Zaparcie jest w większości przypadków bardziej zaburzeniem niż chorobą, jednak zdarza się często, że w swych najbardziej nasilonych i długotrwałych postaciach zaparcie znacznie obniża jakość życia i stwarza trudności diagnostyczno-terapeutyczne.
Nawet teleporada w przypadku zaparcia nie powinna nastręczać trudności, a co ważne, ewentualny błąd nie niesie za sobą katastrofalnych następstw. Zaparcie nie jest zjawiskiem rzadkim gdyż stanowi [1]:
- 3–10% wizyt u pediatry,
- 25% wizyt u gastroenterologa,
- U 40% dzieci objawy pojawiają się w 1. r.ż.
Blisko 95% przypadków zaparcia to tzw. zaparcie czynnościowe, czyli stan w którym wykonywanie rozlicznych badań (USG, RTG, manometria, kolonoskopia, diagnostyka histopatologiczna) nie tylko, że nie przynosi z reguły żadnych szczególnych rezultatów, ale także jest w większości przypadków całkowicie zbędna. Dotyczy to także niemowląt.
Objawy zaparcia w wieku niemowlęcym [2]:
- Wysiłek, ból przy oddawaniu stolca.
- Stolec zbity, twardy (tzw. „kozie bobki”), oddawany rzadziej niż codziennie.
- Żywa, świeża krew na stolcu na skutek pękania śluzówki.
- Zmniejszone łaknienie.
- Małe przyrosty masy ciała.
Ważnym zadaniem lekarza, bez względu na wiek chorego, jest wykluczenie tzw. objawów alarmowych mogących sugerować przyczynę organiczną. Drogą wywiadu i niekiedy badania fizykalnego wykluczyć należy następujące problemy [2, 3]:
- Opóźnione oddanie smółki (> 24 godz.) – częste w chorobie Hirschsprunga.
- Pojawienie się zaparcia przed ukończeniem 1. m.ż.
- Choroba Hirschsprunga w wywiadzie ro...