0
290
Gardło jest strukturą anatomiczną ciągnącą się od podstawy czaszki do VI kręgu szyjnego [9], będącą skrzyżowaniem dróg oddechowych z układem pokarmowym. Parzyste migdałki podniebienne są zaś skupiskiem tkanki limfatycznej, położonej pomiędzy łukami podniebiennymi. Problem leczenia ostrego zapalenie gardła i migdałków (OZGM) dotyczy lekarzy różnych specjalności, w tym lekarzy rodzinnych i pediatrów. Zdecydowana większość przypadków zakażeń posiada etiologię wirusową, stanowiącą 70–85% przyczyn u dzieci powyżej 3. r.ż. oraz 90–95% u dorosłych [2, 3]. Etiologia bakteryjna, wśród której dominują zakażenia Streptococcus pyogenes (paciorkowce beta-hemolizujące grupy A), stanowi mniejszość przypadków i fakt ten powinien być uwzględniany w doborze odpowiedniego sposobu leczenia OZGM.
Rozpoznanie OZGM opiera się na objawach zgłaszanych przez chorego, takich jak: ból, uczucie drapania z towarzyszącymi często gorączką, katarem, kaszlem, chrypką, bólem brzucha lub nudnościami, w zestawieniu z dokładnym badaniem lekarskim. Niestety dokładnie zebrany wywiad i przeprowadzone skrupulatnie badanie lekarskie nie pozwalają na jednoznaczne postawienie diagnozy co do etiologii zapalenia, ale mogą ułatwić decyzję w przyjęciu odpowiedniej taktyki leczenia.
Ostre wirusowe zapalenie gardła i migdałków
Zapalenie wirusowe cechuje się bólem gardła zazwyczaj o mniejszym nasileniu aniżeli w etiologii bakteryjnej, z towarzyszącymi: kaszlem, katarem, chrypką, bólem mięśni i stawów, biegunką oraz stanami podgorączkowymi lub gorączką. W badaniu przedmiotowym uwagę zwracają obrzęk i zaczerwienienie błony śluzowej gardła, wydzielina śluzowa w przewodach nosowych, pęcherzyki lub owrzodzenia w obrębie błony śluzowej, towarzyszące zapalenie spojówek oraz migdałki podniebienne niepokryte nalotem włóknikowym (za wyjątkiem mononukleozy oraz infekcji adenowirusowej) [1].
Większość przypadków OZGM ustępuje samoistnie, wymagając jedynie leczenia objawów stanu zapalnego (leczenie objawowe). Zwalczanie bólu i gorączki nie powinno budzić praktycznych zastrzeżeń, zważywszy na fakt, że z reguły towarzyszy im szereg innych dolegliwości.
Paracetamol jest powszechnie znanym lekiem przeciwgorączkowym oraz przeciwbólowym, mającym przeciwgorączkowe działanie na tzw. termostat podwzgórzowy, a faktycznie komórki ośrodka termoregulacji. Lek ten cechuje się wysoką biodostępnością doustną (ok. 80%), wyższą aniżeli doodbytniczą (ok. 60%) oraz znaczną rozpiętością pomiędzy dawką terapeutyczną a toksyczną. Skuteczne leczenie paracetamolem wymaga regularnego podawania leku co cztery godziny, a nie tylko w sposób doraźny i nie powinno być dłuższe niż trzy dni bez konkretnego uzasadnienia. Dawkowanie paracetamolu przedstawia tab. 1.
Tab. 1. Dawkowanie paracetamolu
| Dorośli i dzieci o masie ciała powyżej 40 kg | Dzieci o masie ciała poniżej 40 kg | |
| Doustnie | 750–1000 mg co 4–6 godz., nie przekraczając dawki dobowej 4 g | 10–15 mg/kg co 4 godz. |
| Doodbytniczo | 1500 mg co 4–6 godz. | 15 mg/kg co 4 godz. |
Tab. 2. Dawkowanie ibuprofenu
| Dorośli i dzieci o masie ciała powyżej 40 kg | Dzieci o masie ciała poniżej 40 kg | |
| Doustnie | 200–400 mg co 4–6 godz. | 5–10 mg/kg co 6–8 godz. |
| Doodbytniczo | 5–10 mg/kg co 6–8 godz. |
Kolejnym skutecznym lekiem o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwgorączkowym, ale również o działaniu przeciwzapalnym, jest ibuprofen, należący do grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Przeciwgorączkowe działanie ibuprofenu jest również ośrodkowe, natomiast działa on na inną komponentę cyklooksygenazy podwzgórzowej i wzgórzowej niż paracetamol [1]. Lek bardzo dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego do krwi i penetruje do tkanek, w szczególności zmienionych zapalnie. Ostrożności natomiast wymaga potencjalne działanie gastrotoksyczne oraz prozakrzepowe. Leczenie ibuprofenem również wymaga stałych odstępów czasowych i nie powinno przekraczać 3...
