WHO świadoma skutków i zagrożeń, jakie spowodowała w latach 1918–1919 pandemia wirusa grypy hiszpanki, powołała w 1947 r. Globalną Sieć Nadzoru nad Grypą – obecna jej nazwa Global Influenza Surveillance and Response System – WHO GISRS. Powołano 6 międzynarodowych centrów referencycjnych WHO Collaborating Centre for Reference and Reasearch on Influenza oraz na dziś 149 Krajowe Ośrodki ds. Grypy w świecie. W Polsce ośrodek zlokalizowany jest w Zakładzie Badania Wirusów Grypy w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytytut Badawczy w Warszawie [1]. Powołanie GISRS miało na celu wirusologiczny i epidemiologiczny monitoring wirusów oddechowych ze szczególnym uwzględnieniem wirusa grypy oraz wychwycenie nowego wariantu o cechach pandemicznych [1]. Należy również mieć świadomość, że nie tylko liczba zarejestrowanych w sezonie zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę jest ważna, ale sprawą ogromej wagi jest analiza struktury zmienności szczepów wirusa grypy w aspekcie właściwego doboru składu szczepionki przeciwko grypie na następny sezon epidemiczny. Utworzenie w Kraju i koordynowanie Systemu Nadzoru nad Grypą SENTINEL i NON-SENTINEL włączającego do współpracy 16 WSSE, oraz opracowanie elektronicznego systemu monitorowania danych dotyczących krążących wirusów grypy i wirusów grypopodobnych w całym kraju, pozwoliło na szybkie przekazywanie informacji do WHO [2]. Wirus grypy ulega stałym mutacjom, ze względu na występowanie również w świecie zwierząt [3].
Grypa nie jest chorobą patognomoniczną, co sprawia, że objawy grypopodobne może wywołać ponad 200 wirusów, w tym wirusy parainfluenzy, wirusy RS, adenowirusy, rynowirusy, coronawirusy, wirusy Coxackie, ludzki metapneumowirus, powodujące zachorowania w tym samym czasie, co wirus grypy. Z tego powodu laboratoryjne potwierdzenie zakażenia wirusem grypy ma istotne znaczenie w kontroli zachorowań na grypę i stanowi ważny element oceny skuteczności szczepionek i leków przeciwwirusowych. Należy podkreślić, że obecnie w celach diagnostycznych wirusów oddechowych najczęściej stosowanymi metodami są różne odmiany metod biologii molekularnej. W badaniach naukowych w przypadku wirusów oddechowych stosujemy namnażanie patogenu w różnych hodowlach tkankowych, a w przypadku grypy dodatkowo w 11-dniowych zarodkach kurzych (tabela 1).
Wirus | Rodzina | Podstawowe objawy kliniczne | Metody diagnostyczne |
*Grypa typ A, B, C |
Orthomyxoviridae | nagłe pojawienie się gorączki, dreszcze, ból mięśni i głowy, zapalenie gardła, krtani, migdałków, katar, zapalenie spojówek, ogólne rozbicie |
|
*Parainfluenza typ 1,2,3,4 |
Paramyxoviridae | gorączka, kaszel, chrypa (gł. typ 1, 2, 3), zapalenie oskrzeli i płuc (gł. typ 3), zapalenie górnych dróg oddechowych (gł. typ 4) |
|
*RSV | Paramyxoviridae | gorączka, zapalenie oskrzeli, płuc, zapalenie, górnych dróg oddechowych |
|
Ludzki metapneumo-wirus(hMPV) | Paramyxovoiridae | wydzielina z nosa, trudności w połykaniu ze zmniejszonym łaknieniem, gorączka, zapalenie gardła, zapalenie krtani |
|
*Rhinowirusy | Picornaviridae | katar, kaszel, kichanie, ból gardła, głowy, rzadziej gorączka, zwykle niewysoka |
|
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
- ...i wiele więcej!