Zaburzenia wzrastania w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych – opis trzech przypadków

9-letni chłopiec z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (WZJG) został skierowany do oddziału endokrynologii dziecięcej w celu diagnostyki niskiego wzrostu. Urodzony z ciąży I, w 27. tygodniu, z porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zagrażającego niedotlenienia płodu w przebiegu przedwczesnego pęknięcia błon płodowych i podejrzenia zakażenia wewnątrzmacicznego, oceniony na 5-6-6 punktów w skali Agar, z masą ciała 835 g (-2 SD [1]). W wywiadzie liczne obciążenia związane z głębokim wcześniactwem wymagające ponad trzymiesięcznego leczenia w warunkach OIT (w tym niewydolność krążeniowo-oddechowa, krwawienie okołokomorowe II stopnia, retinopatia, niedoczynność tarczycy, niedrożność przewodu pokarmowego leczona operacyjnie, cholestaza).
Ponadto od 4. r.ż. dziecko znajdowało się pod opieką gastroenterologiczną z powodu rozpoznanego wówczas WZJG, natomiast w momencie rozpoczęcia diagnostyki niedoboru wzrostu dziecko było w remisji choroby, leczone wyłącznie preparatem mesalazyny. 
Według dostępnych danych krzywa wzrastania chłopca przebiegała stale około 2–4 cm poniżej 3. centyla [2] (ryc. 1, linia czerwona). Przewidywany wzrost ostateczny na podstawie pomiarów wysokości ciała rodziców wyliczony został na 175 cm (25. centyl). W dniu przyjęcia do oddziału wysokość ciała chłopca wynosiła 123 cm (< 3. centyla), masa ciała 22 kg (< 3. centyla), BMI 14,5 kg/m² (ok. 12. centyla). Budowa ciała była drobna, proporcjonalna. Chłopiec był w okresie przedpokwitaniowym. 
 

Na podstawie RTG nadgarstka i ręki niedominującej wiek kostny oceniono na 9 lat (zgodny z wiekiem kalendarzowym). W badaniach laboratoryjnych potwierdzono prawidłową czynność tarczycy, nerek oraz wątroby. Na podstawie prawidłowego wyniku testu spontanicznego wydzielania hormonu wzrostu we śnie (maksymalne stężenie hormonu wzrostu 16,7 ng/ml) wykluczono somatotropinową niedoczynność przysadki.
Chłopca zakwalifikowano do leczenia preparatem rekombinowanego hormonu wzrostu (ang. recombinant human growth hormone, rhGH) w ramach programu lekowego NFZ dla dzieci urodzonych jako zbyt małe w porównaniu do czasu trwania ciąży (ang. small for gestatnional age – SGA/intrauterine growth retardation – IUGR). Chłopiec po pół roku leczenia przebiegającego bez powikłań uzyskał wzrost powyżej 3. centyla, a po 3 latach terapii powyżej 10. centyla (ryc. 1, linia niebieska).
8-letni chłopiec z WZJG oraz wtórną, jatrogenną niedoczynnością kory nadnerczy został przyjęty do oddziału endokrynologii dziecięcej w celu diagnostyki niedoboru wzrostu. Urodzony z ciąży I, porodu drogą cięcia cesarskiego,...