Żelazo jest potrzebne organizmowi człowieka m.in. do syntezy białek transportujących tlen (hemoglobina i mioglobina) oraz do wytwarzania enzymów hemowych i innych enzymów zawierających żelazo zaangażowanych w transport elektronów oraz w reakcje oksydo-redukcyjne. W diecie spożywamy 15-20 mg Fe (z tego wchłania się 1-2 mg/dobę). Podaż ta równoważy straty ze złuszczającymi się enterocytami i kolonocytami, a u kobiet, z miesiączkami. Zapotrzebowanie rosnących organizmów jest nieco większe. Zapotrzebowanie na Fe u niemowląt wynosi 1-15 mg/kg m.c./dobę, u wcześniaków - 2 – 15 mg/kg m.c./dobę, od 1 do 10 r.ż. 10 mg/dobę, a od 10 r.ż. – 12-15 mg/dobę. Miesiączkujące kobiety potrzebują ok. 15 mg/dobę, a ciężarne nawet 30 mg/dobę. Fe wchłania się tylko w dwunastnicy i jej uszkodzenie wiedzie z reguły do niedokrwistości sideropenicznej. Pokrycie zapotrzebowania nie jest łatwe z uwagi na niedużą zawartości Fe w diecie oraz zróżnicowaną jego przyswajalność w zależności od postaci (najlepiej wchłania się żelazo hemowe, potem Fe2+, nagorzej Fe3+). Leczenie niedoboru Fe oraz niedokrwistości sideropenicznej zwykle wymaga zastosowania doustnych preparatów Fe, a w ciężkich przypadkach terapii dożylnej lub transfuzji krwi. Większość z preparatów doustnych wymaga wysokiego dawkowania, czerni zęby, wywołuje nudności, bóle brzucha i zaparcia, a niewchłonięte Fe prowadzi do dysbiozy. Uszkodzenie kosmków dwunastniczych (np. w celiakii) może dodatkowo dramatycznie zmniejszać efekty terapii doustnej. Aby ominąć te bariery opracowano technologię sukrosomalną,tworząc cząsteczkę żelaza sukrosomalnego. Wchłania się ono nie tylko w dwunastnicy, ale również na całej długości jelita cienkiego oraz niezależnie od stężenia hepcydyny. Fe sukrosomalne przenika przez enterocyt, pomiędzy enterocytami i dodatkowo przez komórki M i dzięki temu wymaga czterokrotnie mniejszych dawek i znacznie rzadziej wywołuje objawy niepożądane (u mniej niż 9% leczonych).
Autor: prof. dr hab. n. med. Piotr Albrecht
prof. dr hab. n. med. Piotr Albrecht