Leczenie ostrej biegunki u dzieci – aktualne zasady postępowania

Studium przypadku

Ostra biegunka pozostaje jednym z najczęstszych powodów hospitalizacji dzieci poniżej 5. r.ż. i istotnym problemem zdrowia publicznego. Najgroźniejszym powikłaniem jest odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe. Niniejszy artykuł przedstawia aktualne zasady leczenia ostrej biegunki u dzieci z uwzględnieniem nawadniania doustnego, żywienia oraz innych metod postępowania objawowego. Standardem leczenia pozostaje nawadnianie doustne z wykorzystaniem roztworów o zmniejszonej osmolarności, które zmniejszają objętość stolca i ryzyko wymiotów (w porównaniu do roztworów standardowych). Suplementacja cynkiem skraca czas trwania biegunki i redukuje nawroty na terenach o częstym deficycie tego pierwiastka i występowaniu niedożywienia. Antybiotykoterapia powinna być zarezerwowana dla wybranych przypadków biegunki o etiologii bakteryjnej. Probiotyki (szczepy Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii) mogą skracać czas trwania biegunki wirusowej. Karmienie piersią należy kontynuować, a żywienie doustne wznowić jak najwcześniej. Podsumowując, leczenie ostrej biegunki u dzieci powinno być oparte na skutecznym nawadnianiu, wsparciu odżywienia i racjonalnym stosowaniu suplementacji. Kluczowe znaczenie ma unikanie niepotrzebnej antybiotykoterapii.
 

Ostra biegunka definiowana jest jako zwiększona częstość, objętość i płynność stolców. Zwykle jest to liczba > 3 luźnych stolców dzienne lub przekraczająca o 2 zwykłą dzienną liczbę wypróżnień. Zwiększonej liczbie wypróżnień może towarzyszyć gorączka i wymioty; objawy zwykle utrzymują się do 14 dni. Według WHO ostra biegunka pozostaje jedną z głównych przyczyn zachorowalności i umieralności dzieci poniżej 5. r.ż., szczególnie w krajach rozwijających się [1]. Najczęściej ma etiologię wirusową (rotawirusy, norowirusy, adenowirusy), rzadziej bakteryjną (Shigella, Salmonella, Escherichia coli) lub pasożytniczą (Giardia lamblia, Enta-
moeba histolytica).

Ostra biegunka u dzieci zwykle ma charakter samo-
ograniczający się. Leczenie ma charakter objawowy. Najpoważniejsze konsekwencje kliniczne wynikają z odwodnienia i zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej. Leczenie ukierunkowane jest przede wszystkim na przywrócenie homeostazy w zakresie gospodarki wodno-elektrolitowej, utrzymanie żywienia i zapobieganie powikłaniom.

Postępowanie

Ocena stanu nawodnienia

Stopień odwodnienia ocenia się, uwzględniając następujące parametry: utrata masy ciała, suchość błon śluzowych, wydłużony czas napełniania naczyń włosowatych, utrata turgoru skóry oraz pogłębiony wzorzec oddechowy. Inne ważne objawy, które wymagają natychmiastowej uwagi, to: przyspieszony puls, zmniejszone skurczowe i/lub rozkurczowe ciśnienie tętnicze oraz zapadnięte ciemiączko (u dzieci, u których ciemiączko pozostaje niezarośnięte). Gorączka jest częstym objawem i może nasilać utratę płynów. Do szybkiej oceny klinicznej wykorzystuje się skalę oceny odwodnienia (clinical dehydrationc scale, CDS) lub inne zestawy wspomnianych parametrów klinic...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI