Kliniczne aspekty kwasicy ketonowej u dzieci

Cukrzyca typu 1 jest z jednej strony najczęstszą przewlekłą chorobą u dzieci, ale z drugiej relatywnie rzadko występującą – obecnie w Polsce jest około 30 000 dzieci poniżej 18. r.ż. z cukrzycą. Wskaźnik zachorowalności jest na poziomie 15–19 nowych przypadków/1 000 000 populacji/rok i mniej niż połowa dzieci z nowo rozpoznaną cukrzycą jest w stanie kwasicy ketonowej. Szacuje się w oparciu o dane epidemiologiczne, że – w zależności od regionu świata – kwasica ketonowa występuje od 15%–70% dzieci z cukrzycą [1], częściej u małych dzieci i w rodzinach, które nie mają dostępu do placówek służby zdrowia [2]. Kwasica ketonowa może również wystąpić u osób z wcześniej rozpoznaną chorobą; częstość występowania wynosi od 1/100/rok do 10/100/rok [3]. Jest to powikłanie o szczególnym znaczeniu społecznym, przede wszystkim z powodu zagrożenia życia (najczęstsza przyczyna zgonów dzieci z cukrzycą typu 1) oraz ze względu na bardzo wysoki koszt leczenia [4]. 
W Polsce, w oparciu o badanie przeprowadzone w jednym z większych ośrodków diabetologicznych, w którym zarejestrowanych jest ponad 1000 dzieci z cukrzycą typu 1, oszacowano częstość występowania kwasicy ketonowej u dzieci z nowo rozpoznaną chorobą w latach 2006–2007, jak i w kolejnych latach 2013–2014 [5]. 
Stwierdzono, że co trzecie dziecko (30%) przyjmowane było do szpitala w stanie kwasicy ketonowej. Podobny, ale nieco niższy odsetek stwierdzono w badaniu populacyjnym w Austrii (25%) i w jednym z niemieckich landów 26% [6]. 
Dodatkowo autorzy stwierdzili, że dwukrotnie częściej ketoza i kwasica ketonowa występuje u dzieci poniżej 3. r.ż. w chwili rozpoznania cukrzycy. Taką prawidłowość stwierdzono w każdym z powyższych krajów. Świadczy to jednoznacznie o problemie zbyt późnego rozpoznawania cukrzycy przez lekarzy opieki podstawowej, ale kryją się za tym pewne pułapki i trudności kliniczno-diagnostyczne, które zostaną omówione w artykule. 
Należy jednak też wziąć pod uwagę to, że Polska jest krajem o najszybszym wzroście zachorowań na cukrzycę w...