Ostre zapalenie nosa i zatok przynosowych Jak rozpoznawać i jak leczyć?

Ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych (OZNiZP) (rhinosinusitis) jest chorobą występującą powszechnie i będącą znacznym obciążeniem zarówno dla służby zdrowia, jak i przyczyną istotnego obniżenia produktywności jednostek. Jest konsekwencją zakażenia wirusowego, tzw. przeziębienia, wywołanego najczęściej przez: rino- i orbiwirusy, wirusy RS, grypy i paragrypy oraz adenowirusy. Zakażenie bakteryjne jest następstwem wirusowego OZNiZP i występuje jedynie w 0,5–2% przypadków OZNiZP. OZNiZP u dzieci definiuje się jako nagłe wystąpienie dwóch lub więcej następujących objawów: blokada/niedrożność/obrzęk błony śluzowej nosa lub obecność przebarwionej wydzieliny z nosa (wydostającej się z otworów nosowych lub ściekającej po tylnej ścianie gardła) lub obecność kaszlu (w dzień i w nocy) przez < 12 tygodni z okresami wolnymi od objawów, jeśli problem się powtarza. Podstawowym sposobem leczenia jest terapia objawowa, a leczenie antybiotykiem jest wskazane i potrzebne, dopiero jeśli jest to trzeci epizod ostrego zapalenia zatok w danym roku lub gdy obecne są powikłania. W pierwszym bakteryjnym zakażeniu z reguły wystarcza intensywna terapia objawowa. Powikłania oczodołowe OZNiZP nie należą do rzadkości i warto o nich pamiętać. Obejmują one zapalenie tkanki łącznej okołooczodołowej i częściej zapalenie tkanki łącznej oczodołu i są najczęściej zjawiskiem wtórnym do ostrego bakteryjnego zapalenia sitowia. Ocena tego powikłania powinna obejmować tomografię komputerową oczodołów i zatok z konsultacją okulistyczną i otolaryngologiczną. Rozpocząć także należy leczenie dożylnymi antybiotykami. Zapalenie tkanki łącznej oczodołu może wymagać chirurgicznego drenażu zatok sitowych lub oczodołu. W podsumowaniu zawarto algorytm postępowania diagnostycznego i leczniczego u dziecka chorego na OZNiZP, zaproponowany przez EPOS w 2020 r.