Celiakia

Studium przypadku

Celiakia (choroba trzewna) to enteropatia autoimmunizacyjna o podłożu genetycznym. Dotychczas uważano, 
że jest to rzadka choroba wieku dziecięcego (i nie tylko), jednak współczesne dane wskazują, że celiakia jest jedną z najczęstszych chorób autoimmunizacyjnych. Może się ona ujawniać (lub nie) w każdym wieku i wywoływać objawy z wielu narządów i układów, a nie – jak sądzono początkowo – tylko z układu pokarmowego. W Europie występuje z częstotliwością 1:130–300, choć obserwuje się dużą zmienność w zapadalności, nawet w sąsiadujących ze sobą krajach. 

Etiologia

Istotą schorzenia w klasycznej postaci są zaburzenia wchłaniania spowodowane przewlekłym autoimmunizacyjnym stanem zapalnym w jelicie cienkim. U osób predysponowanych genetycznie, w wyniku kontaktu z glutenem oraz pokrewnymi prolaminami, dochodzi do powstawania przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG) i endomysium mięśni gładkich (EMA) oraz odpowiedzi komórkowej. Te mechanizmy prowadzą do uszkodzenia i zaniku kosmków jelitowych, rozrostu krypt, a to z kolei do biegunki oraz zaburzeń wchłaniania.

Przebieg kliniczny

Istnieje wiele różnych klasyfikacji celiakii, najczęściej wyróżnia się postaci: klasyczną, atypową, niemą, latentną oraz potencjalną. 

Dawniej dominowała postać klasyczna nietolerancji glutenu z objawami z przewodu pokarmowego, tzn. biegunką tłuszczową, bólami brzucha, postępującą utratą masy ciała, dużym brzuchem, cienkimi kończynami, krzywicą i niedokrwistością z niedoboru żelaza. 

Obecnie dużo częściej obserwuje się postaci atypowe, dlatego w nazewnictwie można spotkać podział na postaci z objawami pochodzącymi z przewodu pokarmowego oraz spoza niego (tab. 1).

Tab. 1. Objawy celiakii z i spoza przewodu pokarmowego

Objawy z przewodu pokarmowego Objawy spoza przewodu pokarmowego
Biegunka
Zaparcie
Ból brzucha
Zaburzenia łaknienia
Utrata masy ciała 
Zmiany skórne (choroba Duhringa)
Osteoporoza, osteopenia
Anemia z niedoboru żelaza
Zaburzenia miesiączkowania, niepłodność
Niskorosłość
Skaza krwotoczna
Podwyższone enzymy wątrobowe, trzustkowe
Polineuropatia
Zaburzenia mineralizac...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI