Ochrona skóry niemowląt i dzieci przed promieniowaniem słonecznym

Skórę niemowląt i dzieci charakteryzują liczne odrębności rozwojowe, co przekłada się na wyraźniejszy niekorzystny wpływ promieniowania słonecznego w porównaniu do osób dorosłych [1]. Należy również pamiętać, że dzieci chętnie spędzają czas na zabawach na świeżym powietrzu, w związku z czym często eksponują się na promieniowanie słoneczne. Co ciekawe, minimalna dawka rumieniowa promieniowania ultrafioletowego typu B u dzieci jest podobna do dawki u dorosłych. Ponadto wykazano, że u noworodków rozwój hiperpigmentacji pod wpływem ekspozycji na promieniowanie słoneczne pojawia się w ciągu pierwszych miesięcy, najczęściej w 30.–45. dniu życia [2]. Do około 3. r.ż., czyli do momentu osiągnięcia pełnej dojrzałości anatomiczno-funkcjonalnej skóry, stwierdza się zmniejszone stężenie melaniny w skórze oraz cieńszą warstwę rogową. Zjawiska te wiążą się z bardziej nasilonym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UVR), szczególnie w związku z możliwością wnikania do głębokich warstw skóry. Uszkodzenie brodawek skórnych i naczyń krwionośnych może prowadzić do fotoimmunosupresji. W przypadku komórek warstwy podstawnej naskórka, charakteryzujących się wysokim potencjałem proliferacyjnym, stwierdza się wysoką podatność na mutagenezę wywołaną przez UVR. Do pozostałych odrębności rozwojowych, o których należy wspomnieć, należy mniejsza grubość skóry niż u dorosłych, a także większy stosunek powierzchni skóry do masy ciała, co implikuje dobre zdolności absorpcyjne, a z drugiej strony może wiązać się z ryzykiem rozwoju powikłań toksycznych miejscowych preparatów aplikowanych na duże powierzchnie. Ponadto istotne znaczenie mają niewykształcone w pełni mechanizmy termoregulacji oraz zwiększona przeznaskórkowa utrata wody [3, 4].
 

Opisane mechanizmy jasno wskazują, że skóra niemowląt i dzieci charakteryzuje się znaczną podatnością na działanie UVR. Co więcej, ponad połowa dawki kumulacyjnej UVR nabywana jest do 19. r.ż., zatem jest to okres krytyczny. Warto pamiętać, że niektóre choroby współistniejące, na przykład reumatologiczne, mogą nasilać niekorzystne efekty promieniowania słonecznego [5]. Szczególnie istotny wydaje się fakt, że oparzenia słoneczne, zwłaszcz...