Biegunka stanowi częstą przyczynę konsultacji pediatrycznych na całym świecie. Jednym z podstawowych aspektów wywiadu jest określenie czasu trwania tego objawu. Najczęściej w praktyce pediatrycznej występuje biegunka ostra o etiologii infekcyjnej, która z reguły ma łagodny, samoograniczający przebieg oraz nie wymaga specjalistycznego leczenia [1]. Znacznie trudniejszym problemem diagnostyczno-terapeutycznym jest biegunka przewlekła. Obszerna diagnostyka różnicowa opiera się na szczegółowym badaniu podmiotowym oraz licznych badaniach dodatkowych, które pozwalają na określenie choroby podstawowej i wprowadzenie niezbędnego leczenia.
Definicja
Biegunka przewlekła to stan choroby trwający ponad 14 dni, w którym pacjent oddaje stolce ze zwiększoną częstotliwością, objętością i charakteryzujące się zmienioną konsystencją (luźną i/lub płynną), niekiedy z obecnością krwi/śluzu [2, 3].
Epidemiologia
Częstość występowania biegunki przewlekłej nie jest dokładnie określona. Z danych w piśmiennictwie szacuje się, że odsetek dzieci hospitalizowanych z tego powodu wynosi 0,41% na oddziałach ogólnopediatrycznych i 14,2% na oddziałach gastroenterologicznych [4].
Etiologia
Mnogość oraz zróżnicowanie przyczyn biegunki przewlekłej jest głównym powodem trudności diagnostycznych oraz terapeutycznych. Niemniej jednak elementem pomocnym w określaniu etiologii jest wiek pacjenta. U niemowląt i małych dzieci przeważają czynniki infekcyjne, wady wrodzone, alergie, nietolerancja składników odżywczych we wprowadzanej diecie, niedojrzałości układu pokarmowego lub tzw. biegunka pędraków. U dzieci starszych istotną przyczyną stają się nieswoiste zapalenia jelit i zespół jelita drażliwego [5]. Częstą przyczyną biegunki przewlekłej w dzieciństwie jest również celiakia (tab. 1) [6].
| Wiek pacjenta | < 6. m.ż. | 6. m.ż.–2. r.ż. | > 2. r.ż. | Wszystkie grupy wiekowe |
| Przykładowe przyczyny biegunki przewlekłej |
Wrodzone wady jelit, np. atrezje, nieprawidłowy zwrot, choroba Hirschsprunga Alergie pokarmowe Wrodzone niedobory odporności Wrodzona niewydolność trzustki, np. mukowiscydoza Wrodzona biegunka chlorkowa lub sodowa Enteropatia autoimmunizacyjna Abetalipoproteinemia |
Alergie pokarmowe Przewlekła nieswoista biegunka Nietolerancja węglowodanów Celiakia Mukowiscydoza |
Nieswoiste zapalenia jelit, np. choroba Leśniowskiego- -Crohna Zespół jelita drażliwego Nietolerancja węglowodanów Celiakia Przewlekłe zapalenie trzustki
|
Zakażenia wirusowe, np. rotawirusy, adenowirusy Zakażenia bakteryjne np. Salmonella, Clostridium difficile, Yersinia Zakażenia pasożytnicze np. Giardia, Entamoeba Biegunka poantybiotykowa Zaburzenia endokrynologiczne, np. nadczynność tarczycy Przerost mikrobioty bakteryjnej Nowotwory np. VIP-oma, gastrinoma Stosowanie leków np. cytostatyki, zespół krótkiego jelita |
Patogeneza
Znajomość patofizjologii biegunek może być pomocna przy określaniu etiologii schorzenia. Ze względu na patomechanizm bi...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej
- ...i wiele więcej!
