Niedokrwistości z niedoboru żelaza

Niedokrwistość to choroba, o której wszyscy wiemy, ale niestety nie zawsze potrafimy ją rozpoznać w odpowiednim momencie. W efekcie dochodzi do zaburzeń w funkcjonowaniu całego organizmu, począwszy od centralnego układu nerwowego, na zmianach skórnych i jej przydatkach kończąc. Choroba ta dotyczy noworodków, niemowląt, dzieci młodszych i starszych, ale także dorosłych. Jest więc istotnym problemem w codziennej pracy lekarza pediatry i lekarza rodzinnego.

Kiedy powinniśmy myśleć o niedokrwistości, czyli o stanie, w którym dochodzi do obniżenia stężenia hemoglobiny z obniżeniem lub bez obniżenia liczby krwinek czerwonych w porównaniu z normami przyjętymi dla określonego wieku rozwojowego?

Zanim zajmiemy się przyczynami rozwoju niedokrwistości, należy ustalić, czy niedokrwistość jest spowodowana zaburzeniem wytwarzania krwinek czerwonych, czy też nadmiernym ich niszczeniem lub wynika z utraty krwi. 

Wyróżniamy więc:

Niedokrwistości spowodowane ostrą i przewlekłą utratą krwi
Niedokrwistości spowodowane zaburzeniami wytwarzania krwinek czerwonych i hemoglobiny
A.    Zaburzenia czynności szpiku związane z niedoborem czynników niezbędnych do prawidłowej erytropoezy:

1. stany niedoboru żelaza;
2. niedobór kwasu foliowego, witaminy B12 i innych czynników warunkujących prawidłową syntezę kwasów nukleinowych;
3. niedobór witamin B2, B6, PP, C oraz E;
4. niedobór pierwiastków śladowych (miedzi, kobaltu, magnezu);
5. niedobór białek i niektórych aminokwasów.

B.    Niedokrwistości hipo- i aplastyczne wrodzone i nabyte:

1. wrodzona niedokrwistość hipoplastyczna typu Blackfana-Diamonda;
2.  niedokrwistość aplastyczna wrodzona;
3. niedokrwistości aplastyczne nabyte:
   • uwarunkowane działaniem czynników fizycznych i chemicznych,
   • spowodowane wyparciem prawidłowej erytropoezy przez rozrost komórek białaczkowych, przerzuty nowotworowe, plasmocytomę, chorobę Gauchera, zespół Albersa-Schűnberga, mielosklerozę i inne,
   • niedokrwistość hipo- i aplastyczna wywołana czynnikami zakaźnymi,
   • niedokrwistość hipo- i aplastyczna uwarunkowana zaburzeniami w wydzielaniu gruczołów dokrewnych,
   • stany hipo- i aplastyczne na podłożu odpornościowym,
   •  niewydolność układu czerwonokrwinkowego związana z zaburzeniami produkcji erytropoetyny,
   • stany niewydolności szpiku związane z hipersplenizmem lub bardzo powiększoną śledzioną bez objawów nadczynności,
   • zespoły mielodysplastyczne.

Niedokrwistości związane ze zwiększonym rozpadem krwinek czerwonych (niedokrwistości hemolityczne)
A.    Zespoły hem...