) jest zdecydowanie największa. Odsetek niemowląt karmionych piersią z ABMK ocenia się na 0,5%, a niemowląt karmionych sztucznie na 1,9–3,2%. Alergię na białka mleka krowiego można podejrzewać u dziecka z objawami o charakterze natychmiastowym (wymioty, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, świszczący oddech, nieżyt nosa, suchy kaszel) lub opóźnionym (atopowe zapalenie skóry o średnim nasileniu, biegunka, krew w stolcach, niedokrwistość sideropeniczna, choroba refluksowa przełyku, zaparcie i wyjątkowo kolka niemowlęca). Inne przyczyny można rozważać w przypadku braku efektów terapii (dieta całkowicie pozbawiona białek mleka krowiego). Rozpoznanie stawia się głównie w oparciu o wywiad i jemu przypada zasadnicza rola diagnostyczna. Pomocne mogą się okazać testy skórne, stężenie specyficznych przeciwciał w klasie IgE, testy płatkowe oraz test karencji i prowokacji. Leczeniem pierwszego wyboru u dzieci z ABMK są hydrolizaty białka mleka krowiego o znacznym stopniu hydrolizy, a w szczególnych okolicznościach mieszanki elementarne. Ciekawym aspektem leczenia ABMK jest wpływ takiej terapii na tzw. marsz alergiczny. Wydaje się, że zastosowanie kazeinowego eHF z LGG zmniejsza ryzyko takiego marszu, choć zapewne wymaga to dalszych obserwacji.
Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.
