Co to jest kolka?
Kolkę u niemowlęcia definiuje się jako zespół reakcji i zachowań, które objawiają się mocnym, napadowym, trudnym do utulenia płaczem oraz krzykiem spowodowanym bolesnym skurczem jelit.
Kiedy pojawia się kolka niemowlęca?
Kolka najczęściej pojawia się między 3. tygodniem a 5. miesiącem życia dziecka, a trwać może nawet do osiągnięcia przez nie roku. Najczęściej rozpoczyna się w nocy lub po wieczornym karmieniu. Charakterystyczne dla kolki u niemowlęcia jest to, że zazwyczaj pojawia się codziennie mniej więcej o tej samej porze. Nie jest to jednak regułą.
Kolka niemowlęca – przyczyny
Kolki są powszechnym, ale wyjątkowo uciążliwym doświadczeniem zarówno dla maluszka, jak i rodziców. Przyczyny ich powstawania nie są do końca znane, ale najczęściej wskazuje się na dolegliwości ze strony układu pokarmowego – jego niedojrzałość motoryczną i niewystarczająco rozwiniętą florę bakteryjną, alergię na białka mleka krowiego, nietolerancję laktozy czy nadmiar gazów w przewodzie pokarmowym. Do powstawania kolek może się również przyczynić nieprawidłowa pozycja podczas karmienia, która powoduje zbyt dużą ilość połykanego powietrza lub zbyt szybki wypływ pokarmu, zmuszający dziecko do łapczywego jedzenia.
Kolki mogą być spowodowane również czynnikami środowiskowymi, takimi jak poczucie zagrożenia, zaniedbania emocjonalne ze strony rodziców, przebodźcowanie czy zbyt intensywny tryb życia. Mogą stanowić objaw stresu i niepokoju u dziecka.
Kolka niemowlęca – objawy
Choć do najczęstszych objawów kolek należy nieutulony płacz i krzyk dziecka pojawiający się bez wyraźnej przyczyny, można zaobserwować również inne objawy, takie jak:
- wzdęty i napięty brzuszek,
- podkurczanie nóżek,
- grymas na twarzy i zaczerwienienie.
Kolka powoduje ból u maluszka, ponieważ wywołuje skurcz jelit. Nie przynosi mu ulgi noszenie, karmienie czy zmiana pieluszki. Mija równie nagle, jak się pojawia.
Kolki u niemowląt nie powodują innych objawów, takich jak gorączka, nie wpływają również na ogólny stan zdrowia dziecka. Jeśli maluch prawidłowo się rozwija, przybiera na wadze i poza napadami płaczu nie widać u niego innych objawów chorobowych – nie pozostaje nic innego, jak uzbroić się w cierpliwość i przeczekać ten trudny okres.
Jeśli jednak rodzic ma jakiekolwiek wątpliwości i obawy dotyczące stanu zdrowia dziecka, powinien skonsultować się z lekarzem, który zaleci dodatkowe badania.
Jak złagodzić i zapobiegać kolce u niemowlęcia?
Kolka u noworodka jest zjawiskiem fizjologicznym – nie jest to choroba, a chwilowe zaburzenie. Warto dobrze rozpoznać przyczynę kolek. Jeśli podejrzewa się, że maluszek może mieć alergię lub nietolerancję pokarmową, należy udać się do specjalisty, który postawi diagnozę i w razie konieczności zaleci zmianę diety mamy, jeżeli mama karmi dziecko piersią, lub wskaże odpowiedni preparat mlekozastępczy o specjalistycznym przeznaczeniu, jeżeli dziecko nie jest karmione mlekiem mamy. Jeśli jednak badania wykluczają powyższe przyczyny, można spróbować innych sposobów na złagodzenie kolek. Warto jednak wiedzieć, że nie wszystkie działają na każde dziecko – bywa, że organizm niemowlęcia musi po prostu dojrzeć.
Jak zminimalizować ryzyko pojawienia się kolki u niemowlęcia?
Ryzyko wystąpienia kolki można ograniczyć, stosując się do kilku praktycznych zaleceń dotyczących karmienia i pielęgnacji dziecka:
- po karmieniu pionizować i umożliwić odbicie;
- karmić wtedy, gdy niemowlę jest spokojne;
- niezależnie od sposobu karmienia (piersią czy butelką), kontrolować wypływ mleka, aby uniknąć łapczywego połykania wraz z powietrzem;
- po kąpieli delikatnie masować brzuszek i podkurczać nóżki w celu ułatwienia oddania gazów;
- zadbać o spokojną atmosferę podczas karmienia i stały rytm dnia.
Jeśli powyższe sposoby nie pomagają, można skonsultować z pediatrą możliwość podania preparatów na wzdęcia, dostępnych w aptekach bez recepty.
Kolka u niemowlęcia – kiedy iść do lekarza?
Kolka niemowlęca, choć jest dla niego bolesna i uciążliwa, a w rodzicach budzi niepokój, nie jest stanem zagrażającym jego zdrowiu. Jeśli maluszek rozwija się prawidłowo, przybiera na wadze, nie wykazuje problemów z jedzeniem i poza napadowym płaczem i innymi objawami typowymi dla kolki nie wykazuje żadnych innych niepokojących zachowań, nie wymaga leczenia.
Jeśli jednak rodzic zauważy, że dziecko traci na wadze, pojawią się zmiany skórne, krew w stolcu, wymioty i biegunka lub gdy zachowanie niemowlęcia zacznie się zmieniać, bezwzględnie należy skonsultować się z pediatrą, ponieważ może to wskazywać na inne problemy zdrowotne i wymagać diagnostyki.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
