Stosowanie leków poza wskazaniami zawartymi w charakterystyce produktu leczniczego [1] (dalej w skrócie: ChPL) od dawna stanowi przedmiot zainteresowania nie tylko środowiska lekarskiego, ale i prawniczego. Zagadnienie to jest tym bardziej interesujące, że ordynowanie w ten sposób leków jest praktyką powszechnie przyjętą w medycynie na całym świecie. Z przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych badań wynika, że 21% wszystkich przepisywanych leków jest stosowanych poza wskazaniami [2]. Wskaźnik ten plasuje się na zdecydowanie wyższym poziomie w niektórych dziedzinach medycyny, takich jak na przykład pediatria, w której przepisywanych jest aż 62% leków poza wskazaniami rejestracyjnymi [3].
Autor: Tomasz Murgrabia
adwokat
Istniejący w Polsce obowiązek szczepień powoduje, że przeważająca część rodziców stosuje się do niego i szczepi swoje dzieci zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień. Osoby, które uchylają się od tego obowiązku, to w większości osoby skupione w ramach ruchu antyszczepionkowego. W dalszym ciągu stanowią one niewielki odsetek, jednakże w ostatnim czasie skala tego zjawiska nasila się i w Polsce przybywa przeciwników szczepień. Rodzi to problem dla lekarza, do którego zgłosi się rodzic z niezaszczepionym dzieckiem. Powstaje wówczas pytanie, czy ma on prawo odmówić przyjęcia dziecka z powodu zaległości w wykonywaniu szczepień, czy też jest zmuszony do podjęcia czy kontynuowania leczenia.
W dzisiejszych czasach sytuacje dochodzenia roszczeń w przypadku, gdy pacjent poniósł szkodę, wydają się oczywiste. Zdziwienie mogą wzbudzać przypadki, gdy szkoda nie zaistniała, pojawia się wówczas pytanie, czy wtedy także pacjent może pociągnąć lekarza do odpowiedzialności prawnej. Na to pytanie oraz kwestie z nim związane odpowie poniższy artykuł.
Zawód lekarza obarczony jest obowiązkiem zachowania w tajemnicy informacji pozyskanych w związku z leczeniem pacjenta. Jednak co się stanie w sytuacji, gdy do lekarza zgłasza się osoba, względem której poweźmie on przypuszczenie, że jest ofiarą czynu zabronionego? Zderzają się ze sobą wówczas dwie powinności: dochowania tajemnicy medycznej (czy inaczej dyskrecji medycznej) oraz powinność denuncjacyjna, czyli zgłoszenia o swoim podejrzeniu organom ścigania.