Duszność to subiektywne odczucie trudności w oddychaniu. Jest to objaw złożony, którego zadaniem jest ostrzeganie przed krytycznym zagrożeniem dla homeostazy ustrojowej [1]. Objawy duszności mogą pojawiać się nagle (duszność ostra) lub też narastać przez dłuższy czas (duszność przewlekła) (tab. 1). Klinicznie, ze względu na fazę oddechową, w której występują objawy, możemy wyróżnić duszność wdechową, wydechową lub mieszaną wdechowo-wydechową (tab. 2). Duszność jest objawem mogącym świadczyć o wielu zaburzeniach, nie zawsze dotyczących pierwotnie układu oddechowego (tab. 3) [2, 3].
Z uwagi na subiektywny charakter odczuwanych dolegliwości, co w szczególności dotyczy dzieci, w ocenie duszności należy analizować obiektywne objawy, które dają możliwość oceny nasilenia duszności. Tymi objawami są: tachypnoe, ortopnoe, ruchy skrzydełek nosa, udział dodatkowych mięśni oddechowych, wciąganie dołka jarzmowego, przestrzeni międzyżebrowych lub podżebrzy, tolerancja wysiłku, postękiwanie, sinica, trudności w karmieniu u dzieci młodszych i mówieniu u dzieci starszych [2, 4]. Duszności mogą towarzyszyć także takie objawy jak: kaszel, świszczący oddech, asymetria ruchów klatki piersiowej.
Obraz kliniczny pozawala na rozpoznanie duszności, natomiast badania pomocnicze są niezbędne w celu postawienia ostatecznego rozpoznania.
U dziecka z dusznością przydatnymi badaniami różnicującymi przyczyny wystąpienia objawów są:
- pomiar saturacji,
- badania laboratoryjne (gazometria, morfologia, badania biochemiczne),
- obrazowe badania układu oddechowego (RTG, USG, TK, MR),
- bronchoskopia,
- EKG,
- ECHO serca.
Do najczęstszych przyczyn wystąpienia nagłej duszności w populacji pediatrycznej należą ostre podgłośniowe zapalenie krtani, zapalenie oskrzeli z obturacją oraz zaostrzenie astmy oskrzelowej.
Duszność | |
Ostra | Przewlekła |
Ciało obce w drogach oddechowych Obrzęk naczynioruchowy krtani i języka Porażenie strun głosowych Ostre podgłośniowe zapalenie krtani Zapalenie nagłośni Obturacja oskrzeli Odma opłucnowa Ostra niewydolność serca |
Przewlekłe choroby płuc (mukowiscydoza, astma oskrzelowa źle kontrolowana) Choroby śródmiąższowe płuc Ciężka niedokrwistość Niewydolność krążenia (wady serca, nadciśnienie płucne) |
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
- ...i wiele więcej!